651 rocznica urodzin św. Jadwigi Andegaweńskiej

Jadwiga była córką króla Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniackiej. Już od wczesnych lat przygotowywano ją do roli monarchini, jednakże jej życie nie było usłane różami. Kiedy miała zaledwie kilka lat, po śmierci ojca w 1382 roku, stała się jedyną spadkobierczynią tronu Węgier i Polski. Mimo że urodziła się w Andegawenii, jej ród wywodził się z dynastii Kapetyngów, a Polska stała się jej drugim domem. Jej małżeństwo z księciem Litwy, Władysławem Jagiełłą, które miało ogromne znaczenie polityczne i religijne, zostało zaaranżowane przez papieża i magnatów polskich. W 1386 roku, w wieku zaledwie 12 lat, Jadwiga została koronowana na królową Polski. Wkrótce potem poślubiła Władysława Jagiełłę, co miało fundamentalne znaczenie w kontekście ówczesnej sytuacji politycznej. Polska i Litwa były wtedy dwoma odrębnymi państwami. Polska po śmierci króla Ludwika Andegaweńskiego (ojca Jadwigi) stała przed problemem sukcesji, a na tronie polskim zabrakło męskiego potomka. W 1384 roku, mając około 10–12 lat, Jadwiga została koronowana na króla Polski (a nie na królową), co oznaczało, że była suwerennym władcą Polski. Litwa była w tym czasie największym pogańskim państwem Europy Wschodniej, a Polska chciała zacieśnić z nią sojusz, by wspólnie stawić opór Krzyżakom oraz wzmocnić swoją pozycję. Władysław Jagiełło, wielki książę litewski, przyjął chrzest w 1386 roku, zmieniając imię na Władysław, by zostać katolickim królem Polski. Małżeństwo Jadwigi i Jagiełły było elementem porozumienia, które doprowadziło do unii personalnej między Polską a Litwą. Ślub odbył się 18 lutego 1386 roku w Krakowie. Jadwiga i Jagiełło mieli wówczas około 14 i 32 lat. Było to małżeństwo przede wszystkim polityczne, choć później oboje wykazywali wzajemny szacunek i troskę. To małżeństwo zapoczątkowało unię polsko-litewską, która była jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Polski i Litwy, mając wpływ na ukształtowanie się potęgi obu państw.

Jadwiga choć była młoda, wykazała się niezwykłą mądrością polityczną i determinacją. Jako władczyni Polski, nie tylko sprawowała władzę, ale także miała ogromny wpływ na zjednoczenie Polski z Litwą, a także na rozwój Kościoła katolickiego w regionie. To małżeństwo z Władysławem Jagiełłą stało się podstawą potężnego sojuszu polsko-litewskiego, który na zawsze zmienił kształt Europy Środkowej. Jadwiga i Jagiełło razem podjęli ważne decyzje, takie jak chrystianizacja Litwy, która była kluczowa dla włączenia tego państwa do wspólnoty chrześcijańskiej Europy. Pod ich rządami, Polska stała się silnym centrum politycznym, a cała Europa zaczęła dostrzegać jej znaczenie.

Jadwiga nie tylko rządziła sprawiedliwie, ale także była oddana Bogu i Kościołowi. Jej życie wypełnione było pobożnością i troską o ubogich oraz potrzebujących. Jako królowa była mecenasem wielu dzieł religijnych i kulturalnych, wspierała fundowanie klasztorów, szkół i szpitali. Mimo młodego wieku, była także osobą, która zdawała sobie sprawę z powagi swoich obowiązków. Zasłynęła z troski o rozwój nauki i kultury w Polsce. Fundowała szkoły, biblioteki, a także była patronką uniwersytetu w Krakowie, którego rozwój wspierała w sposób szczególny. To dzięki jej wsparciu Kraków stał się jednym z najważniejszych ośrodków intelektualnych w Europie Środkowej.

Królowa Jadwiga zmarła 17 lipca 1399 roku. Jej śmierć była wynikiem komplikacji poporodowych. Jadwiga urodziła jedyne dziecko – córkę Elżbietę Bonifację – która jednak zmarła kilka dni po narodzinach. Poród był dla niej bardzo trudny i wycieńczył ją fizycznie. Już wcześniej Jadwiga cierpiała na różne dolegliwości zdrowotne, a ciąża oraz poród znacznie osłabiły jej organizm. W tamtym czasie medycyna nie była w stanie skutecznie leczyć powikłań położniczych, dlatego królowa, mimo opieki i modlitw, zmarła w wieku zaledwie około 25 lat. Jej śmierć była dużym ciosem dla Polski, ponieważ Jadwiga była jedną z najważniejszych postaci politycznych i religijnych tamtego okresu. Koronowana była na króla Polski, a nie królową, co podkreślało jej władzę suwerenną. Śmierć Jadwigi zapoczątkowała nowe wyzwania polityczne dla Polski, zwłaszcza w kontekście unii z Litwą i rządów jej męża, Władysława Jagiełły. Choć panowała przez krótki czas, jej wpływ na życie narodowe był ogromny. Po jej śmierci zaczęto ją traktować jako świętą, a jej kult rozprzestrzenił się w Polsce i Litwie. 

Dzięki Jadwidze, Polska zyskała nie tylko potężną królową, ale także patronkę, której życie i działania do dziś wpływają na historię narodu. Jest ona symbolem jedności, miłosierdzia i mądrego rządzenia. Jadwiga Andegaweńska to również postać, która jednoczy Polskę i Litwę, przypominając o historycznych więziach między tymi narodami. Jadwiga Andegaweńska to nie tylko królowa Polski, ale również symbol świętości i poświęcenia. 

Fot. 1