Trudna warunkowość społeczna: upomnienia zamiast kar

KRIR uważa, że nie powinno się nakładać na rolników kar finansowych, a jedynie ostrzeżenia, ponieważ warunkowość społeczna jest nowym wymogiem, do którego rolnicy muszą się przygotować.

Przypomnijmy, rolnicy w Unii Europejskiej, muszą spełniać tzw. warunkowość społeczną przede wszystkim dlatego, że jest to nowy mechanizm wprowadzony w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na lata 2023-2027. Od 1 stycznia 2025 roku przestrzeganie określonych przepisów prawa pracy i BHP stało się warunkiem otrzymania pełnej wysokości płatności bezpośrednich i innych form wsparcia finansowego.

- Obecnie nie ma szczegółowych informacji w postaci szkoleń czy broszur odnośnie wymogów i sposobu ich spełnienia. Nie wiemy nawet jak będą przebiegać kontrole i czy będą obejmować wszystkie gospodarstwa, czy tylko wybrane - podkreśla Wiktor Szmulewicz, prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych w piśmie do ministra rolnictwa Czesława Siekierskiego. - Przepisy projektowanego rozporządzenia nie dają jasnej odpowiedzi na pytanie, czy gospodarstwa nie korzystające z pracy pracowników najemnych będą zwolnione z takich kontroli (w tym BHP).

Samorząd rolniczy stanowczo sprzeciwia się prowadzeniu kontroli z zakresu warunkowości w gospodarstwach, w których nie prowadzi się zatrudnienia osób obcych. Możliwość kontrolowania przez PIP każdego gospodarstwa ubiegającego się o płatności bezpośrednie skutkować może ogromną ilością sankcji w odniesieniu do rolników. Praktycznie w każdym gospodarstwie rolnym osoba kontrolująca przeszkolona wg. kryteriów prawa pracy (pracownik PIP) może znaleźć przynajmniej kilka uchybień w zakresie BHP.

- Wprowadzenie dodatkowego obciążenia dla rolników w postaci nowych kontroli może skutkować ograniczeniem możliwości terminowego wykonywania prac z uwagi na konieczność poświęcenia czasu na udział w kontroli, szczególnie gdy wyznaczona zostanie w czasie nagromadzenia prac polowych - sianokosy, żniwa, okres wykonywania oprysków w czasie okienka korzystnej pogody? - pyta prezes KRIR. - Co w przypadku zbiegu terminów kontroli 2 lub więcej uprawnionych do tego podmiotów.

Samorząd rolniczy wnioskuje aby rolników objąć ochroną na wzór tej, z której korzystają przedsiębiorcy tj. brak możliwości wykonywania w tym samym czasie więcej niż 1 kontroli przez jednostki uprawnione. Niewątpliwie jest to postulat słuszny.