Flushing i inne aspekty żywienia loch

Zawirowania w produkcji trzody chlewnej były zawsze obecne na polskim rynku wieprzowiny. Ostatnio uległy one eskalacji, co zapewne miało ogromny wpływ na podejmowane przez hodowców decyzje o likwidacji stad świń. Mimo tego warto jednak przypominać o dobrych sposobach postępowania z tymi zwierzętami. Zwłaszcza o prawidłowym żywieniu loch, których niestety ubywa, co przekłada się – oby odwracalnie, na spadek wielkości produkcji polskiej wieprzowiny.

Cele żywienia loch

Najważniejsze cele żywienia loch, to ponad 11 urodzonych żywych prosiąt w miocie o masie urodzeniowej przewyższającej 1,4 kg, rocznej liczebności prosiąt odsadzonych od lochy powyżej 25, rocznego wskaźnika oproszeń (liczby miotów w roku) powyżej 2,3, czasu trwania laktacji 28 dni lub krótszego, strat prosiąt poniżej 12%, masy ciała prosiąt odsadzanych – ponad 7 kg, okresu użytkowania lochy powyżej 4 miotów, wydajności życiowej lochy – ponad 60 prosiąt. Takie parametry powinny być możliwe do uzyskania m.in. wówczas, gdy maciory są żywione zgodnie z normami.
Uwaga: w ekoschemacie Dobrostan zwierząt, który jest dobrowolny, w wariancie Dobrostan loch, w przypadku realizacji praktyki polegającej na zapewnieniu lochom zwiększonej powierzchni bytowej, rolnik może dodatkowo realizować m.in. praktykę: późniejsze odsadzanie prosiąt – nie wcześniej niż w 35. dniu od dnia ich urodzenia. 

Maciory dzieli się na następujące grupy produkcyjne: luźne (jałowe) od odsadzenia do pokrycia, niskoprośne od pokrycia do 90. dnia ciąży, wysokoprośne od 91. dnia prośności do dnia wyproszenia i karmiące od dnia porodu do dnia odsadzenia prosiąt.

Żywienie loch prośnych

Potrzeby pokarmowe dzielą się na bytowe, które są funkcją masy ciała oraz produkcyjne zależne od kierunku i wielkości produkcji. Oprócz tego, zależą one jeszcze od wieku, warunków środowiskowych, zmienności indywidualnej, czynników dziedzicznych i stanu fizjologicznego – cyklu rozpłodowego oraz liczby odchowywanych prosiąt. 

Liczebność i wyrównanie miotów oraz utrzymanie lochy w dobrej kondycji i zdrowiu zależy od jej żywienia w ciąży. Pierwsze 30 dni niskiej ciąży warunkuje liczebność miotu oraz jego wyrównanie. W tym okresie locha powinna otrzymywać 2,5 kg mieszanki pełnoporcjowej zawierającej 11,5 MJ EM (energii metabolicznej). Powyżej tego dnia, aż do 90. dnia prośności, ilość skarmianej paszy powinna być zbliżona do tej, którą otrzymywała w ciągu 4 pierwszych tygodni, co zapobiega nadmiernemu otłuszczeniu i nie sprzyja problemom podczas laktacji (karmienia prosiąt). Jednak locha musi odbudować swoje rezerwy, zwłaszcza tłuszczowe, wobec tego można później skarmiać 3 kg mieszanki o takiej samej zawartości EM (11,5 MJ), gdyż potrzeby płodu nie są zbyt wygórowane.

W wysokiej ciąży następuje intensywny wzrost płodu, co zwiększa potrzeby energetyczne, białkowe, mineralne i witaminowe lochy, ale jednocześnie zmniejsza się pojemność jamy brzusznej. Na dwa dni przed wyproszeniem należy zmniejszyć ilość zadawanej paszy o połowę – do ok. 2 kg, a na jeden dzień przed porodem do 1,5 kg. W dniu porodu ilość skarmianej paszy nie powinna przekraczać 0,5 kg albo można zastosować głodówkę. W ostatniej fazie ciąży, mimo stresu u lochy związanego ze zbliżającym się porodem, zmienia się rodzaj stosowanej paszy na laktacyjną, zawierającą dużo energii  i białka, a mało włókna surowego. Spowalnia to pasaż treści pokarmowej przez przewód pokarmowy. Dlatego po oproszeniu dobrym rozwiązaniem jest podanie pójła z otrębów pszennych z dodatkiem soli, które wspomoże perystaltykę jelit i ułatwi wypróżnienie, a ponadto zadziała mlekopędnie.

Żywienie loch karmiących prosięta

W okresie laktacji mieszanka dla lochy może zawierać śruty: pszenną, jęczmienną i kukurydzianą, działające mlekopędnie. Popularną paszą mlekopędną są jednak otręby pszenne, chociaż ich włókno jest fermentowane tylko częściowo, a białko wykazuje znaczną odporność na działanie enzymów jelita cienkiego. W dużej mierze ulega ono procesowi rozkładu (dezaminacji) przez mikroflorę jelita grubego, co oznacza stratę aminokwasów dla organizmu. Ponadto w skład mieszanki powinny wchodzić: śruta poekstrakcyjna sojowa, drożdże, premiks, olej oraz preparat włókna, jeżeli jest za mało tego składnika pokarmowego.

Żywienie loch jałowych

Okres jałowienia, to krótki czas trwający od kilku do kilkunastu dni. Jednak żywienie odgrywa tu istotną rolę, ponieważ ma częściowo odbudować komórki ciała samicy osłabionej laktacją. Jeżeli po karmieniu prosiąt locha ma słabą kondycję, wynikającą z dużej liczebności miotu i braku możliwości pokrycia samą paszą potrzeb pokarmowych karmiącej matki, musi być lepiej żywiona. W przeciwnym razie locha zacznie korzystać z rezerw zgromadzonych we własnym ciele, co zmniejszy efektywność produkcji o 10–15%. Lochy w dobrej kondycji należy żywić tak, jak w pierwszych dniach ciąży.