Inwazja rdestowca japońskiego

Jak poinformowała Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, w Polsce pierwsze wzmianki o stanowiskach gatunku poza uprawą, pochodzą z drugiej połowy XIX wieku. Odtąd proces zajmowania nowych stanowisk stale postępuje. Rdestowiec ostrokończysty, spośród rdestowców występujących w Polsce, jest gatunkiem najszerzej rozprzestrzenionym. Obecnie największe zagęszczenie stanowisk znajduje się na południu kraju.

Tymczasem naturalnym rejonem występowania rdestowca ostrokończystego jest Azja Wschodnia. Dziś jest tak inwazyjny, że pojawiają potrzeby zwalczania rdestowca japońskiego. Jak poinformował Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa, niedawno w Urzędzie Miejskim w Gdańsku odbyło się spotkanie poświęcone problemowi rdestowca japońskiego na terenie Biskupiej Górki w Gdańsku.

Źródłem inwazji są przede wszystkim szybko rosnące kłącza oraz pędy o dużej zdolności regeneracji. Nowa roślina może rozwinąć się z fragmentu kłącza o długości 1 cm, o wadze nie przekraczającej 0,7 g, jak też z niewielkiego odcinka pędu zawierającego pojedynczy węzeł, umieszczonego w glebie lub w wodzie. Dyspersja kłączy wraz z wodą (szczególnie w czasie wezbrań rzek) przyczynia się do rozprzestrzeniania roślin wzdłuż dolin rzecznych.

- Fragmenty roślin często wskutek niezamierzonych działań ludzi, są zawlekane m.in. wraz z transportem zanieczyszczonej nimi ziemi, która później jest wykorzystywana m.in. podczas prac związanych z umacnianiem brzegów, budową dróg, parkingów czy nawet jako ziemia do ogrodów. Inwazję gatunku ułatwiają jego znaczne rozmiary, wysoki potencjał regeneracyjny i działanie allelopatyczne, szczególnie nadziemnych części roślin - podkreśla GDOŚ. 

Gatunek kolonizuje szczególnie siedliska nadrzeczne (m.in. lasy łęgowe), ruderalne (np. przydroża, nasypy kolejowe, nieużytki miejskie i poprzemysłowe, parki, cmentarze i ogródki. 

- Negatywnie wpływa na rodzime gatunki roślin m.in. przez ograniczenie dostępu do światła. Uniemożliwia kiełkowanie nasion wielu gatunków rodzimych, wywiera negatywny wpływ na rośliny porastające nieużytki i/lub poważnie redukuje pokrycie wielu gatunków innych roślin. W efekcie duże i zwarte łany rdestowca ostrokończystego obniżając różnorodność biologiczną siedlisk naturalnych i półnaturalnych, w tym ekosystemów łęgowych, stanowią zagrożenie dla płazów, gadów, ptaków i ssaków, których podstawowym pożywieniem są m.in. stawonogi - podkreśla GDOŚ.
Niedobrą informacją jest fakt, że rdestowiec coraz częściej pojawia się na terenach rolniczych - tym bardziej, że roślina występuje praktycznie w całej Polsce i... całej Europie.