Stonka kukurydziana już we wszystkich województwach

Jak poinformowano, w 2025 roku w województwie zachodniopomorskim chrząszcze stonki złapano w powiatach: myśliborskim, choszczeńskim i wałeckim, natomiast w województwie pomorskim w powiatach: kwidzyńskim i starogardzkim. Pomimo wystawienia w obu województwach pułapek chwytnych (feromonowe i pokarmowe) i wykonywania lustracji roślin w powiatach położonych także w pobliżu Bałtyku, IOR-PIB nie stwierdził tam obecności chrząszczy na kukurydzy. Nie jest jednak wykluczone, że one tam są, ale jeszcze jako nieliczne populacje, stąd nawet użycie pułapek zapachowych nie wystarczyło do ich wykrycia.

- Stwierdzenie obecności stonki kukurydzianej w ostatnich dwóch wolnych od niej województwach oznacza, że od momentu jej pierwszego wykrycia w Polsce w 2005 roku na Podkarpaciu (okolice Rzeszowa i Dukli) do chwili obecnej, owad potrzebował niemal 20 lat, aby objąć swym zasięgiem cały kraj - poinformowali eksperci z Instytutu Ochrony Roślin.

Badacze wskazują, że ekspansja stonki kukurydzianej na przestrzeni całego okresu jej obecności w kraju pokazuje, że owad ten początkowo bardzo szybko opanował południową i częściowo środkową część kraju, po czym spowolnił swoje rozprzestrzenianie się w kierunku Bałtyku. Biorąc pod uwagę fakt, że z chwilą wykreślenia z listy organizmów kwarantannowych nie jest to szkodnik monitorowany w skali całego kraju, to wydawać by się mogło, że już dawno powinien zasiedlić pozostałe województwa zlokalizowane na północy, skoro dotarł do powiatu zambrowskiego na Podlasiu w 2013 roku. Miał na to wszak ponad 8 lat od momentu zakończenia urzędowego monitoringu, który prowadził wówczas PIORiN.

- Najwyraźniej jednak jeszcze warunki klimatyczne jakie panują w tej części Polski są czynnikiem ograniczającym ekspansję. Nie wiadomo jednak jak długo taka sytuacja będzie trwała zważywszy, że coraz więcej kukurydzy sieje się w województwach północnych, w tym są tu też zlokalizowane niechronione przed tym szkodnikiem monokultury, a to dzięki nim owad się licznie namnaża - dodają eksperci od ochrony roślin.

IOR przypomina, że jedna samica składa średnio 600-800 jaj do gleby, zatem w sprzyjających warunkach stonka potrafi szybko zwiększać swoją liczebność. Im więcej monokultur będzie na danym obszarze, tym szybciej szkodnik rozbuduje swoje populacje, a warto wiedzieć, że jej jaja zimujące w glebie na głębokości około 15 cm nie są wrażliwe na mróz, stąd chłodniejszy klimat raczej im nie przeszkodzi, za to łatwiej obumierają w warunkach suszy.

Badania stonki kukurydzianej prowadzone są w ramach programu „Aktualizacja zasięgu występowania oraz ocena różnych metod monitoringu omacnicy prosowianki i stonki kukurydzianej dla potrzeb precyzyjnego ich zwalczania” prowadzonego przez IOR-PIB.