Polskie owoce i warzywa – naturalne bogactwo smaku i źródło zdrowia

Dlaczego warto jeść polskie owoce i warzywa?

Owoce i warzywa to naturalne źródło witamin (C, A, K, z grupy B), składników mineralnych (potas, magnez, wapń), błonnika oraz antyoksydantów. Wspomagają odporność, trawienie, działają przeciwzapalnie i opóźniają procesy starzenia. Co ważne – wiele z nich zawiera też naturalne związki, które mogą obniżać poziom cholesterolu, czy wspierać walkę z nadciśnieniem.

Spożywanie sezonowych, lokalnych produktów daje pewność świeżości i minimalnego przetworzenia – bez konieczności długiego transportu i przechowywania. Wspieramy także polskich rolników i ograniczamy ślad węglowy.

Jak wygląda spożycie owoców i warzyw w Polsce?

Zgodnie z rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), każdy dorosły człowiek powinien spożywać minimum 400 gramów owoców i warzyw dziennie, nie licząc ziemniaków i innych skrobiowych bulw. Optymalna proporcja to około 3/4 warzyw i 1/4 owoców. Ta równowaga jest ważna, ponieważ warzywa zawierają mniej cukrów, a więcej błonnika i mikroelementów regulujących pracę układu pokarmowego, sercowo-naczyniowego i odpornościowego.

Tymczasem dane z raportów GUS i Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej pokazują, że w Polsce poziom spożycia tych produktów jest nadal zbyt niski:

• przeciętny Polak spożywa rocznie ok. 100–105 kg warzyw (wliczając przetwory),
• oraz ok. 55–60 kg owoców świeżych.

Choć w ostatnich latach obserwuje się niewielki wzrost zainteresowania zdrową dietą, wciąż daleko nam do wzorców śródziemnomorskich czy skandynawskich. Szczególnie niepokojące jest niskie spożycie warzyw przez dzieci i młodzież, które powinny być ich podstawą w diecie rozwojowej.

Zwiększenie spożycia warzyw i owoców może przynieść szereg korzyści zdrowotnych, takich jak:

• obniżenie ryzyka chorób serca, udaru i nadciśnienia,
• zmniejszenie ryzyka wystąpienia niektórych nowotworów (jelita grubego, żołądka),
• regulacja poziomu glukozy i cholesterolu,
• lepsza perystaltyka jelit i profilaktyka otyłości,
• wsparcie odporności dzięki zawartości witamin C, E, beta-karotenu i flawonoidów.

Warzywa i owoce mają również korzystny wpływ na samopoczucie psychiczne – dieta bogata w świeże, kolorowe produkty roślinne wiąże się z niższym ryzykiem depresji i przewlekłego zmęczenia. Zawarte w nich antyoksydanty neutralizują wolne rodniki, opóźniając procesy starzenia i wspierając regenerację komórek.

Warto dodać, że najwięcej korzyści daje jedzenie warzyw i owoców sezonowych, najlepiej w formie jak najmniej przetworzonej – surowej, gotowanej na parze lub pieczonej. Korzystając z lokalnych, świeżych produktów, dbamy nie tylko o zdrowie, ale też o środowisko i gospodarkę.

3 proste przepisy z wykorzystaniem polskich owoców i warzyw

1. Smoothie warzywno-owocowe „Zielona energia”

Składniki:

• 1 garść świeżego szpinaku lub jarmużu
• 1 jabłko (np. ligol lub szara reneta)
• 1/2 ogórka zielonego
• sok z 1/2 cytryny
• 1 gruszka 
• 1/2 szklanki wody lub napoju roślinnego

Przygotowanie:

Wszystkie składniki zmiksuj w blenderze do uzyskania gładkiej konsystencji. Pij zaraz po przygotowaniu. Idealne na drugie śniadanie lub jako zdrowy podwieczorek.

2.Placki z cukinii z sosem jogurtowo-czosnkowym

Składniki (na 2 porcje):

• 2 średnie cukinie
• 1 jajko
• 3–4 łyżki mąki pszennej
• 1 mała cebula
• sól, pieprz
• olej do smażenia

Sos jogurtowy:

• 150 g jogurtu naturalnego
• 1 ząbek czosnku
• 1 łyżka soku z cytryny
• sól, pieprz, koperek

Przygotowanie:

Zetrzyj cukinię na tarce, posól i odstaw na 10 minut. Odciśnij nadmiar wody. Dodaj jajko, startą cebulę, mąkę i przyprawy – wymieszaj. Smaż placki na złoty kolor z obu stron. Wymieszaj składniki sosu i podawaj z plackami.

3. Jabłka pieczone z orzechami i miodem

Składniki:

• 4 duże jabłka (np. szara reneta lub antonówka)
• 4 łyżki orzechów włoskich (posiekanych)
• 2 łyżki miodu
• 1 łyżeczka cynamonu
• sok z 1/2 cytryny
• opcjonalnie: rodzynki, żurawina

Sposób przygotowania:

Jabłka wydrąż, nie przecinając ich na pół. Skrop wnętrze sokiem z cytryny. W miseczce wymieszaj orzechy, miód, cynamon i ewentualnie suszone owoce. Napełnij jabłka farszem i ułóż w naczyniu żaroodpornym. Piecz w 180°C przez ok. 25–30 minut, aż będą miękkie. Podawaj na ciepło, np. z kleksem jogurtu lub lodami.

Podsumowanie

Polskie owoce i warzywa to prawdziwa skarbnica zdrowia i smaku. Wybierając lokalne produkty, korzystamy z ich pełni wartości odżywczych, wspieramy krajowych producentów i dbamy o środowisko. Warto sięgać po nie każdego dnia – nie tylko w sezonie. Dzięki swojej różnorodności i dostępności, warzywa i owoce mogą być bazą do prostych, smacznych i pełnowartościowych dań – zarówno na słodko, jak i wytrawnie.

Jedz lokalnie, jedz zdrowo – na zdrowie!

Zrealizowano w ramach zadania „Promocja owoców i warzyw w poradniku Kalendarz Rolników” finansowanego ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw.