Jak prawidłowo dbać o akumulator?
Opublikowano 27.12.2020 r.
Nieregularne używanie samochodu, ciągnika rolniczego, kombajnu z niedoładowanym akumulatorem może spowodować jego głębokie rozładowanie, a w konsekwencji uszkodzenie w postaci zasiarczenia akumulatora lub zamarznięcia w okresie niskich temperatur.
Coraz więcej zadań dla akumulatorów kwasowo–ołowiowych
W przeszłości akumulator wykorzystywano jedynie do rozruchu silnika i zasilania żarówek oraz układu zapłonowego. Rosnące wymagania ekologiczne oraz w zakresie bezpieczeństwa i komfortu spowodowały, że dotychczas używane akumulatory musiały zostać dostosowane do nowych warunków. Jednym z nich było zapewnienie większej odporności akumulatorów na cykliczne obciążenia występujące w pojazdach wyposażonych w system start & stop, czy do wspomagania układu hamulcowego, układu kierowniczego, a także do napędu turbosprężarki, pompy wody i zaworów głowicy silnika. Również liczne układy poprawiające komfort jazdy pojazdem, takie jak: wentylacja, podgrzewanie szyb a także rozbudowana infrastruktura komunikacyjna i bezpieczeństwa ruchu pojazdem powoduje zwiększenie zapotrzebowania na energię elektryczną, którą musi dostarczyć alternator współpracujący z akumulatorem o odpowiednich parametrach użytkowych w szerokim zakresie temperatury. Wysokie temperatury otoczenia również znacząco przyczyniają się do przyspieszenia procesu zużycia akumulatora, a efekty są szczególnie widoczne w okresie zimowym.
Temperatura pracy akumulatora a przewidywany okres eksploatacji akumulatora
Optymalną temperaturą pracy akumulatora kwasowo–ołowiowego jest 25 °C, a dalszy wzrost tej temperatury nawet o 8-10 °C przyczynia się do zmniejszenia trwałości akumulatora już o ok. 50%. Jest to efektem procesu samowyładowania spowodowanego wzrostem temperatury elektrolitu. Okres prawidłowej eksploatacji akumulatora w temperaturze 25 °C powinien mieścić się w zakresie 6–9 lat. Temperatura akumulatora zależy nie tylko od warunków otoczenia, również obciążenie elektryczne akumulatora w warunkach normalnej eksploatacji pojazdu powoduje podniesienie temperatury płyt i elektrolitu od kilku do kilkunastu stopni Celsjusza. W związku z tym, zaleca się, aby akumulatory eksploatowane w podwyższonych temperaturach wypełniać elektrolitem o niższej gęstości w stosunku do ogólnie przyjętej, tj. 1,28 g/cm3, co ogranicza zjawisko samowyładowania akumulatora. Stąd musimy pamiętać o obniżeniu napięcia ładowania akumulatora wraz ze wzrostem jego temperatury, a nawet o jego przerwaniu, gdy jest to możliwe.
Znamy optymalną temperaturę, a jaka jest temperatura graniczna, po przekroczeniu której następuje zdecydowane ograniczenie zdolności rozruchowej ?
Tą temperaturą jest już 5 ⁰C, poniżej niej występuje największa dynamika zmian rezystancji wewnętrznej akumulatora. Spadek temperatury akumulatora z +25 stopni C do -20 stopni C obniża o połowę ilość dostępnej energii. Pamiętajmy również, że akumulator częściowo rozładowany będzie miał te wielkości proporcjonalnie mniejsze.
Dlatego ważne jest, aby akumulator zamontowany w pojeździe był w pełni naładowany.
Równolegle taka sama zmiana temperatury silnika powoduje dwukrotny wzrost natężenia prądu, pobieranego przez rozrusznik w chwili rozruchu silnika. Mówiąc prościej, ilość energii dostępna w akumulatorze jest mniejsza, a energia wymagana przez rozrusznik – większa.
Na temperaturę zewnętrzną nie mamy wpływu, ale na stan techniczny akumulatora już tak
Gęstość i poziom elektrolitu oraz zalecany przez producenta stan naładowania baterii możemy kontrolować.
- Jeśli poziom elektrolitu jest zbyt niski, musimy go uzupełnić dolewając wody destylowanej. Prawidłowy poziom elektrolitu w akumulatorze to około 10 mm ponad górną krawędź płyt w celach.
- Łatwo to sprawdzić za pomocą szklanej rurki, którą zanurzamy w elektrolicie, zatykając jej drugi koniec palcem, następnie wyjmujemy z zaznaczonym poziomem elektrolitu.
- Istotne jest także oczyszczenie biegunów akumulatora i zacisków na przewodach. Miejsca te zabezpieczamy wazeliną techniczną, która nie tylko chroni przed brudem, ale i poprawia przewodzenie prądu, zapobiegając powstawaniu tlenków.
Okresowe doładowanie akumulatora
Gdy jeździmy wyłącznie na krótkich odcinkach i często uruchamiamy pojazd to akumulator, z którego pobieraliśmy prąd, szybciej się rozładowuje. Zbyt krótka jazda uniemożliwia jego doładowanie. Ważny jest także sprawny alternator ładujący na bieżąco akumulator podczas pracy silnika.
Energia elektryczna potrzebna jest również wtedy, gdy samochód stoi - dla podtrzymania pamięci sterowników, radia oraz zasilania systemu alarmowego.
Dodatkowo jazda w ruchu miejskim, z dużą ilością zatrzymań, praca silnika na biegu jałowym, używanie odbiorników elektrycznych oraz jazda przy coraz niższej prędkości obrotowej silnika powoduje, że często akumulator jest niedoładowany. Wówczas należy go okresowo, np. raz na miesiąc czy przed zimą, doładować z zewnętrznego źródła - prostownika. Jest kilka technik ładowania akumulatora. Najczęściej stosowanym sposobem jest ładowanie prądem równym 0,1 pojemności znamionowej akumulatora. Większość prostowników posiada systemy kontrolujące poprawność procesu ładowania odpowiednio zmniejszając prąd aż do rozłączenia. Jeśli nie korzystamy z automatycznego procesu ładowania, musimy sami kontrolować napięcie oraz temperaturę elektrolitu odpowiednio zmniejszając prąd albo nawet rozłączając ładowanie. Najbardziej skuteczne jest ładowanie minimum 10-godzinne do momentu uzyskania oznak pełnego naładowania, tj. intensywne gazowanie, napięcie na zaciskach zewnętrznych akumulatora 14.4 V (dla akumulatora 12V) oraz gęstość elektrolitu bliska 1,28g/cm3.
Pamiętajmy o przestrzeganiu zasad bhp przy użytkowaniu i obsłudze akumulatorów
W czasie ładowania akumulatora wytwarza się wodór, który wydobywa się na zewnątrz, nie używajmy otwartego ognia oraz nie doprowadzajmy do iskrzenia na zaciskach akumulatora. Kontrolujmy drożność kanalików w korkach, a na czas ładowania częściowo odkręćmy je. Elektrolit to roztwór kwasu siarkowego, uważajmy, bo jest to substancja żrąca.
I jeszcze jedna wskazówka, akumulatory kwasowo-ołowiowe są wrażliwe na wstrząsy i uderzenia. Stabilne trwałe zamocowanie w pojeździe sprzyja ich długotrwałemu użytkowaniu.
Redakcja KalendarzRolnikow.pl
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
|