KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych

WYSZUKIWARKA

Uprawa gleb gliniastych – praktyczne porady

Opublikowano 09.03.2019 r.
Nie wszystkie gleby gliniaste są sobie równe. Istnieją różne klasy gliny. Niektóre gliny pęcznieją i kurczą się, gdy stają się mokre i suche, a inne są po prostu jak martwe. Te ostatnie są używane np. do wyrobu ceramiki, a pierwsze do uprawy roślin. Jak jednak powinna wyglądać uprawa gleb gliniastych? Oto praktyczne porady.

Gleby gliniaste – krótka charakterystyka

W przeciwieństwie do gleb piaszczystych, gleby gliniaste są na ogół bardzo żyzne, a tworzące je agregaty ziemne tworzą małe fragmenty, zatrzymują minerały i wodę. Wapń nie jest z nich wymywany, w związku z czym taka gliniasta gleba rzadko staje się kwaśna. Gleby gliniaste mogą mieć wielki potencjał, gdy są prawidłowo obrabiane i obsadzane odpowiednimi uprawami. 

Wyróżniamy takie grupy i rodzaje gleb gliniastych, jak (w kolejności stopnia lekkości): glina piaszczysta, glina piaszczysta pylasta, glina lekka, glina lekka pylasta, glina średnia, glina średnia pylasta, glina ciężka, glina ciężka pylasta, glina bardzo ciężka (kaolinit).

Różne ich kombinacje zapewniają różne właściwości gleby. Twarde grudy gleb gliniastych stają się miękkie i kruche dopiero po zwilżeniu i podsuszeniu. Gleby gliniaste „przebaczają” złe praktyki upraw, ale trudno jest z nimi pracować. Kiedy jest sucho i bezdeszczowo, nie można do nich włożyć narzędzia. Ich skałę macierzystą stanowi charakteryzująca się dużą zwięzłością glina, więc wymagają dobrego spulchniania. Najtwardsze gliny mogą jednak zawierać nawet do 60 różnych minerałów, co jest korzystne dla roślin. Warto więc nauczyć się pracy z ziemią gliniastą, aby wykorzystać ten uprawny magazyn żywienia roślin.

Uprawa gleb gliniastych – gospodarka wodna

Należy wiedzieć, jak prawidłowo nawadniać rośliny na takich glebach, by nie marnować wody i osiągać dobre wyniki upraw warzyw (zwłaszcza z marchewki) czy zbóż. Gleby gliniaste potrzebują dobrego obfitego nawadniania zamiast lekkich irygacji, bo te sprawiają, że zbyt szybko wysychają i są za twarde. Zbyt szybkie nawadnianie roślin na takich glebach też nie jest dobrym sposobem. Będą się bowiem robiły kałuże wody na wierzchu, a zbyt mało dostanie się jej tam gdzie trzeba, czyli pod powierzchnię ziemi. Odpowiednią drogą do podawania wody na gleby gliniaste, jest dążenie do strefy korzeniowej. Większość korzeni znajduje się na głębokości od 25 cm do 30 cm. Zasadą jest więc zastosowanie od 25 mm do 30 mm wody, aby zmoczyć glebę do tej głębokości. Innymi słowy, można to przeliczać w ten sposób, że 1 mm podane wody zmoczy ok. 1 cm gleby. Aby sprawdzić, czy gleba otrzymuje odpowiednią ilość wody, należy kopać szpadlem na głębokość ok. 25 cm i sprawdzać, czy gleba nadal jest jeszcze sucha. Inną dobrą ogólną zasadą szczególnie w uprawach warzyw, jest podlewanie całotygodniowe, w zależności od ilości rozrostu liści roślin uprawnych. Może to być konieczne w uprawie roślin, szczególnie podczas bardzo upalnego i suchego lata.

Gleby gliniaste, gdy są jednak dobrze mokre, stają się wtedy bardzo lepkie i też trudno nimi zarządzać. Każda gleba gliniasta zatrzymuje bardzo dużo wilgoci, trudno ją więc uprawiać w porze większych deszczy. Przy wejściu w pole, zwykle trzeba dłużej czekać na odpowiedni moment wiosną. Do uprawy gleb gliniastych są również potrzebne bardzo silne i mocne ciągniki, więc bardziej opłacalne i wygodne jest przyjęcie podejścia minimalnego. Należy wtedy zacząć od określenia, jaki nawóz jest akurat na takim polu wymagany, aby uzyskać możliwie najlepszą równowagę gleby. Po zastosowaniu nawozu, należy pługiem przerzucić ziemię, tworząc napowietrzające glebę skiby. W każdej chwili pod uprawę można glebę rozbić i wyrównać bronowaniem. Zależnie od potrzeby, glebę można potem szybko przygotować do uprawy.

Uprawa gleb gliniastych – wybór upraw

Odpowiednie warzywa na gleby gliniaste to np. burak ćwikłowy i uprawy na boćwinę. Burak uzyskuje bardzo atrakcyjny kolor w czarnej gliniastej glebie. Dobrze rosną tu też marchewki (szczególnie w bardziej żywych i luźniejszych glinach), choć problemem jest potem ich zbiór i czyszczenie. Należy jednak unikać uprawy ziemniaków, ze względu na większą pracę mechaniczną i wymagane ich dokładne mycie po zbiorze. Cebula nadaje się do większości gleb gliniastych,uprawy zbóż również nie stanowią problemu. Trzeba jednak pamiętać, że gliny chłoną więcej wody niż inne rodzaje gleb i potrzebują dużo więcej nawadniania. Po zmoczeniu zatrzymują jednak wodę na dłużej. Długotrwałe deszcze mogą z kolei nasycić je tak mocno, że korzenie roślin uprawnych zgniją z powodu braku tlenu.

Uprawa gleb gliniastych – ożywianie, nawożenie

Niektóre ciężkie rodzaje gleb gliniastych można poprawić, dodając dużą ilość materii organicznej, gdy taka gleba jest w stanie, w którym może pracować. Uprawy mające rozległe systemy korzeniowe, takie jak np. kukurydza, również poprawią sytuację. Gliniasta gleba czasem mimo to robi się twarda, martwa, słabo napowietrzona i nienawodniona. Najlepszym rozwiązaniem jest wtedy przerobić pole na trwałe pastwisko.

 

Bibliografia:

    1. Kerr B., Clay soils cultivation: a beginner’s guide, Farmer’s Weekly, https://www.farmersweekly.co.za/farm-basics/how-to-crop/clay-soils/ (23.03.2018 r.)
    2. Kerr B., How to use water wisely, Farmer’s Weekly, https://www.farmersweekly.co.za/farm-basics/how-to-crop/how-to-use-water-wisely/ (23.03.2018 r.)
    3. Uggla H., Gleby gliniaste (różnych typów), (w:) „Gleboznawstwo rolnicze”, PWN, Warszawa 1981 r., str. 132.

 

kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Tematy pokrewne:
Orać czy nie?Orać czy nie?

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO