Zwalczanie szkodników zbóż

IPM czyli Zintegrowane zarządzanie szkodnikami w państwach UE

Polska należy do wspólnoty europejskiej UE, więc powinna stosować jej zalecenia i dyrektywy. W omawianym zakresie obowiązuje ZPP, dla którego zasady ogólne są określone w załączniku III do dyrektywy UE. Ogólnie w UE uważa się, że należy promować rolnictwo ekologiczne, gdzie jednym z narzędzi do zwalczania szkodników niską ilością pestycydów jest IPM, czyli Zintegrowane Zarządzanie Szkodnikami. IPM musi być wdrażany przez wszystkich profesjonalnych użytkowników rolnych. Chodzi tu również o zwalczanie szkodników zbóż, wśród których najbardziej szkodliwe i inwazyjne to: mszyce zbożowe, ploniarka zbożówka oraz skrzypionka zbożowa i skrzypionka błękitek.

Zwalczanie szkodników zbóż według unijnych zasad IPM

Unijne IPM obejmuje „zintegrowane podejście do zapobiegania i/lub tłumienia organizmów szkodliwych dla roślin, poprzez wykorzystanie w tym celu wszystkich dostępnych informacji, narzędzi i metod”. Ma więc na celu utrzymanie stosowania pestycydów i innych form interwencji wyłącznie na poziomach uzasadnionych ekonomicznie i ekologicznie, zmniejszających lub minimalizujących ryzyko dla zdrowia ludzkiego i środowiska. Zrównoważone metody biologiczne, fizyczne i inne metody niechemiczne muszą być przy tym preferowane dużo bardziej w stosunku do dotychczas stosowanych metod chemicznych, jeśli zapewni to zadowalającą kontrolę szkodników w zbożach. Bardziej szczegółowo można zdefiniować, że zintegrowane zarządzanie szkodnikami IPM oznacza

staranne rozważenie wszystkich dostępnych metod ochrony roślin, a następnie integrację odpowiednich środków, które zniechęcają do rozwoju populacji szkodliwych organizmów i utrzymują stosowanie środków ochrony roślin i innych form interwencji na poziomach, które są uzasadnione ekonomicznie i ekologicznie, oraz zmniejszają lub minimalizują ryzyko dla zdrowia ludzkiego i środowiska.

Zintegrowane zarządzanie szkodnikami IPM kładzie nacisk na wzrost zdrowych plonów, przy jednoczesnym minimalnym zakłóceniu ekosystemów rolniczych. Zachęca też do stosowania wyłącznie naturalnych mechanizmów kontroli szkodników.
Zwalczanie szkodników zbóż oraz ich profilaktyka wg IPM:
    1. zapobieganie i/lub zwalczanie szkodliwych organizmów w szczególności poprzez:
        a) płodozmian (podstawowy element obniżania liczebności szkodników);
        b) lepsze techniki uprawy (np. odpowiedniejsze daty siewu, zaprawianie ziaren siewnych);
        c) stosowanie odpornych i tolerancyjnych odmian oraz standardowego kwalifikowanego materiału siewnego, zamiast trudnych odmian nowoczesnych;
        d) zrównoważone nawożenie oraz wapnowanie, nawadnianie i drenaż gruntu;
        e) zapobieganie rozprzestrzenianiu się szkodliwych organizmów, poprzez właściwe środki higieny (np. regularnie czyszcząc maszyny i urządzenia);
        f) ochrona i wzmacnianie organizmów pożytecznych (np. odpowiednie środki ochrony roślin, naturalne, ekologiczne lub słabiej działające, a także wykorzystanie ekologicznej infrastruktury wewnątrz i na zewnątrz miejsc produkcji, jak np. ptaki i owady jedzące szkodniki).
    2. systematyczny monitoring organizmów szkodliwych (np. obserwacje w terenie, systemy ostrzegania, prognozowania i wczesnej diagnozy, korzystanie z porad specjalistów);
    3. kierowanie się solidnymi i uzasadnionymi naukowo wartościami progowymi, jako niezbędnymi komponentami do podejmowania decyzji o zastosowaniu zwalczania (w przypadku organizmów szkodliwych, ich poziomy progowe są określone dla regionu, konkretnych obszarów, roślin uprawnych i szczególnych warunków klimatycznych, należy je obowiązkowo uwzględniać przed zabiegami);
    4. stosowanie najpierw zrównoważonych metod biologicznych, fizycznych i innych niechemicznych, preferując je przed metodami chemicznymi, jeśli zapewniają zadowalającą kontrolę szkodników;
    5. jeśli już stosuje się pestycydy, to muszą być jak najbardziej precyzyjne i dawać jak najmniej skutków ubocznych dla zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska, należy też stosować je wyłącznie na koniecznych poziomach (np. zmniejszając dawki i/lub częstość ich stosowania, lub tylko częściowe ich zastosowanie), nie mogą też stwarzać ryzyka dla rozwoju oporności w populacjach szkodników;
    6. jeśli występuje ryzyko oporności na środki ochrony roślin i/lub poziom szkodliwych organizmów wymaga wielokrotnego stosowania pestycydów w uprawach, należy zastosować strategie przeciwodporności dla utrzymania skuteczności tych środków (np. stosowanie wielu pestycydów o różnych mechanizmach działania);
    7. w oparciu o zapisy dotyczące stosowania pestycydów i monitorowania organizmów szkodliwych, należy też sprawdzać skuteczność stosowanych środków ochrony roślin.

Bibliografia:
    1. Felczak K., Główne szkodniki zbóż, Doradca-rolniczy.pl, http://doradca-rolniczy.pl/glowne-szkodniki-zboz/ (06.04.2018 r.)
    2. Insect pest management in winter cereals, Department of Agriculture and Fisheries, https://www.daf.qld.gov.au/business-priorities/plants/field-crops-and-pastures/broadacre-field-crops/integrated-pest-management/ipm-information-by-crop/insect-pest-management-in-winter-cereals (06.04.2018 r.)
    3. Integrated Pest Management (IPM), European Commision – Plants, https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/sustainable_use_pesticides/ipm_en (06.04.2018 r.)
    4. Mrówczyński M., Boroń M., Wachowiak H., Choroby i szkodniki zbóż, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Radzikowie, http://www.kfpz.pl/o-zbozach/110-choroby-i-szkodniki-zboz (06.04.2018 r.)

Redakcja KalendarzRolnikow.pl     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj