KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • ODR Bratoszewice
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie

WYSZUKIWARKA

Wszystko, co warto wiedzieć o soli

Opublikowano 26.04.2018 r.
Dawniej cenniejsza niż złoto, składana w ofiarach i stosowana jako środek płatniczy, dziś powszechna i używana - niestety czesto - bez umiaru. O czym mowa? O soli, czyli najpopularniejszej przyprawie stosowanej na co dzień, budzącej jednak wiele kontrowersji, wokół, której powstalo wiele mitów. Sprawdźcie więc, co warto wiedzieć o soli, w jakich ilościach można ją bezpiecznie spożywać i jaką sól najlepiej wybrać. 
 
Sól stosowana na co dzień to przyprawa i konserwant będąca prawie czystym chlorkiem sodu (NaCl), związkiem nieorganicznym należącym do grupy soli. Sól znajdziemy w niemal każdym gotowym produkcie spożywczym, szczególnie w tych, do których jest dodawana jako konserwant.

Sól soli nierówna?

Sól kuchenna, którą najczęściej stosujemy do przyprawiania dań, to zwykle sól warzona – produkt wysoko przetworzony, otrzymywany przez oczyszczenie soli kamiennej i dodanie substancji dodatkowych – przeciwzbrylaczy i jodu w postaci jodku potasu. Taka sól pozbawiona jest wielu bardzo cennych dla zdrowia minerałów występujących naturalnie w soli kamiennej.
 
Warto zatem poszukać innych rodzajów soli, zawierających nie tylko chlorek sodu, ale również inne minerały:
 
  • Sól morska - jest pozyskiwana przez odparowanie wody morskiej, zawiera wiele ważnych dla zdrowia minerałów takich jak wapń, potas, żelazo czy cynk.
 
    • Sól himalajska, pochodząca z Pakistanu, to sól o charakterystycznej różowej barwie, którą zawdzięcza znajdującym się w niej wielu różnym minerałom. Poza chlorkiem sodu zawiera jeszcze sole wapnia, potasu i jodu oraz mniejsze ilości żelaza, magnezu i selenu. 
 
    • Sól hawajska – czarna, czerwona i różowa. Najbardziej znana jest sól czerwona wymieszana z pyłem wulkanicznym oraz sól czarna zawierająca węgiel. Sól hawajska otrzymywana jest przez odparowanie wody morskiej opływającej Hawaje. 
 
    • Sole smakowe dostępne w sklepach to połączenie soli i ziół, najczęściej czosnku, cebuli, szczypiorku, tymianku czy oregano. Przed zakupem warto sprawdzić w składzie jaki rodzaj soli został użyty w produkcji. Sól smakową można również łatwo przygotować samodzielnie w domu. 
 
Jeśli należy nam na kupowaniu polskiego produktu, warto zwrócić uwagę na kamienną sól kłodawską, bez dodatków antyzbrylaczy, zawierającą również żelazo, potas, wapń, cynk i jod. 

Czy sól jest niebezpieczna dla zdrowia?

Do soli odnosi się doskonale stare polskie powiedzenie „co za dużo to niezdrowo”, sól bowiem to związek chemiczny, który spożywany w nadmiarze może spowodować wielkie spustoszenie w organizmie.
 
Przyjęta przez Światową Organizację Zdrowia bezpieczna dawka soli to 5 gram, czyli mała łyżeczka.
 
Zwykle jednak spożywamy jej o wiele więcej, w Polsce średnio zjada się 3 razy więcej soli na dobę, czyli około trzech łyżeczek. Oczywiście nasz organizm ma zdolność regulowania ilości soli w ustroju, sól jest usuwana z moczem i potem. Jednak współcześnie stosujemy tak ogromne ilości soli, że organizm nie radzi sobie z usuwaniem jej nadmiaru. Istotnym czynnikiem jest ilość sodu w soli. Zalecane dzienne spożycie tego pierwiastka to około 115 mg, które wzrasta jednak podczas aktywności fizycznej i w czasie kiedy mamy wyższe temperatury powietrza, czyli latem. 5 gram soli to około 2 gramy sodu, co więc się dzieje kiedy w organizmie znajduje się nadmiar tego pierwiastka? Nadmiar sodu prowadzi do zmniejszenia wydalania wody z organizmu, w konsekwencji wzrasta ciśnienie krwi, powstają obrzęki. Mniejsza ilość wydalanego moczu powoduje również zmniejszone wydalanie zbędnych produktów przemiany materii oraz nagromadzonych w organizmie toksyn, w wyniku czego dochodzi do zatrucia organizmu. Zwiększone ciśnienie powoduje wzrost ryzyka rozwoju chorób serca oraz uszkadza naczynia krwionośnie, co może doprowadzić nawet do wylewu.

Jak ograniczać ilość soli w diecie?

Co by się stało gdybyśmy nagle zupełnie zrezygnowali z dodawania soli do potraw? Czy wiązało by się z jakimś zagrożeniem dla zdrowia? Jony sodu i chloru są bowiem niezbędne do przeżycia i biorą udział w wielu ważnych dla zdrowia procesach zachodzących w organizmie. 
 
Sól znajduje się naturalnie we wszystkich organizmach żywych, jedząc więc produkty pochodzenia roślinnego czy zwierzęcego dostarczamy do organizmu również chlorek sodu. Także produkty gotowe zawierają zwykle i tak zbyt duże ilości soli. Jednak potrawy bez choćby minimalnej ilości soli pozbawione są smaku, sól jednak warto ograniczać. Jak to zrobić? Warto rozpocząć od zmniejszania ilości soli dodawanej do domowych potraw, organizm szybko przyzwyczai się do mniejszej ilości przyprawy i po kilku dnach przestaniemy zauważać różnicę w smaku, warto także zrezygnować z gotowych produktów zawierających duże ilości soli oraz słonych przekąsek. Do przyprawiania dań stosujemy świeże lub suszone zioła – tymianek, bazylię, majeranek, pieprz ziołowy. Nadmiar soli można również usunąć stosując odpowiednie napary ziołowe – z liści brzozy czy pokrzywy. 
 
Ilość soli w diecie można łatwo kontrolować, warto to robić w celu zmniejszenia ryzyka rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych. Zmniejszenie ilości soli w diecie pomoże również zmniejszyć wagę. Warto także spróbować innych rodzajów soli, które zawierają wiele cennych dla zdrowia minerałów. 

 

 

kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO