Na czym polega edukacja w gospodarstwach rolnych?

Dla nieco starszego pokolenia „wybitnie miastowych” lekcją szacunku dla pracy rolnika były obowiązkowe w latach 60 – 70. wyjazdy na wykopki czy żniwa ( w każdym razie tak było w mojej miejscowości) do PGR-ów. Po kilku takich wyjazdach nikt z uczestników nie chciał pracować na roli i szybko nabierał szacunku do pracy w gospodarstwie. 

W dobie globalizacji i prawie natłokowej dostępności żywności w krajach europejskich często zapominamy o tych, którzy ją produkują, o tym, że żywność może być nie tylko „wypełniaczem”, ale i lekarstwem, i o tym w jaki sposób obszary wiejskie wpłynęły na życie nas wszystkich.

W sytuacji więc, gdy wielu z nas nie posiada wcale wiedzy lub ma fałszywe wyobrażenie na temat źródeł pochodzenia żywności, pobyt w gospodarstwie może być szansą na lepsze zrozumienie wsi i wytworzenie osobistej relacji „konsument” – „producent”, a w dłuższej perspektywie może przyczynić się do ochrony bioróżnorodności i zrównoważonego korzystania ze środowiska, a także zachowania dziedzictwa kulturowego obszarów wiejskich.

Edukacja w gospodarstwach rolnych sprawdziła się w wielu krajach europejskich. Przyciąga dzieci i dorosłych swoją atrakcyjnością i zróżnicowaniem, oddziaływaniem na wiele zmysłów jednocześnie, łączeniem teorii z praktyką, w otoczeniu roślin i zwierząt. Tu można wszystkiego dotknąć, posmakować i powąchać, tu można o wszystko zapytać ….Prym wiodą Austria ( Schule am Bauernhof), Francja ( Benvenue a la Ferme), Szwajcaria ( Schule auf dem Bauernhof ) i Włochy ( Scuola in Fattoria) dlatego w Polsce postanowiono wykorzystać ich doświadczenie tworząc Ogólnopolską Sieć Zagród Edukacyjnych

Koncepcja Ogólnopolskiej Sieci Zagród Edukacyjnych została opracowana w latach 2010-2011 przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Krakowie, biorąc pod uwagę, że:

• istnieje potrzeba przybliżenia społeczeństwu pracy rolnika i podniesienia jego prestiżu oraz upowszechnienia wiedzy na temat pochodzenia żywności,
• gospodarstwo rolne posiada potencjał właściwy do prowadzenia atrakcyjnych zajęć edukacyjnych kształtujących postawy ekologiczne i konsumenckie wychodząc naprzeciw oczekiwaniom w zakresie uczenia się poprzez działanie,
• usługi edukacyjne stanowią szansę na dodatkowy dochód dla rolników i motywacje do kontynuowania działalności rolniczej, a tym samym utrzymania żywotności obszarów wiejskich oraz zachowania dziedzictwa kulturowego wsi.

 
Utworzenie oraz początki funkcjonowania OSZE były możliwe dzięki projektowi "Utworzenie Sieci Agroturystycznych Gospodarstw Edukacyjnych" realizowanego w 2011 roku przez CDR O/ Kraków we współpracy z Ośrodkami Doradztwa Rolniczego na zlecenie MRiRW.

Sieć służy upowszechnieniu idei edukacji w gospodarstwie rolnym oraz promocji działalności gospodarstw edukacyjnych. Do uczestnictwa w sieci może przystąpić każdy obiekt spełniający warunki opisane w definicji "Zagrody Edukacyjnej".
Udział w sieci jest dobrowolny i bezpłatny. Przystąpienie do sieci odbywa się na podstawie kwestionariusza zgłoszenia i rekomendacji uprawnionego doradcy ODR.

Uczestnicy sieci (sami nazywają się „zagrodowiczami”) otrzymują prawo do identyfikowania obiektu logo zagrody edukacyjnej.
ZAGRODA EDUKACYJNA - jest to przedsięwzięcie prowadzone przez mieszkańców wsi na obszarach wiejskich, w którym realizowane są przynajmniej dwa cele edukacyjne spośród niżej wymienionych:
    • edukacja w zakresie produkcji roślinnej, 
    • edukacja w zakresie produkcji zwierzęcej,
    • edukacja w zakresie przetwórstwa płodów rolnych,
    • edukacja w zakresie świadomości  ekologicznej i konsumenckiej,
    • edukacja w zakresie dziedzictwa kultury materialnej wsi, tradycyjnych zawodów, rękodzieła i twórczości ludowej.

Poza tym obiekt powinien posiadać zwierzęta gospodarskie albo uprawy rolnicze przeznaczone do prezentacji dla grup dzieci i młodzieży przyjmowanych w ramach programów szkolnych lub udostępniane jako atrakcja turystyczna dla rodzin z dziećmi i dorosłych podróżujących indywidualnie.

Jak wynika z powyższego niestety do OSZE nie mogą dołączyć gospodarstwa edukacyjne położone poza obszarami wiejskimi. Oczywiście mogą kontynuować swoją działalność edukacyjną, ale nie mogą używać chronionej prawem nazwy: Zagroda Edukacyjna.

Zachęcamy także do odwiedzenia strony: www.zagrodaedukacyjna.pl gdzie znajdziecie Państwo informacje, dokumenty i poradniki do pobrania.

Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie  Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Śląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Częstochowie realizuje na obszarach wiejskich województwa śląskiego zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Podstawowym zadaniem Ośrodka jest doradztwo rolnicze, obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.