KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • ODR Bratoszewice
  • Narodowy Instytut Wolności

WYSZUKIWARKA

Jak dobierać stanowiska i boksy dla bydła?

Opublikowano 03.07.2018 r.
Zwierzęta hodowlane muszą mieć do dyspozycji prawidłowo dostosowane do swoich potrzeb budynki. Odpowiednio zaprojektowana obora dla bydła posiada halę główną dla zwierząt i gospodarcze pomieszczenia dodatkowe (np. paszarnię, dojarnię, chłodziarnię i magazyn mleka). Jakie jednak można wybrać stanowiska i boksy dla bydła?

Obory to budynki dla bydła mlecznego. Główna część obory jest przeznaczona dla zwierząt i podzielona w związku z tym na wyspecjalizowane, wygrodzone obszary dla określonych grup (stanowiska i boksy dla bydła): porodówka, cielętniki, jałowniki, wydzielone części obory dla krów w określonej fazie laktacji (zwykle dzielone na 3-4 grupy). Konstrukcja stanowisk i boksów dla bydła musi zapewniać im bezpieczeństwo i komfort odpoczynku, stabilność przy wstawaniu, czy łatwe sprzątanie dla obsługi. To bardzo ważny obszar produkcyjny, wpływający na rentowność hodowli. Badania naukowe dowodzą, że bydło więcej czasu spędza leżąc, gdy ma wygodne legowiska, preferując przy tym suchą ściółkę lub materace gumowe. Zbyt mała liczba stanowisk legowiskowych od ilości krów w oborze wolnostanowiskowej, wywołuje frustrację, agresję i hierarchiczne walki. Krowy więcej wtedy stoją, co uszkadza róg racicowy i powoduje owrzodzenia, ropnie, kulawizny.

Stanowiska i boksy dla bydła – rodzaje

Stanowiska i boksy dla bydła w zależności od rodzaju produkcji, systemu utrzymania, płci i wieku, można podzielić ogólnie na obory uwięziowe i wolnostanowiskowe:
    • w oborze uwięziowej są stanowiska, na których bydło przebywa przez cały okres produkcji, dlatego pełnią wiele funkcji, np. legowiskowa, paszowa, porodowa, udojowa. Bydło może tu być indywidualnie traktowane i jest mniejszy poziom stresu. Stanowiska uwięziowe mają jednak drogie wyposażenie i mocno ograniczają przestrzeń życiową zwierząt. Dzieli się je dodatkowo na:
    a) stanowiska uwięziowe krótkie – wymiary dopasowane do wielkości zwierząt (dł. stanowiska o 10 cm dłuższa, niż skośna dł. tułowia bydła, ok. 160-180 cm). Wyściełanie słomą, wiórami lub gumowymi matami. Bydło cały czas trzyma głowę nad żłobem (dno podwyższone o 10 cm, a przednia krawędź wys. 25 cm, na głowę w czasie leżenia). Możliwość ruchu ograniczona do wstawania i leżenia przodem w kierunku korytarza paszowego. Za stanowiskiem jest kanał gnojowy otwarty przy legowiskach ściółkowych, lub z podłogą rusztową w przypadku mat legowiskowych. Nad żłobem jest poidło, zwykle miskowe. Krowy uwiązuje się łańcuchami, ramkami lub obrożami. Czasem montuje się też przegrody stalowe stanowisk, by krowy kładły się prostopadle i oddawały kał wprost do kanału gnojowego;
    b) stanowiska uwięziowe średnie – legowiska wyłącznie ściołowe, traktowane jako obszar produkcyjny, czasem też porodówki. Wymiary są ustalane indywidualnie do rasy itp. (dł. stanowiska liczy się dodając 50 cm do skośnej długości tułowia krowy, 180-200 cm). Z przodu jest żłób podwyższony o 10 cm, z drabinami paszowymi i poidło miskowe, a z tyłu otwarty kanał gnojowy, głęb. na ok. 20 cm. Bydło jest wiązane luźnym łańcuchem dla swobody poruszania się i nie trzymywania głowy stale nad żłobem;
    c) stanowiska uwięziowe długie – dł. 250-300 cm i szer. 150-180 cm, z poidłem i drabinką paszową z przodu, z tyłu z wąską rynienką na mocz, zamiast kanału gnojowego. Najbardziej komfortowe wygodą wśród stanowisk uwięziowych (największa swoboda ruchów), zwykle są grubo ścielone słomą i użytkowane na porodówki.

    • w oborze wolnostanowiskowej są stanowiska umożliwiające bydłu swobodę ruchu i czynności zgodne z jego aktualnymi potrzebami (np. wybór miejsca do leżenia i odpoczynku, czy wyjście na wybieg w wybranym momencie dnia). Stanowiska te dziel się dodatkowo na boksowe i kombi boksowe:
    a) stanowiska boksowe – odgrodzone barierkami legowiska z wolnym do nich dostępem. Z przodu mają tzw. rygiel karkowy, który uniemożliwia zbyt głębokie wchodzenie oraz konieczność wyjścia tyłem (zadem) z legowiska przy wstawaniu i oddawanie kału do kanału gnojowego. Legowiska te mają ściółkę, maty gumowe, piasek, lub są bezściełowe;
    b) stanowiska kombiboksowe – podobne w budowie do stanowisk uwięziowych krótkich (ich wymiary są ustalane indywidualnie do rasy), bydło może tu się jednak swobodnie poruszać po oborze. Bydło ma głowę nad żłobem, a legowiska odgradzają barierki boczne i jedna przednia zabezpieczająca przed wchodzeniem do żłobu.

W chowie bydła stosuje się też utrzymanie indywidualne lub grupowe w kojcach:
    • kojce dla cieląt – obszar zamknięty z poidłem, koszem na siano i żłobem na paszę treściwą. Są to kojce dla cieląt pojonych siarą i preparatami mleko zastępczymi, które utrzymuje się tak do wieku 2-3 miesięcy. Umożliwia to indywidualną obserwację poszczególnych osobników i zabezpiecza je przed kontaktem z innymi cielętami i przenoszeniem przez to chorób;
    • kojce porodowe – dość duże (dł. ściany min 300 cm), grubo ścielone słomą i możliwie jak najczęściej dezynfekowane, z poidłem i żłobem w środku. Cielę po porodzie może tu przebywać wraz z matką;
    • kojce grupowe – separacyjne dla krów w podobnym wieku i stanie fizjologicznym, w celu zapobieżenia chorobom metabolicznym i dla żywienia zgodnie z indywidualnym zapotrzebowaniem. Grubo ścieli się we nich słomę, a zwierzęta zalegają w wybranym przez siebie miejscu. Ich długość ma umożliwiać korzystanie ze stanowisk paszowych wszystkim osobnikom jednocześnie.

 

 

kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO