KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • ODR Bratoszewice
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie

WYSZUKIWARKA

Dochodowa hodowla ślimaków winniczków

Opublikowano 23.06.2018 r.
Hodowla ślimaków winniczków jest coraz bardziej popularna w Polsce. Mięczaki te mają dużą plenność, krótki cykl rozwojowy i szybki wzrost. Co więcej, robione z ich mięsa dania uchodzą za pokarm zdrowy i luksusowy. Początkowo takie farmy funkcjonowały we Francji, Włoszech i Portugalii, jednak od ok. 20 lat rozwijają się też w Polsce. Jak dokładnie wygląda uzyskiwanie mięsa ślimaków winniczków w naszym kraju?

ślimak  winniczek

Hodowla ślimaków winniczków stała się w Polsce modna

Do niedawna tylko zbierano u nas winniczki z naturalnego środowiska i eksportowano na Zachód. Nadal zresztą się to robi od 1 do 31 maja. Jednak wybierane są tylko osobniki o muszli min 33 mm. Muszle winniczków osiągają u nas max. do 5,5 cm wielkości i 50 g masy. W ciągu ostatnich 20 lat wzrosło zainteresowanie też ich hodowlą. Wymusiły to względy ekologiczne, rosnąca konsumpcja i zysk. W polskich hodowlach użytkowany jest przy tym największy europejski ślimak lądowy — ślimak winniczek. Ślimak winniczek Helix aspersa (Müller) występuje w dwóch odmianach gatunkowych: Helix aspersa aspersa (winniczek, ślimak szary) i Helix aspersa maxima (ślimak afrykański, duży szary). Corocznie Polska eksportuje obecnie ok. 300 ton winniczków najwyborniejszych w smaku.

Od winniczków pozyskuje się mięso, jaja na kawior oraz śluz do produkcji kosmetyków i leków. Mięso ślimaków winniczków ma wysoką wartość odżywczą, mało tłuszczu (ok. 0,8%, są to głównie nienasycone kwasy tłuszczowe ok. 75%) i bogactwo dobrego białka (do 20%) z idealnym składem aminokwasowym. Po zbiorze ślimaki są natychmiastowo uśmiercane gorącą parą wodną lub wrzątkiem. Następnie oddziela się ich mięsistą nogę od ukrytego wewnątrz muszli worka trzewiowego. Tak pozyskane mięso jest myte i dzielone na spożywcze klasy. Następnie jest blanszowane, paczkowane, mrożone i magazynowane. W sprzedaży są też żywe winniczki. Głównie jednak jest to mięso mrożone, konserwy i inne dania gotowe. Od ślimaków szarych H. aspersa maxima pozyskuje się też jaja (ok. 200 jaj od jednego osobnika jednorazowo) do produkcji kawioru. Od H. aspersa aspersa nie zbierane są jaja.

Hodowla ślimaków winniczków – wymagania środowiskowe

Dla optymalnego rozmnażania, wzrostu i rozwoju ślimakom niezbędne są właściwe warunki środowiskowe. Są to:

temperatura – ciało i muszla najlepiej przyrastają w temp. 15-25°C. Dłuższy spadek temp. do 12°C wywołuje hibernację/uśpienie. Wzrost do 30°C kończy się podobną estywacją, przy temp. ok. 0°C, ślimaki mogą umierać;
wilgotność – optymalna to ok. 90%. Spadek i wzrost wywołuje estywację, zniekształcenia muszli i karłowacenie. Opóźnia też dojrzałość płciową, a nawet powoduje wypadanie ciała z muszli.
woda do zraszania i picia – musi być przebadana bakteriologicznie i bez chloru. Najwięcej jej trzeba w czasie rozrodu, czyli od momentu kopulacji do zniesienia jaj;
długość dnia świetlnego – reguluje rozród, aktywność i pobieranie pokarmu. Najlepsze jest światło dzienne. Natomiast w chowie w pomieszczeniach stosowane jest oświetlenie sztuczne 100 luxów. Dzień świetlny należy wydłużać od 12 do 18 godzin, w miarę wzrostu i rozwoju ślimaków;
wentylacja powietrza – w pomieszczeniach chowu musi być właściwy obieg powietrza. Wentylacja usuwa nadmiar wilgoci i toksyczne gazy. Reguluje też temperaturę.
właściwy pokarm – nie mogą wystąpić braki składników odżywczych;
dostęp do ziemi – pobudza rozród i funkcje trawienne. Warto zakupić specjalne mieszanki ziemi do hodowli. W warunkach polskich hodowcy zwykle sami je wytwarzają. Robią to z ziemi ogrodniczej pomieszanej z piaskiem, węglanem wapnia i dolomitem.

Hodowla ślimaków winniczków – systemy chowu

Latem najlepiej trzymać ślimaki na pastwisku, a zimą w pomieszczeniach. Jest to hodowla ślimaka winniczka w parkach i w pomieszczeniach. Pastwisko letnie jest obsadzone roślinami wieloletnimi lub jednorocznymi (ciągła zielona taśma). Po sezonie ślimaki zbierane są do magazynów — chłodni, gdzie hibernują. Chów w pomieszczeniach wymaga utrzymania specjalnych warunków wilgotności, temperatury, wentylacji, nawadniania itp. Na 100 sztuk stada podstawowego należy zapewnić ok. 10 m2 powierzchni. Budynki do chowu ślimaków mają pomieszczenia. W chłodni przechowywane są ślimaki hibernujące przygotowywanych do rozrodu. Jest tam także pokój reprodukcyjny, wylęgarnia (inkubacja jaj), wychowalnia młodzieży, tuczarnia i magazyn paszowy.

Hodowla ślimaków winniczków – żywienie

Winniczki w hodowlach karmi się warzywami i ziołami. Są to np. sałata, kapusta, marchew, buraki, liście rzepaku, cykoria, jarmuż, karczochy, mniszek lekarski, babka lancetowata, pokrzywa. Mniej chętnie zjadają kukurydzę i koniczyny. Pastwiska winniczków powinny być obsiewane ich ulubionymi roślinami. Dodatkowo podaje się też specjalne pasze treściwe. Są to śruty zbożowe z jęczmienia, owsa i pszenicy, otręby, mieszanki mineralne.

Choroby — profilaktyka

Profilaktyka obejmuje przede wszystkim dokładny monitoring (obserwację) stada. W szczególności obserwacje jego zachowania przy karmieniu, zraszaniu, sprzątaniu itp. Choroby zwiastuje zwykle zasklepianie się ślimaków, brak reakcji na dotyk, niewychodzenie z muszelek i niepodchodzenie do stanowisk paszowych. Zaleca się też ważenie po 50 losowo wybranych ze stada ślimaków. To pokaże prawidłowość ich przyrostów, jako optymalny wskaźnik zdrowia. Najczęstszymi chorobami w chowie winniczków są choroby zakaźne bakteryjne i grzybowe. Pochodzą zwykle z paszy, wody i środowiska (m.in. brak właściwej zoohigieny). Występują też inwazje pasożytniczych roztoczy, larw przywr i tasiemców, czy obleńców. Ich źródłem jest zakażona pasza i woda, sprzęt, nowe rośliny i nawóz. Ślimakom mogą też szkodzić złe warunki środowiskowe w hodowli, uszkodzenia mechaniczne, niedobory minerałów w paszy itp.

 

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO