Jaka jest polska wieś 2018 roku?

W całym 100-letnim okresie wolnej Polski, czas po wejściu Polski do UE w 2004 r. to najkorzystniejsze dla rolników i mieszkańców wsi lata w całej historii polskiej wsi i rolnictwa - mówi prof. Jerzy Wilkin, inicjator i redaktor raportów o stanie wsi. - Członkostwo w UE wprowadziło rewolucyjne zmiany w uwarunkowaniach rozwoju polskiego rolnictwa, w polityce rolnej, kondycji ekonomicznej gospodarstw i warunkach życia ludności wiejskiej.

Samych wniosków z raportu jest... kilkadziesiąt. Autorzy raportu podkreślają, że polska wieś pozostaje atrakcyjnym miejscem zamieszkania, co potwierdza trwający od 2000 r. wzrost liczby ludności wiejskiej, choć rozkład terytorialny tej tendencji jest nierównomierny:

• w 10 województwach odnotowano wzrost populacji wiejskiej,
• w 6 - jej zmniejszenie.

Najbardziej „wiejskim” regionem Polski jest województwo podkarpackie (59% mieszkańców), a najsilniej zurbanizowanym - województwo śląskie (23% mieszkańców regionu).

Zarówno na wsi, jak i w całej Polsce rodzi się zbyt mało dzieci, co nie zapewnia zastępowania pokoleń. Dzietność na polskiej wsi, nieco wyższa niż w miastach, była niższa niż średnio w całej Unii Europejskiej. Tak samo w Polsce ogółem, jak i na obszarach wiejskich wydłuża się trwanie życia. Widać to zwłaszcza w przypadku kobiet. Różnice długości trwania życia mężczyzn i kobiet na polskiej wsi (8,7 lat) należą do najwyższych w UE, a Ludność na obszarach wiejskich, choć podlega procesowi starzenia się, należy do najmłodszych w UE.

Okazuje się też, że rolnictwo jest wyłącznym źródłem dochodu dla niespełna 10% pracujących na wsi. Dochody z pracy najemnej w 2016 r. stanowiły 48,5% ogólnego dochodu w gospodarstwach domowych na wsi (w miastach 54,8%), z pracy na własny rachunek – 7,2% (w miastach 9,0%).

Zmniejsza się luka edukacyjna i zakres wykluczenia cyfrowego. W 2017 r. posiadanie dostępu do internetu we własnym gospodarstwie domowym deklarowało 75% mieszkańców wsi, a w 2015 r. wskaźnik ten wynosił 55%. Rośnie nie tylko możliwość podłączenia się do internetu, ale też umiejętność korzystania z niego w celach informacyjnych, edukacyjnych i gospodarczych.

Jednak rolnicy i mieszkańcy wsi rzadziej uczestniczą w kulturze niż mieszkańcy miast. Dotyczy to zarówno korzystania z teatrów, kin czy muzeów, jak i czytelnictwa książek. Rzadziej korzystają z wyjazdów wypoczynkowych i turystycznych za granicę. Wzrósł natomiast udział mieszkańców wsi w wyjazdach zarobkowych i obecnie 1/4 rolników oraz prawie taki sam odsetek robotników deklaruje korzystanie z wyjazdów zarobkowych. Ta forma mobilności ma wpływ nie tylko na poziom dochodów, lecz także na jakość kapitału ludzkiego wsi.

Ze względu na potrójnie rocznicowy charakter tegorocznej edycji raportu (10. wydanie, 30-lecia FDPA i 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r.),  Raport o stanie wsi a.d. 2018 częściej odwołuje się do wątków historycznych, co jest to widoczne w kilku jego rozdziałach, a zwłaszcza ostatnim prezentującym długookresowe, 100-letnie tendencje w rozwoju polskiej wsi. Perspektywa historyczna pozwala lepiej zrozumieć zakres i efekty przemian, jakie przedstawia tegoroczny Raport. 

Z całością raportu można zapoznać się w Centralnej Bibliotece Rolniczej w Warszawie lub porbać go TUTAJ. 

Źródło: FDPA

Redakcja KalendarzRolnikow.pl     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj