KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • ODR Bratoszewice

WYSZUKIWARKA

Jak skutecznie walczyć z suszą w uprawach?

Opublikowano 31.07.2018 r.
Trzeba działać tym bardziej, że zgodnie z realnym zagrożeniem, na najbliższe lata przewidywane jest coraz większe obniżanie ilości opadów, zwłaszcza latem. Jak powinna wyglądać skuteczna walka z suszą w uprawach?

W obecnym sezonie wegetacyjnym nawiedziła nas poważna susza w uprawach. Aby plantatorzy nie ponieśli dotkliwych strat i mogli zebrać w miarę wysokie plony, powinni dążyć do maksymalnego bieżącego ograniczania jej negatywnych skutków. 

Specyfika klimatu Polski

Zazwyczaj susza na naszych ziemiach doskwiera tylko okresowo. Trzeba jednak pamiętać, że jej skutki działają w sposób długotrwały, co może źle wpływać na plonowanie. Polska leży w strefie umiarkowanej, a więc pogodowo sprzyjającej uprawom. Jednak klimat wciąż się ociepla, do tego opady są coraz rzadsze, mniej obfite i nierównomierne. W efekcie mamy do czynienia z rosnącym okresowym niedoborem wody. Na susze w naszym kraju najbardziej narażone są tereny środkowej Polski, gdzie roczna suma opadów nie przekracza często 450 mm.


Walka z suszą w uprawach – zmniejszenie ilości zabiegów agrotechnicznych

Możliwość zachowania większej ilości wody w glebie zapewni przede wszystkim ograniczenie zabiegów agrotechnicznych, bo przesuszają glebę (np. bez orki wiosennej). Nie można jednak całkowicie odstąpić od takich zabiegów., bo odleżała gleba nabywa wtedy podsiąk kapilarny, a całkowity brak zabiegu uprawowego powiększa straty wody. Dlatego należy robić zabiegi uprawowe, ale dopiero np. po zbiorze roślin z pola. Wczesną wiosną trzeba z kolei przemieszać gleby zaorane jesienią, co zarówno ograniczy parowanie, jak i zredukuje nierówności.


Walka z suszą w uprawach – wzbogacenie gleby w materię organiczną

Materia organiczna jest w glebie niezbędna nie tylko jako nawóz, ale też dlatego, że umożliwia magazynowanie większej ilości wody w glebie, zapobiega wymywaniu składników pokarmowych i ogranicza wywiewanie śniegu zimą.

Dlatego dobrze jest stosować na polach nawozy organiczne, jak wsiewane poplony, pozostawiona pożniwna słoma, czy rozrzucony kompost. Czasem jednak materia organiczna może szkodzić – np. gdy przed zasiewem zbóż ozimych wysiewa się poplon, ponieważ grozi to zużyciem przez niego całej, zmagazynowanej w glebie wody.


Walka z suszą w uprawach – odpowiednie nawożenie

Właściwe nawożenie umożliwia też roślinom polepszenie tolerancji niedoborów wody. Największe znaczenie ma w tym wypadku potas (K), fosfor (P) i azot (N). K bezpośrednio reguluje gospodarkę wodną w roślinach. Z kolei optymalne nawożenie roślin P powoduje, że wykształcają silniejszy i bardziej odporny system korzeniowy. Gdy grozi susza w uprawach, najsilniej jednak na rośliny oddziałuje N. Gdy susza już miała miejsce lub na krótko przed jej nadejściem, gleba staje się jednak zasolona i wtedy N może negatywnie oddziaływać na uprawy. Dlatego nawozić tym pierwiastkiem należy w ściśle wyliczonych dawkach i odpowiednich terminach. Tylko wtedy uzyskamy silne rośliny i opłacalny plon. Wobec zagrożenia suszą, uwagę trzeba też zwracać na dostępność magnezu (Mg) i odczyn gleby.


Walka z suszą w uprawach – termin i ilość wysiewu

Bardzo ważnym czynnikiem jest też termin i ilość wysiewu, szczególnie w uprawach jarych. Aby susza w uprawach nie zaszkodziła, siew roślin jarych trzeba wykonać możliwie jak najwcześniej. Tylko wtedy gleba zachowa dużo wody. Jeśli w sezonie będzie groźba suszy, należy też ograniczać ilość wysiewu, co zniweluje pewną wtedy, ostrą konkurencję roślin o wodę.

Walka z suszą w uprawach – nawożenie dolistne

Dokarmianie dolistne upraw najkorzystniej jest wykonać przed spodziewaną suszą i skutkującym tym niedoborem wody. Należy roślinom podać w ten sposób przede wszystkim K, P, N, Mg. Jeśli plantator stosuje technologie wysokonakładowe, wtedy zaleca się podanie stymulatorów wzrostu, bo wydajnie poprawia to regenerację roślin po wystąpieniu stresu, jakim w omawianym wypadku są okresy suszy. Właściwie prowadzona agrotechnika, w tym nawożenie, jest bardzo ważne nie tylko na terenach określanych jako szczególnie zagrożone suszą, ale również na glebach słabszych o małej zdolności zatrzymywania i magazynowania wody. Racjonalne zabiegi agrotechniczne oraz właściwy wysiew i nawożenie – wszystkie te czynniki zapobiegają skutkom suszy. Ostatecznie jednak problem suszy w uprawach ewidentnie zniweluje nawadnianie, choć to najbardziej kosztowny zabieg z wymienionych.


Na ile susza w uprawach może podwyższyć ceny w skupach?

W związku z omawianą suszą przewiduje się spadki zbiorów (zboża jare są zagrożone suszą w ponad 82% gmin, a ozime w ok. 78% gmin). Ceny w skupach nadal są jednak mało ruchliwe, jedynie w północnej i centralnej Polsce podniesiono już nieco cenniki – najwyższa jest cena skupu pszenicy 720 zł/t w woj. pomorskim, w górę poszły też ceny jęczmienia do max 620 zł/t. Na razie niezmienne ceny dotyczą żyta 530-570 zł/t. Cenniki na pewno pójdą jednak w górę. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przewiduje, że ceny pszenicy konsumpcyjnej we wrześniu br. wyniosą 680-710 zł,żyta 520-530 zł za tonę. Z kolei w grudniu pszenica podrożeje o ok. 20 zł/t, a żyto o 40 zł/t.

 

 

 

kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO