Kalkulacje rolnicze - jęczmień ozimy
W strukturze zasiewów zbóż forma ozima jęczmienia zajmuje tylko 2,7%.
Jęczmień ozimy jest zbożem o dużym potencjale plonowania, które w optymalnych warunkach dorównuje pszenicy. Cechuje go jednak gorsza niż u innych zbóż mrozoodporność, ale to właściwie najpoważniejsza jego wada. Rzepak też wymarza, a mimo to rolnicy ponoszą ryzyko uprawy. Niestety może się zdarzyć, że wczesny termin siewu w warunkach długiej i ciepłej jesieni spowoduje występowanie chorób, a plantacja może ulec zachwaszczeniu już podczas jesieni. Skuteczna ich eliminacja ma kluczowe znaczenie w kształtowaniu przyszłorocznego plonu. Jednak bogata paleta środków ochrony roślin stosowanych w uprawie pozwala na wybór skutecznych narzędzi do walki z tym problemem. Należy również podkreślić, że ta forma jęczmienia charakteryzuje się największą spośród wszystkich zbóż wrażliwością na: zakwaszenie gleby, niedobór magnezu, niską kulturę gleby.
W 2017 roku zbiory zbóż ozimych (wg GUS) wyszacowano w Polsce na 18,1 mln ton, w tym jęczmienia ozimego 0,9 mln ton tj. o 49% więcej niż w roku ubiegłym. Plony ziarna formy ozimej jęczmienia charakteryzują się wyższą wydajnością w porównaniu z jarą formą. W 2017 roku średni plon wyniósł 44,6 dt/ha, natomiast plon jęczmienia jarego oszacowano na 37 dt/ha. Ważną zaletą uprawy jest to, że po zbiorze jęczmienia ozimego jest możliwość uprawy poplonów w terminie agrotechnicznym, co z kolei pozwala realizować program zazieleniania, a także wpływać na poprawę żyzności gleby. Ze względu na wczesny zbiór stanowi również doskonały przedplon dla rzepaku ozimego. W porównaniu z innymi zbożami jęczmień ozimy jest bardziej tolerancyjny na suszę późnowiosenną. Wynika to z szybkiego wchodzenia w fazę strzelania w źdźbło i w fazę kłoszenia, co sprawia, iż w okresach krytycznego zapotrzebowania na wodę rośliny skutecznie wykorzystują zapasy pozimowe.
Poziom plonowania jest najważniejszy, a jęczmień ozimy, zwłaszcza odmiany hybrydowe w optymalnych warunkach plonuje wyżej od pszenicy ozimej i to na nieco słabszych stanowiskach, niż to, których potrzebuje pszenica. Przy uprawie pszenicy jakościowej jej przewaga wynika z ceny za dobre ziarno jakościowe. Jeżeli jednak gospodarstwo uprawia zboża z uwagi na pasze dla zwierząt, zdecydowanie warto jest pomyśleć o jęczmieniu ozimym, a najlepiej hybrydowym, z większą zawartością białka.
Tabela zawiera kalkulację uprawy 1 ha jęczmienia ozimego według cen brutto ziarna (średnia cena z czerwca br. – giełda MATIF) i środków do produkcji z października 2017 r. opracowaną na podstawie publikacji „Kalkulacje Rolnicze” wydanej przez KPODR w Minikowie.
W strukturze zasiewów zbóż forma ozima jęczmienia zajmuje tylko 2,7%.
Jęczmień ozimy jest zbożem o dużym potencjale plonowania, które w optymalnych warunkach dorównuje pszenicy. Cechuje go jednak gorsza niż u innych zbóż mrozoodporność, ale to właściwie najpoważniejsza jego wada. Rzepak też wymarza, a mimo to rolnicy ponoszą ryzyko uprawy. Niestety może się zdarzyć, że wczesny termin siewu w warunkach długiej i ciepłej jesieni spowoduje występowanie chorób, a plantacja może ulec zachwaszczeniu już podczas jesieni. Skuteczna ich eliminacja ma kluczowe znaczenie w kształtowaniu przyszłorocznego plonu. Jednak bogata paleta środków ochrony roślin stosowanych w uprawie pozwala na wybór skutecznych narzędzi do walki z tym problemem. Należy również podkreślić, że ta forma jęczmienia charakteryzuje się największą spośród wszystkich zbóż wrażliwością na: zakwaszenie gleby, niedobór magnezu, niską kulturę gleby.
W 2017 roku zbiory zbóż ozimych (wg GUS) wyszacowano w Polsce na 18,1 mln ton, w tym jęczmienia ozimego 0,9 mln ton tj. o 49% więcej niż w roku ubiegłym. Plony ziarna formy ozimej jęczmienia charakteryzują się wyższą wydajnością w porównaniu z jarą formą. W 2017 roku średni plon wyniósł 44,6 dt/ha, natomiast plon jęczmienia jarego oszacowano na 37 dt/ha. Ważną zaletą uprawy jest to, że po zbiorze jęczmienia ozimego jest możliwość uprawy poplonów w terminie agrotechnicznym, co z kolei pozwala realizować program zazieleniania, a także wpływać na poprawę żyzności gleby. Ze względu na wczesny zbiór stanowi również doskonały przedplon dla rzepaku ozimego. W porównaniu z innymi zbożami jęczmień ozimy jest bardziej tolerancyjny na suszę późnowiosenną. Wynika to z szybkiego wchodzenia w fazę strzelania w źdźbło i w fazę kłoszenia, co sprawia, iż w okresach krytycznego zapotrzebowania na wodę rośliny skutecznie wykorzystują zapasy pozimowe. Poziom plonowania jest najważniejszy, a jęczmień ozimy, zwłaszcza odmiany hybrydowe w optymalnych warunkach plonuje wyżej od pszenicy ozimej i to na nieco słabszych stanowiskach, niż to, których potrzebuje pszenica. Przy uprawie pszenicy jakościowej jej przewaga wynika z ceny za dobre ziarno jakościowe. Jeżeli jednak gospodarstwo uprawia zboża z uwagi na pasze dla zwierząt, zdecydowanie warto jest pomyśleć o jęczmieniu ozimym, a najlepiej hybrydowym, z większą zawartością białka.
Tabela zawiera kalkulację uprawy 1 ha jęczmienia ozimego według cen brutto ziarna (średnia cena z czerwca br. – giełda MATIF) i środków do produkcji z października 2017 r. opracowaną na podstawie publikacji „Kalkulacje Rolnicze” wydanej przez KPODR w Minikowie.
Lp. |
Poziom intensywności |
Niski |
Średni |
Wysoki |
Wyszczególnienie |
||||
A |
Wartość produkcji |
2808 |
3738 |
4668 |
|
Nasiona jęczmienia ozimego (62 zł/dt) |
1860 |
2790 |
3720 |
JPO1) |
948 |
948 |
948 |
|
1. |
Materiał siewny |
320 |
320 |
320 |
2. |
Nawozy mineralne |
349 |
612 |
801 |
3. |
Środki ochrony roślin |
71 |
204 |
663 |
4. |
Sznurek |
38 |
57 |
76 |
B |
Koszty bezpośrednie (1+2+3+4) |
778 |
1193 |
1860 |
C |
Nadwyżka bezpośrednia (A-B) |
2030 |
2545 |
2808 |
4. |
Usługi2) |
534 |
630 |
678 |
5. |
Praca maszyn własnych |
594 |
674 |
770 |
6. |
Pozostałe koszty3) |
676 |
701 |
726 |
D |
Koszty pośrednie (4+5+6) |
1804 |
2005 |
2174 |
E |
Koszty całkowite (B+D) |
2582 |
3198 |
4034 |
F |
Koszt jednostkowy (zł/dt) |
86,1 |
71,1 |
67,2 |
G |
Dochód rolniczy netto (C-D) |
226 |
540 |
634 |
Kalkulacja uprawy 1 ha jęczmienia ozimego przy różnych poziomach intensywności
Źródło: opracowanie własne na podstawie „Kalkulacji Rolniczych” KPODR w Minikowie
1 – jednolita płatność obszarowa, płatność za zazielenienie, płatność dodatkowa
2 – kombajnowanie, prasowanie
3 – utrzymanie budynków, podatki i ubezpieczenia, pozostałe koszty
Źródło: GUS, IERiGŻ – PIB, BGŻ BNP Paribas
Zofia Dymińska
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie
Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Podstawowym zadaniem KPODR jest udzielanie wszechstronnej pomocy rolnikom, mieszkańcom obszarów wiejskich oraz przedsiębiorcom związanym z przetwórstwem rolno-spożywczym w celu zwiększania dochodów gospodarstw rolnych oraz poprawy warunków życia na wsi.Główna siedziba znajduje się w Minikowie (pow. Nakielski). Ośrodek posiada oddziały w Zarzeczewie (pow. Włocławski) oraz w Przysieku (pow. Toruński). Posiada własne wydawnictwo,które jest wydawcą miesięcznika Wieś Kujawsko-Pomorska oraz wielu poradników. Organizuje liczne wystawy i targi -m.in Międzynarodowe Targi Rolno-Spożywcze "Agrotech" w Minikowie, które na obszarze 12ha odwiedza corocznie ok. 350 wystawców i około 35 tys. zwiedzających. Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
|