Hipokalcemia u krów mlecznych – jak zapobiegać i leczyć?

Hipokalcemia u krów – przyczyny

Około 80% przypadków wydarza się już w ciągu pierwszej doby po wycieleniu, bo produkcja mleka i siary wyciąga wapń z krwi krowy matki. Niektóre osobniki nie są w stanie wystarczająco szybko zastąpić mocno ubywającego Ca. Dlatego właśnie hipokalcemia u krów dotyka najbardziej krowy wysokomleczne, bardzo wydajne i wartościowe. Spadek wapnia w ich krwi jest nawet większy niż u krów przeciętnych. Ponadto bardziej podatne na tę chorobę są też niektóre rodziny i rasy krów, np. Jersey. Inne czynniki mogące zwiększać podatność na omawiane schorzenie, to: wiek (jałówki chorują rzadziej, a starsze krowy zwiększają podatność do 5 lub 6-stego wycielenia, bo produkują wtedy więcej mleka i obniża się ich zdolność do szybkiej odbudowy Ca we krwi). Wypas na pastwiskach skutkuje bardziej alkaliczną krwią, co też stwarza warunki niekorzystne dla dostępności Ca w ciele i zwiększa predysponuje krowy do gorączki mlecznej. Z kolei karmienie sianem przed wycieleniem i ograniczenie dostępu do paszy zielonej powoduje, że krew robi się kwaśna, co sprzyja mobilizacji Ca z kości i poprawia jego wchłanianie z jelit do krwi. To bardzo ważne czynniki w zapobieganiu występowania gorączki mlecznej. Bardziej narażone są też krowy masywne i tłuste, bo produkują więcej mleka przy wycieleniu. Niektóre gorzej karmione krowy zapadają z kolei na gorączkę mleczną już kilka dni lub nawet tygodni przed wycieleniem. Uboga ilość wapnia z pożywienia okazuje się bowiem niewystarczająca do zaspokojenia potrzeb gwałtownie rosnącego płodu i produkcji mleka we wczesnej fazie laktacji.

Hipokalcemia u krów – oznaki wg kolejności: podniecenie i pobudzenie, drżenie mięśni głowy i kończyn, wstawanie i schodzenie do pozycji „siedzącej”, potem kładzenie się płasko na boku, suchy pysk, wybałuszone oczy, zimne nogi i uszy, zaparcia i senność, spadek temperatury ciała, coraz słabsze bicie serca, zapaść krążeniowa, śpiączka i śmierć. Czasem dochodzą też objawy nietypowe z komplikacji towarzyszących.

Hipokalcemia leczenie

Leczenie przeprowadza lekarz weterynarii lub hodowca, najszybciej jak tylko można. Używa się wtedy 300 ml lub więcej 40% roztworu boroglukonianu wapnia lub innego środka. Pakiety roztworu wraz z zestawem do iniekcji najlepiej trzymać pod ręką w nagłych wypadkach. Preparaty lecznicze często zawierają też dodatkowe składniki, szczególnie takie jak magnez, fosfor i dekstrozę (na energię), które również mogą znajdować się na niskim poziomie we krwi, gdy krowy mają hipokalcemię. Preparat iniekcyjny podaje się w kilku miejscach pod skórą na szyi lub za ramieniem, chyba że krowa znajduje się w stanie śpiączki lub istnieją inne powody, dla których pożądana jest szybka reakcja i iniekcja dożylna. Wstrzyknięcie dożylne robi jednak już wyłącznie weterynarz, bo nieumiejętnie można wywołać nagłą śmierć. Przy braku reakcji na leczenie, też jest niezbędna pomoc weterynaryjna. Krowy pokładające się płasko, trzeba pobudzać do przyjmowania normalnej pozycji spoczynkowej, by złagodzić wzdęcia. Chore krowy nie mogą też przebywać na pastwisku, szczególnie w deszczową i zimną pogodę, co zapobiegnie też innym powikłaniom. Jeśli wokół nosa widać wyciekającą zawartość żwacza oznacza to, że krowa mogła zaciągnąć te płyny do płuc. Należy wtedy szybko rozpocząć leczenie antybiotykiem, by nie doszło do zapalenia płuc, co jest często śmiertelne.

Wyleczone krowy nie powinny być dojone przez 24 godz., potem ilość dojonego mleka stopniowo zwiększa się przez 2-3 dni.

Hipokalcemia zapobieganie

W zapobieganiu bardzo ważna jest dieta niskowapniowa, bo stymuluje system regulacji Ca, utrzymuje jego prawidłowy poziom we krwi i mobilizuje magazynowanie w kościach. Gdy zapotrzebowanie na Ca wzrasta po ocieleniu z powodu laktacji, pierwiastek ten może być wtedy wyciągany szybciej z kości, niż z karmy, co także zapobiega gorączce mlecznej. Na początku laktacji krowy i tak zawsze powinny jednak otrzymywać tyle Ca, ile to możliwe. Dlatego pożądane są pastwiska z koniczynami. Zapobiega to również tężyczce z powodu zjadania dużej dawki traw. Przed wycieleniem ograniczany pasze zielone, a podajemy siano. Czasem stosuje się też metody wspomagające, jak podawanie wit. D3 w zastrzykach (na 2-8 dni przed wycieleniem), boroglukonian wapnia (tuż przed lub po wycieleniu), dodatki wapniowo-magnezowe.

Redakcja KalendarzRolnikow.pl     Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj