KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie

WYSZUKIWARKA

Zagrożenie hałasem w rolnictwie

Opublikowano 07.10.2018 r.
Hałas to jedno z głównych zagrożeń dla środowiska. Człowiek często sam go generuje, prowadząc różnoraką działalność. Także rolnictwo jest źródłem hałasu, w związku z tym, warto bliżej przyjrzeć się (lepiej może przysłuchać) tej sprawie i dotyczącym go regulacjom prawnym. 

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2001 r. nr 62, poz. 627 z późn. zm.), określa hałas, jako każdy dźwięk o częstotliwości od 16 Hz do 16 000 Hz, tj. dźwięk słyszalny, niezależnie od źródła jego pochodzenia, czy czasu trwania. 

Hałas wróg człowieka

Hałas jest jednym z najniebezpieczniejszych wrogów człowieka. Ma ujemny wpływ na zdrowie, zmniejsza wydajność pracy, utrudnia wypoczynek i koncentrację. Stałe oddziaływanie hałasu kumuluje się jak promieniowanie i wpływa na cały organizm: na narząd słuchu, system nerwowy, powoduje zaburzenia snu i trawienia, zmiany akcji serca, ciśnienia krwi oraz rytmu oddychania.

Hałas jest jednym z ważniejszych szkodliwych czynników środowiskowych występujących w rolnictwie. Powstaje on podczas pracy takich maszyn, jak ciągniki współpracujące z zespołami maszyn rolniczych, samobieżne maszyny rolnicze (kombajny zbożowe, buraczane, sieczkarnie, kosiarki pokosowe), maszyny rolnicze stacjonarne (młocarnie, śrutowniki, gniotowniki, rozdrabniacze, mieszalniki, sortowniki do ziemniaków, dojarki) oraz maszyny warsztatowo-budowlane (pilarki łańcuchowe spalinowe, pilarki tarczowe, sprężarki, przecinarki do metalu, szlifierki, wiertarki, spawarki, betoniarki). Ponieważ podstawową jednostką napędową w rolnictwie jest ciągnik rolniczy, maszyna ta jest głównym źródłem hałasu.

Zagrożenie hałasem w rolnictwie

Zagrożenie hałasem rolników jest problemem mało znanym w Polsce i w dużym stopniu niedocenianym. Wynika to z braku odpowiednich przepisów prawnych umożliwiających prowadzenie nadzoru nad warunkami pracy w tej gałęzi gospodarki oraz braku świadomości wśród rolników o zagrożeniu. Hałas występujący na stanowisku obsługi ciągnika rolniczego i samojezdnej maszyny rolniczej charakteryzuje się dużą zmiennością w czasie. Jego poziom zależy przede wszystkim od szybkości obrotowej silnika napędowego, elementów roboczych, a także od stopnia obciążenia silnika, a więc wiąże się bezpośrednio z rodzajem wykonywanej pracy. Np.: w przypadku ciągników o średniej mocy najwyższe wartości 1-godzinnej ekspozycji na hałas (EA,1h) zanotowano podczas transportu dwóch załadowanych przyczep (4,80 Pa2*h), w trakcie cięcia kukurydzy rozdrabniaczem Orkan (3,21 Pa2*h), kultywacji (2,53 Pa2*h) i bronowania (2,35 Pa2*h), natomiast najniższe – podczas ładowania liści (0,16 Pa*h).

Sezonowość i różnorodność prac rolnych, nietypowy rytm pracy, uzależnienie procesu produkcyjnego od warunków i sił przyrody oraz określona technologia pracy, a także jej stopień zmechanizowania przyczyniają się do powstawania niezwykle zmiennej i złożonej ekspozycji na hałas. Występowanie w gospodarstwach rolnych bardzo zróżnicowanego parku maszynowego oraz zmieniający się niemal codziennie czas ekspozycji na ten czynnik utrudnia przeprowadzenie obiektywnej oceny zagrożenia.

Badania hałasu ciągników i samojezdnych maszyn rolniczych dowodzą, że na stanowisku obsługi tych pojazdów istnieje potencjalne zagrożenie dla słuchu operatorów. Stopień tego zagrożenia był znacznie wyższy w latach 50. i 60., ponieważ dotyczył mało nowoczesnych modeli bez kabin lub z kabinami, które jednak nie tylko nie tłumiły docierających doń dźwięków, ale niekiedy je wzmacniały. W ostatnich latach obserwuje się dość duży postęp w zakresie obniżania niepożądanych dźwięków na stanowisku kierowcy. Konstruowane są ciągniki o zwiększonej mocy, gabarytowo większe oraz wyposażone w dźwiękoszczelne kabiny, sprowadzające hałas do wartości zbliżonej do normatywnej lub niższej. Aby jednak kabina spełniała swoje zadania (tłumiące hałas) nie należałoby otwierać okien lub drzwi podczas pracy ciągnika. 

Z jednej strony pociąga to za sobą konieczność instalowania klimatyzacji w kabinie, z uwagi na prace wykonywane w porze letniej. Z ekonomicznego punktu widzenia jest to nierealne, stąd obserwowane jest często otwieranie okien i drzwi przez kierowców podczas pracy w wysokiej temperaturze powietrza na zewnątrz. Z drugiej zaś strony kierowca jest zmuszony co pewien czas otwierać tylne okno, aby kontrolować w sposób akustyczny pracę doczepionej lub zawieszonej maszyny. Fakty te pogarszają warunki akustyczne i zwiększają stopień obciążenia hałasem. We wszystkich tych przypadkach, kiedy poziom hałasu na stanowisku operatora ciągnika rolniczego jest większy od dopuszczalnego, a równocześnie wszystkie inne sposoby zmniejszenia jego poziomu  są trudne do zrealizowania, należy stosować ochronniki słuchu. Warunkiem koniecznym uzyskania wystarczającej ochrony jest prawidłowy dobór ochronników do wielkości charakteryzujących występujący hałas.

Podsumowując  stwierdzamy, że:

  • największe zagrożenie dla narządu słuchu stwarzają ciągniki średniej i małej mocy, kombajny zbożowe oraz maszyny warsztatowo-budowlane, a zwłaszcza pilarki tarczowe;
  • dotychczas uzyskane wyniki badań świadczą o występowaniu istotnego zagrożenia rolników hałasem, stwarzającego potencjalne ryzyko zawodowego ubytku słuchu;
  •  w przypadku, kiedy techniczne sposoby zmniejszania hałasu występującego w rolnictwie są trudne do zrealizowania, należy stosować indywidualne ochronniki słuchu.

 

 

kontakt1.jpg
Małgorzata Grabczyńska
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie

Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Podstawowym zadaniem KPODR jest udzielanie wszechstronnej pomocy rolnikom, mieszkańcom obszarów wiejskich oraz przedsiębiorcom związanym z przetwórstwem rolno-spożywczym w celu zwiększania dochodów gospodarstw rolnych oraz poprawy warunków życia na wsi.Główna siedziba znajduje się w Minikowie (pow. Nakielski). Ośrodek posiada oddziały w Zarzeczewie (pow. Włocławski) oraz w Przysieku (pow. Toruński). Posiada własne wydawnictwo,które jest wydawcą miesięcznika Wieś Kujawsko-Pomorska oraz wielu poradników. Organizuje liczne wystawy i targi -m.in Międzynarodowe Targi Rolno-Spożywcze "Agrotech" w Minikowie, które na obszarze 12ha odwiedza corocznie ok. 350 wystawców i około 35 tys. zwiedzających.

 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

POWIĄZANE TEMATY:hałas w rolnictwie
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO