Kalkulacje rolnicze - pszenica jara
Uprawa pszenicy jarej w przeciwieństwie do formy ozimej generuje niższe koszty uprawy. Pszenica jara plonuje słabiej niż odmiany ozime, niemniej jednak przewyższa je pod względem walorów gospodarczych (zawiera więcej białka i tłuszczu). Łatwiejszy jest dobór lepszego przedplonu oraz uprawa na glebach nieco gorszych.
W skali światowej zboża stanowią ponad 60% produkcji roślinnej. W UE zboża stanowią 55% areału uprawy roślin rolniczych. W polskim rolnictwie znaczenie zbóż jest relatywnie jeszcze większe. Zboża podstawowe z mieszankami zbożowymi stanowią około 70% wszystkich zasiewów.
W grudniu ub.r. Główny Urząd Statystyczny przedstawił „Wynikowy szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2018 r.”. Był to rok zdominowany przez suszę, a zbiory były o kilkanaście procent mniejsze niż w 2017 roku. Według autorów raportu GUS-u susza zmniejszyła plony, a ulewne deszcze obniżyły jakość ziarna.
Według GUS powierzchnia upraw zbóż ogółem w 2018 r. wynosiła około 7,8 mln ha. Wstępnie szacuje się, że jarych zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi zasiano ponad 2,9 mln ha, tj. o ok. 9,2% więcej niż wynosiła powierzchnia zasiewów w roku ubiegłym, w tym: pszenicy jarej ponad 0,5 mln ha, tj. 14,3% więcej.
Według danych wynikowego szacunku plony zbóż ogółem wynosiły około 34,3 dt/ha, czyli aż o 7,7 dt/ha (o 18%) mniej w porównaniu do ubiegłorocznych, natomiast plony zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi wynosiły 32,3 dt/ha, tj. mniej o 7,7 dt/ha (o 19%). Najbardziej spadły plony zbóż jarych, które oszacowano średnio na 27,1 dt/ha, czyli o 7,4 dt/ha i równocześnie 21% mniej od plonów z ubiegłego roku.
Zbiory zbóż ogółem ocenia się na ok. 26,8 mln t, tj. o 5,2 mln t (o 16%) mniej w porównaniu do zbiorów ubiegłorocznych. Zbiory zbóż jarych łącznie z jarymi mieszankami zbożowymi wyszacowano na ok. 7,7 mln t, w tym pszenicy jarej na ponad 1,5 mln t, tj. o 9% mniej niż w roku poprzednim. Niższy plon oznacza, że globalnie polskie rolnictwo wyprodukuje mniej zboża.
Jak wynika z danych GUS, w czerwcu 2018 r. za pszenicę w skupie płacono 686 zł/t, czyli mniej o 3% niż rok wcześniej. W pierwszym miesiącu sezonu 2018/2019 dostawy zbóż z nowych zbiorów przyczyniły się do minimalnego spadku cen ziarna. Według danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi za pszenicę konsumpcyjną w lipcu 2018 r. uzyskiwano 711 zł/t, czyli o 2% więcej niż w czerwcu. Ceny pszenicy konsumpcyjnej były mniejsze o 1–2% niż przed rokiem. W październiku cena pszenicy konsumpcyjnej kształtowała się na poziomie 810–880 zł/t.
Według prognoz Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa ograniczona podaż zbóż na rynku unijnym będzie stymulowała ceny do wzrostu. Jednak wzrost ten może być ograniczony dostępnością ziarna na rynkach pozaeuropejskich. Ceny zbóż w Polsce będą się kształtowały pod wpływem cen rynku unijnego. W tej sytuacji Zespół Ekspertów ds. Prognozowania Cen Podstawowych Produktów Rolno-Żywnościowych ocenił, że ceny zbóż do końca pierwszego kwartału 2019 r. będą się utrzymywały na poziomie o 20–30% wyższym niż przed rokiem.
Na konferencji prasowej Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych mówiono m.in. o szacunkowych cenach zbóż w 2019 roku. Przeciętne ceny skupu pszenicy mogą kształtować się następująco: w czerwcu 800– –870 zł/t, a we wrześniu 740–810 zł/t.
Na ceny zbóż w Polsce w sezonie 2018/2019 będzie miał wpływ m.in. spadek zbiorów (o 16%) i podaży (o 9%) oraz wzrost zużycia i zmniejszenie zapasów.
Tabela zawiera kalkulację uprawy 1 ha pszenicy jarej według cen brutto ziarna i środków produkcji z listopada 2018 r., opracowaną na podstawie publikacji „Kalkulacje rolnicze” wydanej przez KPODR w Minikowie.
Kalkulacja uprawy 1 ha pszenicy jarej
Lp. |
Poziom intensywności |
Niski 30 dt/ha |
Średni 40 dt/ha |
Wysoki 55 dt/ha |
Wyszczególnienie |
||||
A |
Wartość produkcji |
3310 |
4090 |
5260 |
|
ziarno pszenicy jarej (77 zł/dt) |
2310 |
3080 |
4235 |
JPO1) |
945 |
945 |
945 |
|
1 |
Materiał siewny |
378 |
378 |
378 |
2 |
Nawozy mineralne |
558 |
813 |
1116 |
3 |
Środki ochrony roślin |
95 |
210 |
305 |
4 |
Inne koszty2) |
34 |
51 |
68 |
B |
Koszty bezpośrednie (1+2+3+4) |
1065 |
1452 |
1867 |
C |
Nadwyżka bezpośrednia (A–B) |
2191 |
2574 |
3314 |
5 |
Usługi3) |
512 |
616 |
700 |
6 |
Praca maszyn własnych |
477 |
496 |
528 |
7 |
Pozostałe koszty4) |
707 |
707 |
707 |
D |
Koszty pośrednie (5+6+7) |
1696 |
1819 |
1936 |
E |
Koszty całkowite (B+D) |
2761 |
3270 |
3802 |
F |
Koszt jednostkowy (zł/dt) |
92,0 |
81,8 |
69,1 |
G |
Dochód rolniczy netto (C–D) |
495 |
755 |
1378 |
Źródło: opracowanie własne na podstawie „Kalkulacji Rolniczych” KPODR w Minikowie
1) jednolita płatność obszarowa, płatność za zazielenienie, płatność dodatkowa,
2) sznurek,
3) zbiór, prasowanie słomy,
4) utrzymanie budynków, podatki i ubezpieczenia, pozostałe koszty.
Małgorzata Kutnik
Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie
Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Podstawowym zadaniem KPODR jest udzielanie wszechstronnej pomocy rolnikom, mieszkańcom obszarów wiejskich oraz przedsiębiorcom związanym z przetwórstwem rolno-spożywczym w celu zwiększania dochodów gospodarstw rolnych oraz poprawy warunków życia na wsi.Główna siedziba znajduje się w Minikowie (pow. Nakielski). Ośrodek posiada oddziały w Zarzeczewie (pow. Włocławski) oraz w Przysieku (pow. Toruński). Posiada własne wydawnictwo,które jest wydawcą miesięcznika Wieś Kujawsko-Pomorska oraz wielu poradników. Organizuje liczne wystawy i targi -m.in Międzynarodowe Targi Rolno-Spożywcze "Agrotech" w Minikowie, które na obszarze 12ha odwiedza corocznie ok. 350 wystawców i około 35 tys. zwiedzających. Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
|