KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • ODR Bratoszewice

WYSZUKIWARKA

Uważajmy na zatrucia herbicydami u zwierząt gospodarskich

Opublikowano 20.07.2022 r.
Herbicydy w rolnictwie to podstawa, bez której szczególnie duże plantacje nie mogą się obejść. Pamiętajmy jednak, że są to środki trujące, które mogą wywierać bardzo szkodliwe efekty zarówno dla zdrowia ludzi, jak i zwierząt. Skoro więc zaczyna się nowy sezon wegetacyjny – uważajmy na zatrucia herbicydami u zwierząt gospodarskich.

zatrucia herbicydami u zwierząt

Zatrucia herbicydami u zwierząt

Herbicydy są rutynowo stosowane w zwalczaniu chwastów. Większość z nich, zwłaszcza ostatnio opracowane syntetyczne herbicydy organiczne, jest dość selektywna dla określonych roślin i ma niską toksyczność. Jednak inne, np. arsenin sodu, trójtlenek arsenu, chloran sodu, sulfaminian amonu, boraks i wiele innych, mogą być silnie szkodliwe. Zatrucia herbicydami u zwierząt gospodarskich nie są więc wykluczone. Do tego, bez odpowiedniego badania trudno je wykryć. Tylko roślinność traktowana herbicydami w odpowiednich ilościach i poprzez zabiegi wykonywane właściwie, zgodnie z zasadami i obowiązującymi normami, nie będzie niebezpieczna dla zwierząt i ludzi. Jednak w razie ich złego stosowania, szybko pojawiają się problemy. Gdy stosowanie herbicydów jest nadmierne, często widoczne stają się uszkodzenia trawników, roślin uprawnych lub dzikich, rosnących przy opryskiwanych polach. Jednak co gorsza, mogą też masowo ginąć pszczoły, trzmiele, ptaki i inne zwierzęta. Tego typu zatrucia herbicydami u zwierząt są coraz większym zagrożeniem.

Kiedy zwierzęta trują się herbicydami i jak to diagnozować?

Większość problemów zdrowotnych związanych z herbicydami wynika z narażenia na nadmierne ich ilości w środowisku. Powodem takiego stanu rzeczy zwykle jest niewłaściwe lub nieostrożne używanie herbicydów oraz nieusuwanie pozostałych po nich pojemników. Gdy herbicydy są jednak stosowane należycie, pojemniki po nich utylizowane zgodnie z przepisami, a opryskowe maszyny rolnicze myte na koniec pracy – wtedy problemy zatruć nimi są bardzo rzadkie (jak wynika z danych weteran maryjnych). Z nielicznymi wyjątkami, herbicydy są bowiem szkodliwe głównie wtedy, gdy zwierzęta uzyskują bezpośredni dostęp do takiego produktu. Wtedy też często dochodzi do ostrego zatrucia. Takie ostre zatrucia herbicydami u zwierząt zwykle nie prowadzą jednak do jednoznacznego rozpoznania objawów. Można je łatwo mylić z innymi chorobami i zatruciami. Wszystkie powszechnie występujące diagnozy różnicowe należy wykluczyć u zwierząt wykazujących oznaki nagłego wystąpienia choroby lub nagłej śmierci (krytyczna historia przypadku). Objawy otrucia występujące po karmieniu, szczególnie po wypasie na opryskiwanych pastwiskach lub upraw przylegających do nich, zmiana warunków bytowych (pomieszczenia) lub bezpośrednie narażenie na herbicydy (np. wylizywanie nieumytych maszyn opryskowych i niewyrzuconych pojemników po herbicydach), mogą prowadzić do wstępnej diagnozy ostrego zatrucia herbicydami. Niezidentyfikowany wyciek płynu z pojemników lub proszku z podartych lub uszkodzonych toreb, szczególnie stojących w pobliżu źródła paszy, lub wizualne pomieszanie ich ze składnikami codziennej diety lub suplementów diety dla zwierząt gospodarskich, również mogą spowodować narażenie silne zatrucie. Ogólnie jednak skala takiej szkody jest trudna do zidentyfikowania i oceny u zwierząt bez odpowiednich badań.
 

Co należy robić, gdy wystąpią zatrucia herbicydami u zwierząt?

Gdy zauważymy niepokojące objawy u zwierząt, należy jak najszybciej zidentyfikować domniemane źródło lub źródła niebezpiecznych substancji chemicznych i zatrzymać dalszą ekspozycję. Po tym trzeba skontaktować się z lokalnym weterynarzem i/lub centrum kontroli zatruć zwierzęcych, gdzie uzyskamy niezbędną pomoc oraz informacje o sposobie leczenia i zapobiegania takim zatruciom. Można tu również zrobić diagnozujące badania laboratoryjne i uzyskać ostateczna odpowiedź o przyczynie stanu chorobowego u swoich zwierząt. Dowiemy się więc, czy to faktycznie jest zatrucie herbicydami, a jeśli tak, to jakimi i na ile jest silne. Choroba przewlekła wywołana przez herbicydy jest trudniejsza do zdiagnozowania, niż ostre otrucie. Czasem potrzebne są nawet próbki możliwych źródeł (np. skażona pasza, woda, kał i mocz oraz tkanki zwierząt pobrane od żywych lub podczas sekcji). Aby skutecznie zidentyfikować problem przewlekłego narażenia, mogą minąć miesiące lub nawet lata. Aby rozpoznać, czy zwierzę zostało poddane działaniu herbicydów lub przypadkowego zatrucia, ustalono znormalizowane procedury analityczne do badań diagnostycznych materiałów biologicznych i są one objęte terminem „biomonitoring”. Dokładne biomonitorowanie jest ważnym narzędziem do oceny narażenia ludzi lub zwierząt na takie herbicydy przez pomiar poziomów tych substancji chemicznych, ich metabolitów lub zmienionych struktur w materiałach biologicznych, takich jak mocz, krew lub składniki krwi, wydychane powietrze, włosy lub paznokcie i tkanki.

Jak leczyć zatrucia herbicydami u zwierząt?

Chore zwierzęta powinny być oddzielone od wszelkich możliwych źródeł trucizny i osobników zdrowych. Jeśli istnieją oznaki zagrażające życiu, należy rozpocząć starania o ustabilizowanie zwierząt za pomocą ogólnych metod leczenia. Szczególne leczenie odtrutkowe, jeśli jest dostępne, może też pomóc w potwierdzeniu diagnozy (jeśli zwierzę zareaguje dobrze na odtrutkę). W miarę upływu czasu należy też przeprowadzić bardziej szczegółowe śledztwo. Właściciel powinien być świadomy potrzeby pełnego ujawnienia faktów, aby skutecznie określić źródło zatrucia (np. niezatwierdzone użycie lub niewłaściwe przechowywanie substancji chemicznej). Pamiętajmy, że doustne dawki toksyczne (TD) i dawki śmiertelne (LD) herbicydów u zwierząt domowych mogą być różne w związku z występowaniem czynników dodatkowych (np. opadu deszczu, zanieczyszczeń, środków powierzchniowo czynnych, stabilizatorów, emulgatorów).

 

 

kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO