Trzoda chlewna - choroby, ich zwalczanie, zapobieganie i leczenie
Opublikowano 23.10.2017 r.
Stadna bioasekuracja
Istnieje wiele sposobów przenoszenia chorób trzody chlewnej, do najważniejszych z nich należą:
- wprowadzenie nowych loszek remontowych lub knura do stada,
- zainfekowane nasienie,
- inne zwierzęta inwentarskie, insekty, gryzonie, zwierzęta domowe, ptaki, dzikie zwierzęta,
- ubrania i obuwie osób przemieszczających się z jednej fermy na drugą,
- osoby nie przestrzegające zasad bioasekuracji na fermie,
- osoby, które miały kontakt z innymi świniami,
- zakażona woda, pasza, ściółka,
- kontakt ze szczątkami padłych zwierząt,
- zakażony sprzęt i pojazdy używane na fermie,
- zainfekowany sprzęt weterynaryjny,
- zakażone pojazdy zewnętrzne – np. do wywożenia padliny, przewożenia zwierząt,
- samochody dostarczające paszę na fermę,
- materiały eksploatacyjne przywożone na teren fermy.
Często pojawienie się choroby w stadzie trzody chlewnej przypisywane jest przenoszeniu bakterii i wirusów przez powietrze. Sposób ten jest możliwy, jednak zależy jest od wielu czynników m.in. typu patogenu, liczby zwierząt na fermie, sposobu utrzymania zwierząt, wielkości drobin w powietrzu, temperatury powietrza, wilgotności, kierunku i prędkości wiatru, nasłonecznienia, topografii czy sposobu zagospodarowania gnojowicy.
Zasady bioasekuracji
W takim wypadku przyjmuje się, że minimalny dystans pomiędzy sąsiadującymi fermami trzody chlewnej, który ograniczy przenoszenie zarazków przez powietrze wynosi około 5 km. Aby zminimalizować możliwość przeniesienia drobnoustrojów na fermę trzody chlewnej, należy przestrzegać zasad bioasekuracji.
Zakup loszek i knurów
Wprowadzając loszki i knurki remontowe do stada, warto pamiętać o kilku zasadach, które pozwolą uniknąć problemów zdrowotnych na fermie:
- Kupujemy zwierzęta ze sprawdzonym statusem zdrowotnym zwierzęcia i stada pochodzenia,
- Wybieramy zwierzęta z jednego źródła. Jeżeli to możliwe, o udokumentowanym programie genetycznym stada i programie bioasekuracji,
- nowe zwierzęta są wprowadzane do stada po 30-40 dniach kwarantanny w oddzielnym budynku, gdzie były pod stałą obserwacją zdrowotną.
Sztuczna inseminacja
Najprostszą metodą wprowadzenia postępu hodowlanego do stada jest sztuczna inseminacja. Należy jednak pamiętać, że nasienie knura może zawierać pewną ilość patogenów np. PRRS (zespół rozrodczo-oddechowy świń) i PCV (cirkowirus świń).
Większość stacji unasienniania bada zwierzęta na obecność PRRS, zagrożenie jednak pojawia się w podczas złego przechowywania i dostarczania przesyłek z nasieniem.
Generalną zasadą jest dostarczanie i przechowywanie pojemników – styropianowych, plastikowych lub papierowych z nasieniem w strefie „brudnej” chlewni. Natomiast do strefy „czystej” przenosimy nasienie w pojemniku jednostkowym
i w takim je przechowujemy w urządzeniu chłodzącym.
Kwarantanna zwierząt
Nowe zwierzęta do stada pozyskujemy ze stad o znanym statusie zdrowotnym i wiadomym pochodzeniu. Jednak, aby uniknąć wprowadzenia choroby do własnego stada, nowe zwierzęta powinny zostać poddane kwarantannie.
Kwarantanna trwa od 30 do 60 dni. W tym czasie zwierzęta przebywają w oddzielnym budynku. Budynek taki powinien być położony jak najdalej od zabudowań fermy i odpowiednio zabezpieczony przed dostępem osób postronnych, dzikich zwierząt i zwierząt domowych. Budynek kwarantanny zasiedlamy w systemie: całe pomieszczenie puste / całe pomieszczenie pełne.
Ogrodzenie fermy
To ważny element bioasekuracji. Szczególnie tam, gdzie zwierzęta są utrzymywane na wybiegach i mają możliwość przebywania na dworze. Ferma musi być zabezpieczona w taki sposób, aby nie dostały się na jej teren dzikie zwierzęta. Mogą one być bowiem źródłem drobnoustrojów chorobotwórczych.
Dostawa i przechowywanie paszy
Ciężarówki, które dowożą pasze mogą być w ciągu dnia na kilku fermach. Dlatego stanowią duże zagrożenie dla zdrowia trzody w gospodarstwie. Optymalnym rozwiązaniem jest sytuacja, gdy rozładunek paszy odbywa się poza terenem fermy.
Jednak praktycznie nie jest to możliwe, dlatego pozostaje nam zminimalizować ryzyko przeniesienia chorób. Nigdy nie należy dopuszczać do sytuacji, gdy kierowca ciężarówki ma bezpośredni kontakt ze zwierzętami.
Samochody wjeżdżające na teren fermy, przejeżdżają przez maty nasączone środkiem dezynfekcyjnym. Kierowcy powinni stosować jednorazowe kombinezony oraz ochraniacze na obuwie.
Silosy paszowe mają być szczelne, zabezpieczone przed dostaniem się gryzoni i insektów. Powinny być też regularnie czyszczone, co ochroni przed rozwojem pleśni i bakterii wewnątrz silosu.
Wyposażenie fermy
Sprzęt i wyposażenie chlewni powinno być czyste i sprawne. Używamy wyposażenia dla każdego sektora fermy oddzielnie, np. sprzęt używany w budynku kwarantanny nie może być używany w budynku tuczu lub np. w sektorze krycia. Nowy sprzęt i wyposażenie dostarczane na fermę przed zainstalowaniem dezynfekujemy. Maszyny i urządzenia do stosowania nawozów naturalnych przed wjazdem na teren fermy powinny być starannie dezynfekowane.
Ściółkę, którą przeznaczamy dla trzody chlewnej przechowujemy pod dachem, zabezpieczoną przed warunkami atmosferycznymi i możliwością zanieczyszczenia przez szkodniki.
Budynki i wyposażenie fermy powinny być regularnie myte i czyszczone
Procedury dotyczące postępowania przy myciu i dezynfekcji obejmują:
- usuwanie całej ściółki, obornika i paszy z budynku,
- dokładne czyszczenie całej powierzchni urządzeń znajdujących się w budynku,
- dokładne mycie karmników w środku,
- dokładne mycie i czyszczenie przy użyciu np. detergentów myjką wysokociśnieniową,
- aplikację środka dezynfekcyjnego na wszystkie powierzchnie w budynku, oraz urządzeń i dezynfekcja sprzętu,
- odpowiedni czas niezbędny do całkowitego osuszenia budynków przed wprowadzeniem zwierząt.
Zabezpieczenie fermy przed dzikimi zwierzętami, gryzoniami, insektami
Wokół budynków fermy należy zachować porządek, usuwać wszelkiego rodzaju śmieci, kosić trawę, regularnie wycinać zbędną roślinność. Budynki inwentarskie należy utrzymywać w czystości. Insekty możemy odstraszać poprzez rozpylanie środków owadobójczych.
Marcin Hołtra
Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu
Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu realizuje na obszarach wiejskich województwa dolnośląskiego zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Podstawowym zadaniem Ośrodka jest doradztwo rolnicze, obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich. Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
|