_llal.jpg)
Jak dbać o łąki i pastwiska?
Opublikowano 13.04.2019 r.
Zadbane użytki zielone – to źródło wartościowej paszy dla bydła mlecznego, mięsnego i innych zwierząt trawożernych. Dobrze prowadzone łąki i pastwiska pozwalają na uzyskanie 10 tys. kg mleka rocznie bez udziału kiszonki z kukurydzy. Zatem, jak o nie dbać? Odpowiedź w artykule.
Łąki i pastwiska są źródłem najtańszej paszy dla przeżuwaczy. Podczas użytkowania dochodzi do ich degeneracji w wyniku wypadania wartościowych traw i roślin bobowatych drobnonasiennych (motylkowatych). Miejsca po nich zajmują liczne chwasty i mało wartościowe gatunki traw. W konsekwencji spada produktywność użytku zielonego.
Przyczynami obniżenia produkcyjności są także:
• nieuregulowane pH
• niewłaściwie zbilansowane nawożenie (przenawożenie azotem)
• zachwaszczenie
• zbyt niskie koszenie traw
• niski udział wartościowych roślin w runi (obniża się z każdym rokiem użytkowania).
Właściwe pH zależy od typu gleby, na której znajduje się użytek zielony. Na torfowych optymalny odczyn to około 5,5 do 6,0; dla mineralnych optymalne pH mieści się w przedziale od 6,0 do 7,0. Jedynym wyjątkiem, gdzie nie zaleca się wapnowania, są gleby murszowe. Do wapnowania łąk i pastwisk należy wybierać wysoko reaktywne formy wapnia, np. kredę. Właściwym terminem tego zabiegu jest jesień, wtedy nawozy wapniowe mają czas, aby się rozpuścić i przemieścić do strefy korzeniowej roślin.
Wpływ pH na pobieranie składników pokarmowych
Łąki i pastwiska przenawożone azotem zachwaszczają się roślinami azotolubnymi (np. szczawiami, pokrzywami, ostrożniami, mniszkiem i krwawnikiem pospolitym), które miejscowo mogą zdominować ruń. Chwasty rosną szybciej również w wyniku zbyt niskiego koszenia, po którym trawy wolno odrastają i nie stanowią dla nich konkurencji. Optymalna wysokość koszenia wynosi 7 cm. Taka wysokość koszenia podnosi masę plonu uzyskiwanego w roku.
Podczas użytkowania łąk i pastwisk spada w runi zawartość wartościowych roślin. Wypadają wysokowydajne gatunki traw i rośliny bobowate. Spowodowane jest to przez błędy popełniane podczas użytkowania oraz przez silną konkurencję mniej wartościowych roślin.
W przywróceniu wysokiej wydajności łąk i pastwisk można wykorzystać podsiew. Jest on tańszy niż całkowite odnowienie, np. przez orkę, nawet o kilkadziesiąt procent.
Siew bezpośredni w darń daje określone korzyści: zmniejsza czasochłonność i energochłonność prac, a także koszty zabiegu w porównaniu do odsiewu tradycyjnego; gwarantuje dobre umieszczenie nasion w glebie; równocześnie poprawia jakość i ilość plonu; dobrze wykonany zapewnia lepsze wykorzystanie opadów oraz ich retencji w glebie; daje możliwość zagospodarowania terenów o małej miąższości gleby oraz narażonych na erozję.
Przed wykonaniem podsiewu należy wybrać mieszankę traw i roślin bobowatych dostosowaną do stanowiska i sposobu użytkowania. Powinna ona być tak skomponowana, aby po wykonaniu zabiegu udział roślin bobowatych w runi wynosił powyżej 30%. Warto wykorzystać tetraploidalne odmiany traw, które charakteryzują się wysoką produktywnością i zawartością energii oraz białka, a także wysoką strawnością.
Podsiew użytków zielonych wykonujemy wiosną (gdy tylko można wjechać nie niszcząc struktury gleby) lub jesienią. Przed wysiewem nasion należy uszkodzić ruń poprzez płytką uprawę broną, którą wykonujemy w taki sposób, aby uszkodzić około 75% starej darni. Uprawki należy wykonać minimum na krzyż, czyli wzdłuż i w poprzek pola, w razie potrzeby również po skosie. Czynności te mają na celu zniszczenie resztek roślin, ich uszkodzenie oraz redukcję zachwaszczenia. W tak przygotowane stanowisko wysiewamy przygotowaną mieszankę – około 40 kg/ha – siewnikami zbożowymi lub rzutowymi. Po czym pole należy zwałować. Do podsiewu można wykorzystać specjalistyczne maszyny, które w jednym przejeździe uprawiają, wysiewają nasiona i wałują powierzchnię.
Pielęgnacja podsianego użytku zielonego polega na ograniczonym nawożeniu azotowym – maksymalnie 20 kg N/ha. Po upływie około 2-3 tygodni (zwłaszcza wiosną) należy wykonać koszenie niszczące chwasty i pozwalające młodym siewkom lepiej konkurować o światło. Pierwszy pokos należy wykonać przy wysokości runi około 20 cm. Koszenie osłabia wzrost roślin starej darni, a stwarza lepsze warunki do wzrostu młodych traw i roślin bobowatych.
Aby podsiew się udał, potrzebna jest wysoka wilgotność gleby, więc wiosną nie należy z nim zwlekać. Życzę udanych podsiewów i wysokich plonów dobrej i taniej paszy.
|
Rafał Balcerak
Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach
Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach realizuje na obszarach wiejskich województwa łódzkiego zadania z zakresu doradztwa rolniczego. Podstawowym zadaniem Ośrodka jest doradztwo rolnicze, obejmujące działania w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz wiejskiego gospodarstwa domowego, mającego na celu poprawę poziomu dochodów rolniczych oraz podnoszenie konkurencyjności rynkowej gospodarstw rolnych, wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich, a także podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych rolników i innych mieszkańców obszarów wiejskich.
|
