Dylemat młodego ziemniaka

Właśnie niedawno dobiegły końca prace nad Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w którym podjęto próbę wprowadzenia porządku pojęciowego dotyczącego ziemniaków młodych. Rozporządzenie weszło w życie od początku lutego 2019 r. 

Ziemniaki oznaczane jako młode zaczynają trafiać do sieci handlowych w Polsce już od grudnia, początkowo z krajów Afryki północnej (Egiptu, Algierii, Maroka), z Izraela czy z Cypru. Nieco później, od marca do kwietnia, pojawiają się ziemniaki z południowej Europy: Hiszpanii, Włoch i Grecji, a od maja – z Rumunii. Oznaczanie tych ziemniaków jako młode wprowadza konsumentów w błąd, sugerując im, że są to takie same, delikatne ziemniaki o takich samych walorach smakowych, jak tradycyjnie zbierane w Polsce przed osiągnięciem dojrzałości zbiorczej.

Przewożenie ziemniaków z krajów południowych wyklucza, żeby to były ziemniaki młode, bo te, zbierane przed osiągnięciem pełnej dojrzałości są produktem nietrwałym, który szybko wysycha i traci jędrność. Dodatkowo są wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne, przez co nie nadają się do długotrwałego transportu – te sprowadzane z krajów śródziemnomorskich są niewątpliwie ziemniakami dojrzałymi o skorkowaciałej skórce.

Sprzedawanie ziemniaków sprowadzanych z Południa jako młodych skutkuje zmniejszeniem popytu na ziemniaki rodzime i przynosi straty ich producentom. 

Rozporządzenie uzupełnia dotychczas stosowaną definicję ziemniaków wczesnych poprzez dodanie do niej jako tożsamego określenia ziemniaki młode. Jednocześnie definiuje ziemniaki wczesne/młode jako zebrane na początku sezonu zbioru ziemniaków w kraju pochodzenia, przed osiągnięciem pełnej dojrzałości, o skórce łuszczącej się, przeznaczone do sprzedaży bezpośrednio po ich zebraniu. 

To rozwiązanie otwiera drogę do kontroli przez właściwe inspekcje i powinno pomóc w wykluczeniu nieuczciwych zabiegów konkurencyjnych poprzez nazywanie ziemniakami młodymi ziemniaków dojrzałych sprowadzanych z innych krajów. Tym samym może przyczynić się do ochrony rodzimego rynku. 

Ponadto procedowane są jeszcze dwa rozporządzenia MRiRW w sprawie obowiązku podawania kraju pochodzenia ziemniaków. Pierwsze – zmieniające rozporządzenie w sprawie oznakowania bulw ziemniaków innych niż sadzeniaki. Dotychczasowe przepisy wymagały, aby partiom ziemniaków wprowadzanym na terytorium RP, a następnie przemieszczanym, towarzyszyły informacje, m.in., o podmiocie, który je wprowadzał, przemieszczał, magazynował, sortował i pakował. Teraz proponuje się jeszcze ich uzupełnienie o nazwę kraju pochodzenia w języku polskim lub o symbol kraju zgodny z dwuliterowym kodem ISO. Obowiązek znakowania dotyczy każdego etapu przemieszczania, a także każdej formy przemieszczania, czy to w opakowaniach, czy też luzem. 

Nietrudno zauważyć, że dotyczy to etapu poprzedzającego sprzedaż konsumentowi finalnemu. Ale i w sprzedaży detalicznej będzie obowiązek podawania państwa pochodzenia ziemniaków, o czym mówi procedowane inne rozporządzenie MRiRW, zmieniające rozporządzenie w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych.