Energia odnawialna a prawo

Rośnie udział energii pozyskiwanej ze źródeł odnawialnych w całkowitym wolumenie energii wykorzystywanej w naszym kraju. Źródłami energii elektrycznej stają się coraz częściej turbiny wiatrowe, instalacje fotowoltaiczne i elektrownie wodne. Również niektóre duże elektrownie oraz elektrociepłownie wykorzystują paliwa odnawialne (słomę, siano, odpady przemysłu drzewnego).

Wytwarzanie energii

Zgodnie z celami wytyczonymi przez Unię Europejską, Polska jest zobowiązana do uzyskania do 2020 roku 15%-owego udziału paliw odnawialnych w procesie wytwarzania energii. W niektórych krajach zachodniej Europy udział tradycyjnych źródeł węglowych staje się marginalny, czego przykładem jest Wielka Brytania, gdzie tylko około 2% energii elektrycznej produkowane jest z węgla. 

Sieć elektroenergetyczna

Portal gramwzielone.pl opublikował niedawno raport dotyczący przyłączeń do sieci elektroenergetycznej instalacji odnawialnych w Polsce. W I kwartale 2017 roku większość przyłączeń realizowana była na potrzeby niewielkich przydomowych instalacji odnawialnych źródeł energii. Przez pierwsze trzy miesiące br. zrealizowano ponad 2 000 niewielkich przyłączeń o sumarycznej mocy 14,8 MW. Świadczy to o tym, że pomimo często zmieniającej się sytuacji prawnej inwestycje związane z wytwarzaniem i sprzedażą energii z niewielkich źródeł odnawialnych cieszą się dużą popularnością.

Wsparcie dla odnawialnych źródeł energii

W celu zwiększenia popularności odnawialnych źródeł energii (OZE) realizowane są rozmaite programy wsparcia inwestycji. W przypadku dużych wytwórców energii elektrycznej jest to system świadectw pochodzenia, stopniowo zastępowany tzw. systemem aukcyjnym. Szczegóły dotyczące tych mechanizmów wsparcia dla wytwórców energii można znaleźć w ustawie Prawo Energetyczne oraz ustawie o odnawialnych źródłach energii, które są podstawowymi aktami prawnymi regulującymi funkjonowanie źródeł energii w Polsce. 

Przykładem mechanizmu wsparcia dostępnego dla niewielkich instalacji jest dofinansowanie inwestycji w ramach programu „Prosument” oraz zastępującego go programu „Region”, a także tzw. system taryf gwarantowanych, o którym mowa w ustawie o OZE. Możliwe jest uzyskanie korzystnego finansowania inwestycji w postaci dotacji lub kredytu na preferencyjnych warunkach, a system taryf gwarantowanych zapewnia małym wytwórcom preferencyjne stawki za sprzedaż energii elektrycznej do sieci elektroenergetycznej. Informacji należy szukać na stronie internetowej Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. 

W przypadku korzystania z dofinansowań oraz systemów wsparcia trzeba mieć na uwadze, że niektóre formy pomocy mogą wykluczać się wzajemnie, np. poprzez przekroczenie dopuszczalnej pomocy publicznej. Trzeba więc dokładnie sprawdzić warunki przyznania pomocy. 

Dodatkowym elementem pobudzającym inwestycje w OZE są malejące ceny urządzeń służących do wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, takich jak panele fotowoltaiczne oraz turbiny wiatrowe. Według analiz nowojorskiego banku Morgan Stanley w latach 2016-2017 średnia cena paneli fotowoltaicznych na rynkach światowych zmalała prawie o połowę, a biorąc pod uwagę inne koszty związane z eksploatacją odawialnych źródeł analitycy przewidują, że od 2020 roku źródła odnawialne będą najtańszą formą wytwarzania energii. Nawet jeśli prognozy amerykańskich analityków są przesadzone, to niewątpliwie mamy do czynienienia z ciągłym obniżaniem cen i upowszechnianiem OZE. 

Zagrożenia dla OZE

Zagrożeniem i utrudnieniem dla inwestycji w OZE w Polsce jest niestabilność naszych regulacji prawnych. Przykładem może być najnowsza nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii, uchwalona 20 lipca 2017 roku. Zapisy nowelizacji wzbudziły kontrowersje wśród części inwestorów.

Obawy dotyczą dalszego spadku cen świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych, co może pogorszyć opłacalność inwestycji korzystających ze wsparcia w zakresie tzw. zielonych certyfikatów. Również programy dofinansowania inwestycji zmieniają się dynamicznie, więc planując procesy inwestycyjne należy na bieżąco kontrolować aktualną sytuację. 

 

Inwestując w odnawialne źródla energii, oprócz uzyskania korzyści ekonomicznych chronimy środowisko naturalne. Tendencje są jednoznaczne i nie ma wątpliwości, że energia ze źródeł odnawialnych będzie pokrywała coraz większą część zapotrzebowania. Mówią o tym nie tylko ambitne plany Unii Europejskiej, ale także spadające ceny urządzeń służących do wytwarzania energii oraz rosnąca liczba prowadzonych inwestycji. Myśląc o budowie instalacji OZE, warto jednak zapoznać się z możliwymi formami dofinansowania inwestycji oraz preferencyjnymi warunkami odsprzedaży nadmiaru wyprodukowanej energii, a także na bieżąco śledzić zmieniające się uwarunkowania prawne.

Fot. L. Piechocki