Jak rozpoznać niedobory pokarmowe w kukurydzy?

Niedobory pokarmowe w kukurydzy

Dostęp do właściwych składników mineralnych i wody jest gwarancją wysokiego plonu. Dlatego też bez wątpienia powinny nas zaniepokoić wszystkie zmiany kolorystyczne na liściach lub nieprawidłowy rozwój korzeni kukurydzy. Rośliny dają nam znać, czego jej brakuje. Warto nauczyć się rozpoznawać te oznaki.

Trzy najpoważniejsze niedobory pokarmowe w kukurydzy, to niedobór fosforu, magnezu u potasu. Czym się charakteryzują?

Niedobory fosforu w kukurydzy

Typowym objawem jest jej skarłowacenie oraz cienkie, ciemnozielone liście o krawędziach, nerwach i łodygach zabarwionych na fioletowo. Taką sytuację najczęściej można spotkać na glebach o nieuregulowanym odczynie pH, o niskim poziomie materii organicznej oraz przy chłodnej pogodzie. Niedobór fosforu objawia się także purpurowo-czerwonymi przebarwieniami brzegów liści, postępującymi ku środkowi. Wyraźnie widoczne na młodych roślinach.

Niedobory magnezu

Na niewystarczające zaopatrzenie w magnez wskazują żółto- białe przebarwienia wzdłuż nerwów lub często występujące widoczne czerwone przebarwienia na dolnej stronie liści niżej położonych. U roślin z lekkim niedoborem pojawiają się chlorozy (liście i/lub części roślin stają się nienaturalnie żółte; z powodu niedoboru Mn, K, Zn, Fe, Mg, S, N) między nerwami oraz smugowate uszkodzenia, natomiast w przypadku dużych niedoborów na końcach liści widoczne są również purpurowe przebarwienia. Gdy roślina ma za mało magnezu, na liściach pojawiają się charakterystyczne, jasne przebarwienia, przypominające wyglądem sznur pereł. 

Niedobory magnezu występują na glebach kwaśnych, piaszczystych oraz bogatych w potas. Stan ten pogłębia się na skutek wystąpienia okresów zimnych i mokrych. Jeśli niedobór magnezu utrzymuje się przez dłuższy czas, liście zaczynają tracić zieloną barwę, a co za tym idzie spadają ich zdolności asymilacyjne.

Niedobory potasu

Objawem jest  żółkniecie lub zasychanie szczytów i brzegów liści. Niedobór tego makroskładnika obniża wysokość plonu, powoduje deformacje kolb i ziarniaków oraz zwiększa ryzyko wylegania kukurydzy. Niedobór potasu może wystąpić na glebach bogatych w magnez,  kwaśnych, piaszczystych lub gliniastych. Podczas suszy lub na skutek ulewnych opadów i jego wymywania z gleby.

Ale to nie wszystko...

Niedobór azotu można rozpoznać po żółknięciu liści, początkowo od szczytu, następnie wzdłuż nerwu głównego. Podobnie jak w przypadku innych składników pokarmowych kukurydza w fazie do 3 liści pobiera azot głównie z ziarna siewnego. Ochłodzenie (przymrozki) silnie hamuje zdolność roślin do wykorzystania składników odżywczych z bielma. Wystąpienie żółknięcia liści kukurydzy wiąże się z koniecznością regularnego monitorowania stanu roślin. Jeśli przed fazą 5 liści nastąpi poprawa, nie trzeba obawiać się o straty plonu. Wynika to z faktu, że dopiero w fazie 5 liści rozpoczyna się formowanie związku kolby.
Zbyt mało wody: Susza powoduje szaro-zielone przebarwienia liści, a następnie ich zwijanie się, nawet do średnicy ołówka, aż do ich zamierania. Liść próbuje zmniejszyć powierzchnię parowania do minimum, dlatego zwija się w rurkę.
Choroby powodowane przez grzyby rozpoczynają się jako małe żółtawe plamki, które mogą rozprzestrzeniać się nawet na całe liście.

Korzeń i kolba prawdę nam powie...

Nie tylko po przebarwieniach na liściach można poznać niedobory pokarmowe. Wiele powiedzieć nam może także stan systemu korzeniowego rośliny, a w późniejszym okresie także stan kolb.

• Płytki i słabo rozgałęziony system korzeniowy może wskazywać na niedobór fosforu
• Jeśli zobaczymy korzenie z wygryzionymi tunelami, może okazać się, ze kukurydzę zaatakowały drutowce.
• Źle wypełniony szczyt kolby i luźne osadzenie ziaren w kolbie  wskazują na istotny niedobór potasu podczas wzrostu rośliny.
• Małe kolby, często skręcone z niedorozwiniętymi ziarniakami - wskazują na niedobór fosforu, którego brak wpływa ujemnie na zawiązanie i wypełnienie ziarna.
• Małe kolby, a do tego słabo wypełnione na szczycie wskazują na niedobór azotu, który jest bardzo ważnym składnikiem pokarmowym podczas całego okresu wegetacji.

Z azotem można też przesadzić - wskazują na to zielone znamiona kolby w czasie dojrzewania.

• Kolba niecałkowicie wypełniona ziarnem wskazuje na to, ze rośłina cierpiała z powodu suszy. 
• Jeśli kolby wyrosną zbyt duże, oznacza to, że wysialiśmy kukurydze w za niskiej obsadzie roślin. Duże kolby o masie do 450 g wskazują, że obsada roślin jest zbyt niska, aby uzyskać możliwie najwyższy plon. 

Kukurydza jest coraz bardziej popularną uprawą w naszym kraju, ale pamiętajmy, że - jak mówią eksperci - jest ona rośliną, która nie wybacza błędów w doborze stanowiska pod uprawę. Powinna być wysiewana jedynie na stanowiskach, na których znajdzie optymalne warunki do rozwoju. W przeciwnym razie, jej rozwój nie będzie przebiegał prawidłowo, co będzie mieć odzwierciedlenie w wielkości plonów. Na glebach zbyt lekkich, delikatne siewki kukurydzy muszą się mierzyć z okresami suszy. Z kolei na glebach ciężkich tworzące się skorupy ziemi mogą uniemożliwić młodym roślinom przebicie się na powierzchnię.
Pamiętajmy też, że czerwiec jest kluczowym miesiącem w rozwoju kukurydzy. Właśnie w czerwcu kukurydza intensywnie rośnie. Dlatego właśnie teraz powinniśmy kukurydzę dokładnie obserwować , gdyż właśnie teraz możemy się dowiedzieć jakich składników pokarmowych naszym uprawom brakuje.

Jednak magnez, fosfor, azot i potas to jedynie podstawowe składniki mineralne, które są kukurydzy niezbędne. Nie wolno zapomnieć także o innych: cynku, borze, siarce czy żelazie, które – dokładnie tak samo jak dla ludzi – ważne są także dla życia roślin. Większość gleb w Polsce jest uboga w składniki mineralne, co powoduje niedobory i nie najlepsze plonowanie.

Powodów takiego stanu jest wiele: przede wszystkim intensywna uprawa, bardzo często w monokulturze, co powoduje wyjątkowe niedobory najpotrzebniejszych mikro i makroelementów w rozwoju uprawianej w monokulturze rośliny. Polskie gleby w większości mają nieuregulowany, zbyt niski odczyn pH, są mozaikowate i ubogie w potas, fosfor, magnez i mikroelementy.
Aby się przekonać, czego nasze glebie brakuje, należy przeprowadzić badanie gleby w chemicznej stacji chemiczno-rolniczej i najlepiej zrobić to zaraz po zbiorach – uzupełnienie tych składników mineralnych, których rzeczywiście najbardziej brakuje ma bowiem największy wpływ na plonowanie i... relatywnie jest najtańszą opcją racjonalnego nawożenia.

Źródła: 
ABC uprawy kukurydzy na ziarno – Wydawnictwo Hortpress, 2018 r.
Borowiak, J. - Uprawa kukurydzy cukrowej - Wydawnictwo HORTPRESS, 2015 r
Technologia produkcji kukurydzy – wydawnictwa Wieś Jutra 2004 r.

Redakcja KalendarzRolnikow.pl Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj