Groch siewny (jadalny) - kalkulacje rolnicze

Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, powierzchnia uprawy roślin strączkowych jadalnych w 2017 roku zmniejszyła się w porównaniu z rokiem poprzednim o 26,8 tys. ha, tj. o 27,4% i wyniosła 71,3 tys. ha. Produkcja wyniosła ok. 173 tys. t i była o 46,0 tys. t (o 21,0%) mniejsza od uzyskanej w 2016 r., natomiast plony wyniosły 24,3 dt/ha i były wyższe od plonów w 2016 roku (o 9,0%). W porównaniu do średniej z lat 2011–2015 powierzchnia uprawy była wyższa o 20,0 tys. ha (o 39,5%), plony były wyższe o 3,2 dt/ha (o 15,2%), natomiast znacząco w tym okresie zwiększyła się produkcja – o 65,1 tys. t (o 60,2%). W ogólnej powierzchni uprawy roślin strączkowych jadalnych na ziarno najwięcej zajmował groch, tj. 42,2%.

Uprawa ta zajmowała powierzchnię 30,1 tys. ha, w porównaniu z rokiem 2016 była ona mniejsza o 7,2 tys. ha (o 19,4%). Plony grochu wyniosły 27,5 dt/ha i były wyższe o 7,8% w porównaniu z rokiem poprzednim. Zbiory wyniosły ok. 82,8 tys. t, tj. o 12,4 tys. t (o 13,0%) mniej od produkcji w 2016 r. Produkcja grochu w 2017 roku stanowiła 47,8% ogólnej produkcji strączkowych jadalnych.

W grudniu ub.r. Główny Urząd Statystyczny przedstawił „Wynikowy szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2018 roku”. Był to rok zdominowany przez suszę, a zbiory były o kilkanaście procent niższe niż w 2017 roku. Rośliny strączkowe
są szczególnie wrażliwe na suszę.

Według autorów raportu GUS susza zmniejszyła plony, a ulewne deszcze w okresie zbioru jakość ziarna. Rośliny strączkowe w ostatnich latach zajmują w kraju zaledwie 1% areału uprawy, a jeszcze 20 lat temu zajmowały w Polsce ponad 2% udziału w strukturze zasiewów, co stanowiło około 300 tys. hektarów. Wspólna Polityka Rolna UE jak również działania rządu umożliwiają
wsparcie finansowe dla rolników uprawiających rośliny strączkowe w postaci dodatkowych płatności:

• płatność obszarowa do powierzchni,
• upraw roślin strączkowych,
• dopłaty z tytułu zużytego do siewu,
• materiału siewnego.

Do czynników mających wpływ na zmniejszenie zainteresowania uprawą tego gatunku roślin według COBORU zalicza się natomiast niską opłacalność produkcji, uwarunkowaną małym popytem na ten surowiec na rynku paszowym. Istotne znaczenie dla poziomu opłacalności ma również niski i niestabilny poziom plonowania tych roślin, a także wrażliwość na wahania temperatury i wielkości opadów. W ramach trwających już w kraju przygotowań w tym zakresie, prowadzone są badania naukowe mające na celu poprawę parametrów jakościowych białka pochodzącego z rodzimych roślin strączkowych, a także
technologii ich uprawy. Według raportów rynkowych IERIGŻ rośliny strączkowe pastewne na ziarno są uprawiane głównie na własne potrzeby, a towarowość ich produkcji wynosi zaledwie kilka procent. Przemysł paszowy nie jest zainteresowany nasionami strączkowymi ze względu na stosunkowo wysokie ceny przy relatywnie niskiej zawartości białka oraz gorszej jakości biologicznej niż w przypadku innych surowców białkowych. Istotnym ograniczeniem wykorzystania nasion strączkowych w przemyśle paszowym jest możliwość zapewnienia większych dostaw surowca o standardowych parametrach, gdyż ich produkcja jest rozdrobniona. Skup od licznych drobnych producentów jest kosztochłonny i podwyższa ceny surowca.

Najważniejszą kategorią decydującą o o opłacalności produkcji danej rośliny jest nadwyżka bezpośrednia. Groch jest gatunkiem opłacalnym pod warunkiem, że jego plon wyniesie przynajmniej 30–40 dt/ha. Przy tak wysokim plonie roślina ta może nawet konkurować z uprawą pszenicy. Należy jednak stwierdzić, że istotny wpływ na opłacalność produkcji grochu ma również niski i niestabilny poziom plonowania, a także wrażliwość na wahania temperatury i wielkości opadów w okresie wegetacji.

Tabela zawiera kalkulację uprawy 1 ha grochu siewnego (jadalnego) według cen brutto ziarna i środków do produkcji z listopada 2018 r. opracowaną na podstawie wydawnictwa „Kalkulacje Rolnicze”.

Źródło” Opracowanie własne na podstawie „Kalkulacji Rolniczych” KPODR w Minikowie
    1) jednolita płatność obszarowa, płatność za zielenienie, płatność dodatkowa
    2) płatność do roślin strączkowych na ziarno do 75 ha,
    3) nawóz bakteryjny,
    4)  zbiór,  
    5) koszty utrzymania budynków, podatki i ubezpieczenia, pozostałe koszty.

Wykorzystano materiały: GUS, COBORU, Analizy Rynku Roślin Strączkowych IERIGŻ 

Waldemar Poświata artykuł opracowany przy współpracy z Kujawsko-Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Minikowie   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj