Rolniczy handel detaliczny - przetwarzanie żywności w gospodarstwie

W ramach rolniczego handlu detalicznego, oprócz sprzedaży, możliwe jest również przetwarzanie żywności we własnym gospodarstwie. Działalność ta może być prowadzona m.in. w kuchniach i pomieszczeniach przydomowych (pomieszczeniach używanych jako prywatne domy mieszkalne), możliwe jest też wykorzystywanie do wytworzenia takiej żywności tzw. inkubatorów przetwórstwa lokalnego. 

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, podmioty prowadzące działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego, są zobowiązane jedynie do rejestracji we właściwym organie Inspekcji Weterynaryjnej lub Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Uproszczenia w prowadzeniu tego typu działalności nie zwalniają ze stosowania zasad zapewniających bezpieczeństwo produkowanej żywności, co podlega kontroli organów nadzoru IW lub PIS.

Podstawą zapewnienia bezpieczeństwa produkowanej żywności jest stosowanie Dobrej Praktyki Higienicznej i Dobrej Praktyki Produkcyjnej.

Dobra praktyka higieniczna (GHP) 

Dobra praktyka produkcyjna (GMP) 

DHP praktycznie

• zapewnienie prawidłowego stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń,
• zapewnienie właściwego układu funkcjonalnego w pomieszczeniu produkcyjnym,
• sprzęt i wyposażenie,
• mycie i dezynfekcję,
• wodę,
• kontrolę odpadów,
• zabezpieczenie przed szkodnikami,
• higienę personelu.

• zwracamy uwagę na potencjalne źródła zanieczyszczeń (np. kurz, zapachy, dym itp.) i sposób zabezpieczenia przed tymi zanieczyszczeniami,
• stosujemy odpowiednie materiały wykończeniowe ścian, podłóg, sufitów, drzwi, okien, powierzchni produkcyjnych (trwałe, łatwe do utrzymania w czystości, szczelne, nieuszkodzone),
• zapewniamy odpowiednią wentylację (okna zabezpieczamy siatkami),
• dbamy o teren wokół domu, jego estetykę, utrzymanie porządku i czystości.

• zapewniamy odpowiednią powierzchnię produkcyjną tak, aby wyeliminować możliwość krzyżowania się dróg czynności „czystych” i „brudnych”, a tym samym zanieczyszczenia krzyżowe żywności,
• przestrzegamy zasad prawidłowej segregacji w urządzeniu chłodniczym i pomieszczeniach magazynowych,
• produkujemy odpowiednią ilość wyrobów, dostosowaną do warunków jakie posiadamy.

• wszelkie powierzchnie urządzeń, sprzętu oraz naczyń i opakowań mających kontakt z żywnością wykonujemy z materiału przeznaczonego do kontaktu z żywnością,
• dbamy, aby drobny sprzęt pomocniczy: noże, łyżki, szczypce, deski był wydzielony dla poszczególnych czynności i nieuszkodzony,
• blaty stołów wykonujemy z materiału trwałego, gładkiego i łatwego do utrzymania w czystości,
• zapewniamy liczbę urządzeń odpowiednią do wielkości produkcji (szczególnie chłodniczych) i sprzętu oraz stale utrzymujemy je w pełnej sprawności, czystości i porządku.

Myjemy i dezynfekujemy sprzęt i wyposażenie kuchenne zgodnie z zasadami:

• usuwamy pozostałości żywności oraz brudu i zanieczyszczeń,
• dokładnie myjemy przy użyciu odpowiedniego detergentu,
• płuczemy pozostałości detergentu,
• dezynfekujemy powierzchnię,
• osuszamy czyszczonye powierzchnie.
• Sprzęt i wyposażenie czyścimy tak często, jak to jest konieczne, usuwamy wszystkie pozostałości i zanieczyszczenia tak szybko, jak to jest możliwe.
• Środki czyszczące powinny być oznakowane i przechowywane w sposób niezagrażający środkom spożywczym. Nie stosujemy sprzętu wykorzystywanego do czyszczenia innych obszarów.

• zagwarantować zabezpieczenie żywności i wody technologicznej przed ewentualnym zanieczyszczeniem,
• zapewnić zachowanie odpowiedniego porządku na stanowisku pracy i w obrębie całej przestrzeni produkcyjnej,
• gromadzić i segregować odpady w określonych miejscach poza pomieszczeniami z żywnością i systematycznie je usuwać. 

• mieć do niego łatwy dostęp,
• można je było utrzymać w czystości i porządku, 
• można przeprowadzić dezynfekcję, 
• było zabezpieczone przed dostępem insektów i gryzoni. 

• wykonując czynności  wymagające bezpośredniego kontaktu z żywnością musimy wykazywać odpowiedni stan zdrowia, nie prowadzimy prac w trakcie choroby, szczególnie podczas infekcji dróg oddechowych, biegunki lub schorzeń skóry itp.,
• zapewniamy odpowiednią ilość czystej odzieży roboczej, w razie konieczności używamy rękawiczek jednorazowego użytku, maseczek, czepków,
• nie palimy tytoniu, nie nosimy biżuterii, dbamy o czystość paznokci, nie nosimy sztucznych paznokci, nie używamy lakierów, 
• w pobliżu obszaru produkcyjnego zapewniamy umywalkę do mycia rąk z ciepłą i zimną wodą, środkami do mycia i możliwością higienicznego suszenia,
• ręce myjemy tak często, jak to możliwe, w szczególności: przed rozpoczęciem pracy z żywnością, każdorazowo po wyjściu z toalety, po każdej czynności z surowcem lub półproduktem i każdej innej czynności „brudnej”, po każdym wyjściu poza przestrzeń produkcyjną, okresowo podczas pracy, gdy następuje zmiana rodzaju wykonywanej czynności.