VAT w rolnictwie. Bez podwójnej deklaracji

Podatek od towarów i usług (VAT) został wprowadzony w rolnictwie w 2000 roku. Dziś podstawę prawną i zasdy stosowania tego podatku określa Ustawa o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. Nr 54, poz. 535) z późniejszymi zmianami. Zgodnie z przepisami, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą.

VAT w odniesieniu do rolnictwa funkcjonuje na zasadach ogólnych rozliczania tego podatku oraz jako system ryczałtowy. Producent rolny może więc sam wybrać formę, w jakiej będzie się rozliczać z urzędem skarbowym. Każdy rolnik, z mocy ustawy o VAT otrzymał status – przywilej bycia rolnikiem ryczałtowcem.

Zmiany w 2019 roku

VAT-7, VAT-7K, JPK_VAT – ile deklaracji składali podatnicy w pierwszym półroczu 2019 roku?

Do składania deklaracji VAT byli zobowiązani wszyscy przedsiębiorcy będący podatnikami podatku od towarów i usług. W zależności od terminu składania rozliczeń były to: deklaracja VAT-7, jeśli podatnik składał rozliczenia każdego miesiąca, deklaracja VAT-7K, dostępna dla podatników rozliczających się co kwartał.

Podatnicy dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych mieli obowiązek przekazywać informacje o nich na formularzu VAT-UE za każdy miesiąc, w którym doszło do takiej transakcji. Dotyczyło to także krajowych transakcji objętych systemem odwrotnego obciążenia – dane te były przekazywane za pośrednictwem formularza VAT-27.

JPK co miesiąc

Od 1 stycznia 2018 roku wszyscy podatnicy podatku VAT prowadzący ewidencję w formie elektronicznej, mieli obowiązek składać Jednolity Plik Kontrolny dla rejestru VAT (tzw. JPK_VAT) w miesięcznym cyklu rozliczeniowym. Oznaczało to, że nawet podmioty składające do tej pory deklaracje VAT-7K w okresach kwartalnych były zobowiązane do comiesięcznego wysyłania JPK_VAT.

Czym jest Jednolity Plik Kontrolny?

To elektroniczny plik z danymi finansowymi danego podmiotu gospodarczego w formacie XML (ang. Standard Audit File-Tax-SAF-T).

Obejmuje on dane:

• księgi rachunkowe – JPK_KR,
• wyciąg bankowy – JPK_WB,
• magazyn – JPK_MAG,
• ewidencję zakupu i sprzedaży VAT – JPK_VAT,
• faktury VAT – JPK_FA,
• podatkowa księga przychodów i rozchodów – JPK_PKPIR,
• ewidencja przychodów – JPK_EWP.

Wysyłka JPK dotyczyła tylko plików JPK_VAT, obejmujących dane ewidencji sprzedaży i zakupy VAT. Pozostałe dane były przekazywane wyłącznie przez duże firmy i to na żądanie organu – np. podczas kontroli skarbowej. Średnie i małe firmy oraz mikroprzedsiębiorstwa przekazują takie dane, również na żądanie, od 1 lipca 2018 roku. Niezależnie od wysłania pliku JPK, podmiot składał deklarację VAT-7 (tylko w formie elektronicznej). Obowiązek składania deklaracji VAT-7 i przekazywania w formacie Jednolitego Pliku Kontrolnego danych wynikających z ewidencji VAT to dwa niezależnie od siebie obowiązki, mające źródło w odrębnych przepisach. Plik JPK_VAT istotnie rozszerzył zakres udzielanych fiskusowi informacji o działalności podatników.

Przedsiębiorcy informują w nim m.in. o:

• ciągłości numeracji wystawianych faktur,
• szczegółowych danych z transakcji wewnątrzwspólnotowych,
• dokonanych nabyciach z odwrotnym obciążeniem,
• okresach powstania obowiązku podatkowego.

Sam plik JPK_VAT zawiera bardziej szczegółowe informacje niż te składane na pozostałych deklaracjach (VAT-7 lub VAT-7K, VAT-UE, VAT-27). W związku z tym nowe przepisy (wprowadzające od 1 lipca 2019 r. plik JPK_VDEK) mają na celu niedopuszczenie do dublowania tych samych informacji, przekazywanych na różnych formularzach.

Czym różni się JPK_VAT od JPK_VDEK?

Pomimo szerokiego zakresu informacji, jakich podatnik udziela na temat swojej działalności w formularzu JPK_VAT, nie znalazły się w nim wszystkie rubryki z deklaracji VAT-7. Dotyczy to m.in. danych na temat wysokości nadwyżki podatku naliczonego do zwrotu, kwot możliwych do przeniesienia na kolejny miesiąc czy też ulg na zakup kasy rejestrującej. Projekt nowelizacji ustawy o podatku VAT oraz ordynacji podatkowej zakłada, że rubryki z deklaracji VAT-7, pominięte w pliku JPK_VAT, zostaną przeniesione do nowej struktury, jaką stworzy plik JPK_VDEK. W ten sposób zostanie zlikwidowany dualizm deklaracji.

Co zyskają podatnicy?

Przedsiębiorcy zarejestrowani jako podatnicy VAT poświęcą mniej czasu na przygotowanie, weryfikację oraz wysyłkę deklaracji. Poza tym, dzięki zmniejszeniu liczby napływających do urzędów skarbowych dokumentów, fiskus sprawniej poradzi sobie z rozliczaniem deklaracji oraz wypłatą nadwyżek zapłaconego podatku. Podatnicy powinni więc szybciej otrzymać swoje pieniądze. Z drugiej strony nowe pliki JPK_VDEK mają być składane w cyklu miesięcznym. Dlatego przedsiębiorcy wysyłający deklaracje VAT-7K stracą możliwość rozliczania się w okresach kwartalnych. W związku z tym podatnicy korzystający z tej formy podatkowej będą zmuszeni do regularnego, comiesięcznego składania deklaracji kosztem swojej płynności finansowej oraz planowania wydatków w kilkumiesięcznej perspektywie.

Co to jest Split Payment?

1 lipca 2018 roku weszły w życie przepisy dotyczące mechanizmu podzielonej płatności tzw. Split Payment. Dotyczy on również podatku VAT. Model ten funkcjonuje już w kilku krajach, jak Czechy, Turcja czy Włochy. Umożliwia on monitorowanie przebiegu transakcji, a także zabezpiecza wartość VAT należną od zawieranych transakcji. Powodem wdrożenia takiego rozwiązania w tych krajach jest powiększająca się luka podatkowa w VAT.

Mechanizm podzielonej płatności

Mechanizm podzielonej płatności polega na tym, że płatność za nabyty towar lub usługę będzie dokonana przelewem w taki sposób, że zapłata całości lub części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto zostanie wpłacona przez nabywcę na rachunek rozliczeniowy dostawcy towarów lub usługodawcy w banku. Pozostała część zapłaty, odpowiadająca całości lub części kwoty VAT wpłynie na specjalny rachunek VAT.

W komunikacie przelewu należy podać:

• kwotę VAT z faktury,
• kwotę wartości sprzedaży brutto,
• numer faktury,
• numer NIP dostawcy/usługodawcy.

Jak to wygląda w praktyce? Na przykład, jeśli faktura VAT opiewa na wartość 123 zł brutto z 23% VAT-em, nabywca, chcąc zastosować Split Payment, zleca specjalny przelew. Zgodnie z nim 100,00 zł jest transferowane na konto podstawowe dostawcy towaru wskazane na fakturze, natomiast kwota 23,00 zł na dedykowane przedsiębiorcy konto bankowe VAT.

Dobrowolność do 31 sierpnia

Stosowanie Mechanizmu podzielonej płatności jest dobrowolne. Każdy przedsiębiorca sam decyduje, którą fakturę zapłaci przy zastosowaniu tej metody, w jakiej części oraz wobec którego dostawcy. Przedsiębiorca wystawiający fakturę nie ma wpływu na to, jak postąpi jego kontrahent. Co prawda, może dogadywać się, czy chciałby uzyskać zapłatę w ten sposób, czy też nie, ale ostateczna decyzja i tak należy do kontrahenta.

Wrażliwe na oszustwa

Od 1 września 2019 roku Ministerstwo Finansów zakłada obowiązkowy Split Payment dla „branż wrażliwych na oszustwa”. Podatnicy, którzy dziś są objęci odwróconym obciążeniem w VAT, od września będą się rozliczali w ramach Split Payment.  Split Payment będzie dotyczyć wyłącznie płatności powyżej 15 tys. zł. Dotknie branże określone w ustawie, jako podmioty narażone na wyłudzenia skarbowe. Chodzi o takie sektory gospodarki, jak stal, złom, sprzęt elektroniczny, złoto, metale nieżelazne, paliwa i tworzywa sztuczne. 

Małgorzata Wajtkuś Artykuł opracowany we współpracy z Dolnolšskim Orodkiem Doradztwa Rolniczego we Wrocławiu Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj