Ogórecznik lekarski - właściwości i zastosowanie

Co to jest ogórecznik lekarski?

Ogórecznik lekarski (Borago officinalis L.) to roślina pochodząca z krajów śródziemnomorskich, która jest uprawiana w Polsce. Wydziela odświeżający ogórkowy zapach i charakteryzuje ją owłosiona łodyga oraz liście. Ma duże i piękne kwiaty w kolorze niebieskim. Miododajną roślinę zapylają owady i kwitnie od czerwca do lipca. Ogórecznik lekarski uprawia się jako roślinę ozdobną oraz aromatyczny surowiec zielarski. Stosowany bywa jako przyprawa kuchenna, a także składnik kosmetyków. Ogórecznik lekarski zawiera sole mineralne, witaminę C, garbniki, flawonoidy, kwas jabłkowy, potas, magnez, alantoinę i kwas cytrynowy. Dawniej nasze babcie przygotowywały słynny zielony sos z ogórecznika, natomiast kandyzowanymi kwiatami rozpieszczały wnuki. Szerokie i owalne liście ogórecznika zbierane są wkrótce po pojawieniu się pąków kwiatowych przed ich otwarciem. Są wtedy najbardziej aromatyczne. Świetnie pasują jako dodatek do sałatek bądź przyrządzone jak warzywa (np. jak szpinak).

Właściwości zdrowotne ogórecznika lekarskiego

Ogórecznik lekarski to niskokaloryczne i aromatyczne zioło kulinarne, które jest stosowane w krajach śródziemnomorskich. Stanowi skarbnicę ważnych składników odżywczych – witamin i minerałów. Zawiera kwas linolenowy (GLA), bardziej znany jako kwas omega-6, oraz witaminę C, A i karoteny. Dzięki temu nie tylko wzmacnia odporność, ale również neutralizuje działanie wolnych rodników w organizmie. Przyspiesza gojenie ran i działa przeciwwirusowo. Ziele ogórecznika lekarskiego dostarcza organizmowi skoncentrowaną dawkę minerałów. Są to miedź, mangan, potas, żelazo, cynk, magnez i wapń. Ponadto zawiera witaminy z grupy B, ryboflawinę, tiaminę czy foliany. Warto zatem znaleźć honorowe miejsce w przydomowym ogrodzie dla ogórecznika lekarskiego. Należy jednak pamiętać, że podobnie jak szpinak, pozostaje świeży jedynie przez kilka godzin. Później traci aromat. Najlepiej smakują świeże liście. Żółte, zwiędnięte czy suche charakteryzuje brak smaku i zapachu.

Jak używać ogórecznika lekarskiego do celów kulinarnych?

• Świeże liście ogórecznika najlepiej opłukać lub przez kilka minut moczyć w letniej wodzie, aby usunąć zanieczyszczenia.
• Młode liście wzbogacą smak surówek i sałatek.
• Dojrzałe liście można używać jako zielone warzywo, podobnie jak szpinak. Doskonale komponuje się z marchewką, fasolką szparagową czy ziemniakami.
• Kruchymi liśćmi warto wzbogacać smak wody bądź stosować je do aromatyzowania owocowo-warzywnych koktajli i soków.
• Kwiaty ogórecznika doskonale smakują namoczone w cieście naleśnikowym i usmażone.
• Kwiaty można z powodzeniem kandyzować.
• Świeżym zielem ogórecznika można przyprawiać pizzę, kiełbasę i drobiowy farsz.
• Herbata z ogórecznika jest popularnym napojem orzeźwiającym w krajach europejskich.

Zastosowanie ogórecznika w celach leczniczych:

• Ziele ogórecznika lekarskiego, a zwłaszcza jego nasiona zawierają cenny dla naszego zdrowia olejek eteryczny. To kwas gamma-linolenowy.
• Łagodzi bolesne miesiączki, zapalenia stawów czy zapalenia skóry.
• Napar z liści i nasion ogórecznika pobudza laktację u karmiących matek.
• Nie tylko poprawia procesy metaboliczne, ale również wpływa na kondycję włosów i paznokci.
• Zawiera mnóstwo wapnia, żelaza, cynku, potasu, witamin B i C oraz beta-karotenu.
• Przywraca naturalną równowagę nadnerczom, a w efekcie również uspokaja ciało i umysł.
• Jest naturalnym środkiem uspokajającym, który koi napięcia nerwowe.
• Łagodzi stany zapalne, swędzenie, suchość skóry czy egzemę.

W aptekach i sklepach ze zdrową żywnością znajdziemy ogórecznik w formie tabletek, oleju lub płynnego ekstraktu. Nie zaleca się stosować wewnętrznie tego suplementu diety przez dłuższy czas, ponieważ zawiera wysokie stężenie alkaloidów. Mogą one uszkodzić wątrobę.