Ogórecznik lekarski - właściwości i zastosowanie

Co to jest ogórecznik lekarski?

Ogórecznik lekarski (Borago officinalis L.) to roślina pochodząca z krajów śródziemnomorskich, która jest uprawiana w Polsce. Wydziela odświeżający ogórkowy zapach i charakteryzuje się owłosioną łodygą oraz liśćmi. Ma duże i piękne kwiaty w kolorze niebieskim. Miododajna roślina jest zapylana przez owady i kwitnie od czerwca do lipca. Ogórecznik lekarski uprawiany jest jako roślina ozdobna o walorach dekoracyjnych oraz aromatyczny surowiec zielarski i przyprawa kuchenna, a także składnik kosmetyków. Zawiera sole mineralne, witaminę C, garbniki, flawonoidy, kwas jabłkowy, potas, magnez, alantoinę czy kwas cytrynowy. Dawniej nasze babcie przygotowywały słynny zielony sos z ogórecznika, natomiast kandyzowanymi kwiatami rozpieszczały wnuki. Jego szerokie i owalne liście zbierane są wkrótce po pojawieniu się pąków kwiatowych i jeszcze przed ich otwarciem. Wówczas są najbardziej aromatyczne i świetnie sprawdzają się jako dodatek do sałatek bądź przyrządzone jak warzywa (np. jak szpinak).

Właściwości zdrowotne ogórecznika lekarskiego

Ogórecznik to niskokaloryczne i aromatyczne zioło kulinarne, które jest stosowane w krajach śródziemnomorskich. To skarbnica ważnych składników odżywczych – witamin i minerałów. Zawiera kwas linolenowy (GLA), bardziej znany jako kwas omega-6, oraz witaminę C, A i karoteny. Dzięki temu nie tylko wzmacnia odporność, ale również neutralizuje działanie wolnych rodników w organizmie, przyspiesza gojenie się ran i działa przeciwwirusowo. Ziele ogórecznika lekarskiego dostarcza organizmowi również skoncentrowaną dawkę minerałów takich jak miedź, mangan, potas, żelazo, cynk, magnez i wapń. Ponadto zawiera witaminy z grupy B, ryboflawinę, tiaminę czy foliany. Warto zatem znaleźć honorowe miejsce w przydomowym ogrodzie dla ogórecznika lekarskiego oraz pamiętać, że, podobnie jak szpinak, pozostaje świeży jedynie przez kilka godzin, a następnie traci aromat. Najlepiej smakują świeże liście ogórecznika – żółte, zwiędnięte czy suche charakteryzuje brak smaku i zapachu.

Jak używać ogórecznika lekarskiego do celów kulinarnych?

• Świeże liście ogórecznika najlepiej opłukać lub przez kilka minut moczyć w letniej wodzie, aby usunąć zanieczyszczenia.
• Młode liście ogórecznika wzbogacą smak surówek i sałatek.
• Dojrzałe liście można używać jako zielone warzywo, podobnie jak szpinak. Doskonale komponuje się z marchewką, fasolką szparagową czy ziemniakami.
• Kruchymi liśćmi ogórecznika warto wzbogacać smak wody bądź stosować je do aromatyzowania owocowo-warzywnych koktajli i soków.
• Kwiaty ogórecznika doskonale smakują namoczone w cieście naleśnikowym i usmażone.
• Kwiaty ogórecznika można z powodzeniem kandyzować.
• Świeżym zielem ogórecznika można przyprawiać pizzę, kiełbasę i drobiowy farsz.
• Herbata z ogórecznika jest popularnym napojem orzeźwiającym w krajach europejskich.

Zastosowanie ogórecznika w celach leczniczych:

• Ziele ogórecznika lekarskiego, a zwłaszcza jego nasiona zawierają cenny dla naszego zdrowia olejek eteryczny, jakim jest kwas gamma-linolenowy.
• Łagodzi bolesne miesiączki, zapalenia stawów czy zapalenia skóry.
• Napar z liści i nasion ogórecznika pobudza laktację o karmiących matek.
• Nie tylko poprawia procesy metaboliczne, ale również wpływa na kondycję włosów i paznokci.
• Zawiera mnóstwo wapnia, żelaza, cynku, potasu, witamin B i C oraz beta-karotenu.
• Przywraca naturalną równowagę nadnerczom, a w efekcie również uspokaja ciało i umysł.
• Jest naturalnym środkiem uspokajającym, który koi napięcia nerwowe.
• Łagodzi stany zapalne, swędzenie, suchość skóry czy egzemę.

Aktualnie w aptekach i sklepach ze zdrową żywnością znajdziemy ogórecznik w formie tabletek, oleju z ogórecznika lub płynnego ekstraktu. Nie zaleca się stosować wewnętrznie tego suplementu diety przez dłuższy czas, ponieważ zawiera wysokie stężenie alkaloidów, które mogą uszkodzić wątrobę.