Hałas w rolnictwie. Kiedy możemy o nim mówić?
Źródłem hałasu w środowisku rolniczym mogą być: maszyny rolnicze, ciągniki, kombajny, wentylatory i inne urządzenia usprawniające pracę w gospodarstwie, ale także same zwierzęta. Hałas na pewno nie jest przyjemny ale może, również być szkodliwy dla człowieka. Już przy poziomie 35- 70 dB wywiera on ujemny wpływ na organizm. Gdy stale człowiek narażony jest na hałas na poziomie 70-85 dB będzie to szkodziło jego ogólnemu zdrowiu. Przekroczenie poziomu 85 dB będzie skutkowało uszkodzeniami słuchu. Natomiast gdy człowiek byłby narażony na hałas na poziomie 150 dB, to już po 5 minutach występować mogą mdłości, zaburzenia równowagi oraz problemy z koordynacją ruchową.
SKALA DECYBELOWA w dB |
|
0 |
Szept ledwie słyszalny – próg słyszalności |
10 |
Szelest liści |
20 |
szept |
40 |
Normalna rozmowa |
50-60 |
Głosy zwierząt |
60-70 |
Głośna rozmowa |
70 |
Froterka elektryczna |
80 |
Rozpędzony pociąc |
90 |
Przerwa w szkole |
90 |
Ruch uliczny o dużym natężeniu |
90-95 |
odkurzacz |
100 |
Młot penumatyczny |
110 |
Wielka orkiestra symfoniczna grająca fortissimo |
120 |
Koncert (muzyka pop) |
120 |
Grzmot na głową, koncert muzyki rockowej |
130 |
Startujący odrzutowiec |
140 |
Start samolotu ponaddźwiękowego, strzał ze strzelby |
180 |
Startująca rakieta |
Dźwięki o poziomach przekraczających 130 dB są tak głośne, że powodują ból uszu
|
|
Z punktu widzenia szkodliwości hałas dzieli się na 5 grup |
|
Hałas o poziomie poniżej 35 dB
|
Nieszkodliwy dla zdrowia |
Hałas o poziomie 35 – 70 db |
Wywiera ujemny wpływ na organizm poprzez oddziaływanie na układ nerwowy
|
Hałas o poziomie 70 – 85 dB
|
Trwający stale może być szkodliwy dla zdrowia |
Hałas o poziomie 85 – 120 dB |
Powoduje liczne uszkodzenia narządu słuchu, różnorodne schorzenia, zaburzenia krążenia, układu nerwowego, układu równowagi
|
Hałas o poziomie 150 dB |
Po 5 minutach paraliżuje działanie organizmu, powoduje mdłości, zaburzenia równowagi, uniemożliwia wykonywanie skoordynowanych ruchów kończyn
|
Spośród maszyn stosowanych w rolnictwie generujących hałas, największe zagrożenie dla narządu słuchu stwarzają:
- ciągniki średniej i małej mocy,
- kombajny zbożowe,
- maszyny warsztatowo-budowlane, a zwłaszcza pilarki tarczowe.
Jeśli chodzi natomiast o gałąź produkcji to największy hałas generowany jest w produkcji trzody chlewnej. I to właśnie pracownicy chlewni w dużej mierze narażeni są na hałas. W oborach również zdarza się hałas na wysokim poziomie ale nie jest on obecny przez cały czas, występuje on okresowo kiedy działają np. podajniki paszy, wentylatory i inne urządzenia. W hodowli bydła nie są wiec źródłem hałasu same zwierzęta jak jest to w przypadku hodowli świń.
Od czego zależy hałas w gospodarstwie?
Hałas nie w każdym gospodarstwie będzie taki sam, zależy on od rodzaju działalności jaką prowadzimy tzn. od tego czy prowadzimy produkcję zwierzęcą czy roślinną. Jeżeli zwierzęcą to jakie gatunki zwierząt utrzymujemy, bo hałas przez nie powodowany będzie się różnił. Oczywiście zależy on od technologii utrzymania zwierząt i wyposażenia technologicznego. Ogromne znaczenie mają również same obiekty między innymi ich konstrukcja (kształt pomieszczeń) ale również rodzaj materiałów z jakich wykonane zostały budynki (współczynnik pochłaniania dźwięku), także znaczenie ma położenie obiektu, ponieważ hałas może również pochodzić ze źródeł zewnętrznych.
Praca w hałasie
Prowadzone do tej pory badania świadczą o występowaniu istotnego zagrożenia rolników hałasem, stwarzającego potencjalne ryzyko zawodowego ubytku słuchu. Należy starać się w sposób techniczny zmniejszać hałas występujący w środowisku pracy. Jeżeli sposoby te są trudne do zrealizowania, należy stosować indywidualne ochronniki słuchu.
Jeżeli poziom hałasu jest cały czas stały i wyższy niż 85 dB, to czas pracy w tym hałasie powinien być krótszy niż osiem godzin (ale uwaga: nie jest dopuszczalna, nawet przez krótki okres czasu, praca w hałasie, którego poziom przekracza 115 dB). Jeżeli poziom hałasu zmienia się i w pewnych okresach czasu jest powyżej 85 dB to w innych okresach czasu pracy powinien być poniżej 85 dB.
O tym, czy praca w danym hałasie jest dopuszczalna czy nie, informuje parametr zwany poziomem ekspozycji na hałas, który jest obliczany na podstawie poziomu hałasu (w przypadku gdy poziom hałasu się zmienia jego wartości średniej) i czasu jego oddziaływania na człowieka. Oznacza to, że nie zawsze, gdy chwilowa wartość poziomu hałasu jest większa od 85 dB praca w nim jest zabroniona (gdyż np. gdy oddziałuje on krótki czas to poziom ekspozycji na hałas nie będzie przekroczony). Niemniej jednak, gdy poziom hałasu przekracza 85 dB przez dłuższy czas, należy przypuszczać, że wartości dopuszczalne hałasu w odniesieniu do dnia pracy mogą zostać przekroczone.
PRZYKŁADY NATĘŻENIA HAŁASU W ROLNICTWIE |
|
120 dB |
Ciągnik z pełnym ładunkiem |
115 dB |
Hodowla świń |
105 dB |
W oborze przy pracy dozowników paszy, wentylatorów itp |
105 dB |
Ciągnik na pełnych obrotach |
103,9 dB |
Piła łańcuchowa |
100 dB |
Pojazd terenowy |
99,8 dB |
Skubarka do indyków |
97,9 dB |
Ciągnik z opryskiwaczem sadowniczym |
97,5 dB |
Ciągnik gąsienicowy |
96,8 dB |
Ciągnik z prasą do balowania o wysokiej gęstości |
95 dB |
Piejący kogut |
95 dB |
Ciągnik bez kabiny |
94,4 dB |
Hodowla indyków |
90,4 dB |
Ciągnik z sieczkarnią |
93,9 dB |
Oczyszczarka / przebierak do chmielu |
93,4 dB |
Suszarka kaskadowa do ziarna |
93 dB |
Opryskiwacz sadowniczy |
92,3 dB |
Śrutownik walcowy / gniotownik do przygotowywania karmy |
91,7 dB |
Kombajn buraczany |
91,6 dB |
Obszar do przygotowywania warzyw / paczkarnia |
91,1 dB |
Ciągnik z kosiarką talerzową |
89,8 dB |
Suszarka do paszy zielonej |
89,6 dB |
Ciągnik z maszyną do przycinania żywopłotów |
89,4 dB |
Dmuchawa / opylacz (ręczny) |
81 dB |
Ciągnik z kabiną |
80 dB |
Gdacząca kura |
45 dB |
W oborze przy wyłączonych urządzeniach technologicznych |
Magdalena Swadźba-Karbowy
Artykuł opracowany we współpracy ze specjalistami ze lšskiego Orodka Doradztwa Rolniczego w Częstochowie
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj |