Pryzma buraków - jak ją wykonać i składować buraki?

Rolnicze Doradztwo w Uprawie Buraka Cukrowego radzi, jak zebrać cały plon. Przede wszystkim - nie należy się spieszyć podczas wykopywania braków. Dobra jakość buraków, które będą bez uszkodzeń, gwarantuje dobre przechowanie w pryzmie. W celu uniknięcie dużych strat podczas zbioru, należy często sprawdzać jakość wyorywanych buraków. Z boku pryzmy, w połowie wysokości pobieramy trzy próby po 10 reprezentatywnych buraków.

Układamy je na ziemi i sprawdzamy ile buraków w każdej ma wady:

1. Pozostałości liści lub zbyt wysokie ogłowienie - nie powinno ich być więcej niż 2.

Jeśli w pobranej próbce jest więcej takich buraków należy:

• zmniejszyć prędkość wyorywania
• naostrzyć noże dogławiacza
• zwiększyć szczelinę cięcia dogławiacza
• podnieść grzebienie dogławiacza

2. Zbyt niskie ogłowienie - maksymalnie 1 na 10 pobranych buraków

Jeśli źle ogłowionych buraków jest więcej należy:

• zmniejszyć szczelinę cięcia dogławiacza
• wyżej ustawić ogławiacz
• obniżyć grzebienie dogławiacza

3. Ogłowienie skośne - w próbie nie powinno być więcej niż 2 takie buraki.

Jak zapobiegać?

• zmniejszyć docisk sprężyny dogławiacza
• naostrzyć noże dogławiacza
• zmniejszyć prędkość wyorywania

4. Korzeń buraka ułamany powyżej średnicy 2 cm - maksymalnie dwa takie buraki.

Takie ułamanie powoduje znaczne straty> Jeśli korzeń jest ułamany na wysokości średnicy 3 cm - straty wynoszą około 5%. Jeśli złamanie jest na średnicy 7 cm - straty będą wynosić nawet 15%.

Jak zaradzić?

• głębiej wyorywać
• zmniejszyć prędkość wyorywania
• sprawdzić i ewentualnie wymienić lemiesze
• zmniejszyć prędkość i obroty elementów doczyszczających

5. Uszkodzenia - obcięcia, pęknięcia, zadrapania - maksymalnie 2 buraki w póbie 10. Jak zapobiegać?

• zmniejszyć prędkość elementów doczyszczających
• głębiej wyorywać
• zmniejszyć wysokość rozładunku buraków

6. Duże zanieczyszczenie ziemią - 2 buraki na 10. Jeśli takich buraków jest więcej należy:

• płycej wyorywać
• zwiększyć prędkość korpusów wyorywaczy
• zmniejszyć prędkość wyorywania
• zwiększyć intensywność doczyszczania.

Jak przekonuje Rolnicze Doradztwo w Uprawie Buraka Cukrowego, właściwy zbiór buraków zapewnić może dobry plon i dobre przechowywanie. Im mniej uszkodzonych buraków podczas zbioru - tym mniej kłopotów z przechowaniem.

Termin zbioru buraka jest jednym z czynników wpływających na wartość technologiczną korzeni. Najlepsze parametry można uzyskać, gdy zbiór prowadzony jest po naturalnym zakończeniu wegetacji przez rośliny. Dojrzałe korzenie gwarantują dobre parametry jakościowe, to znaczy najwyższą zawartość cukru i najniższą zawartość szkodliwych melasotworów.

Jak zlokalizować pryzmę?

Prawidłowo uformowana pryzma buraków powinna znajdować się tuż przy drodze, musi być ułożona w kierunku, w jakim wieją najczęściej występujące na danym obszarze wiatry. Otoczenie winno być wolne od słupów, linii telefonicznych i elektrycznych oraz drzew. Teren pod pryzmę buraków powinien być możliwie płaski oraz pozbawiony kolein, które sprzyjają tworzeniu się zastoisk wodnych.

Pryzma musi być też prosta, zwarta, bez żadnych zagłębień oraz jednolita na całej swojej długości. Dobrze wykonana pryzma to mniejsze straty masy oraz zawartości cukru, co jest korzystne zarówno z perspektywy plantatorów, jak i cukrowni. Jeżeli pryzma buraków ma leżeć na polu przez kilka tygodni należy zabezpieczyć buraki odpowiednim przykryciem, które będzie chronić przed negatywnym działaniem czynników atmosferycznych, przede wszystkim deszczu, wilgoci oraz zimna.

Do przykrywania pryzmy najczęściej wykorzystuje się włókninę, która przepuszcza powietrze i pozwala burakom oddychać, ale jednocześnie jest wodoodporna. Niestety, włóknina chłonie wilgoć, przez co staje się dużo cięższa. Nie chroni też przed dużymi mrozami, sprawdzi się więc jedynie do ochrony pryzmy jesienią. Niektórzy rolnicy zamiast włókniny stosują sprasowaną słomę, która chroni przed wiatrem oraz przed ujemnymi temperaturami. Nie jest ona jednak odporna na działanie deszczu i wilgoci. Usypując pryzmę należy zwrócić uwagę, żeby była ona jak najbardziej zwarta, równa i miała wyrównane powierzchnie boczne, tak, aby po jej okryciu, nie tworzyły się wgłębienia, w których może gromadzić się woda. Ponadto powinna spełnić parametry doczyszczarko-ładowarki (tzw. myszy), takie jak: szerokość pryzmy do 7,5 m, wysokość 2-3 m, szerokość górnej warstwy do 2 m.

Skąd się biorą straty podczas składowania?

Ponieważ buraki cukrowe złożone w pryzmie nadal ,,żyją'', to zachodzi w nich proces powodujący w niewielkim zakresie przemianę cukru na energię - który fachowcy nazywają stałym procesem oddychania. Podczas składowania optymalnych buraków z małą ilością ziemi, bez liści, zdrowych, suchych - w chłodnych warunkach straty cukru wynoszą ok. 100g/t buraków podczas każdego dnia. W pierwszych dniach po zbiorach cukier dodatkowo jest wykorzystywany do zabliźniania skaleczeń - dlatego warto dbać o jakość zbioru. Im większa powierzchnia skaleczeń - tu liczy się także cięcie ,,po główce'' tym większe są straty. Od sumy temperatur 270 stopni Celsjusza (zliczamy sumując dzienne temperatury powyżej 0 stopni) powstają dodatkowe straty z powodu oddychania poprzez zwiększoną aktywność mikroorganizmów - dlatego też suma dziennych temperatur podczas składowania nie powinna przekroczyć łącznie 270 stopni Celsjusza.

Źródła:

Kodeks dobrych praktyk w produkcji buraków cukrowych Praca zbiorowa pod redakcją Małgorzaty Bzowskiej-Bakalarz i Andrzeja Bieganowskiego Lublin 2008
Rolnicze Doradztwo w Uprawie Buraka Cukrowego - Zbiór buraków, składowanie i okrywanie 2017 
 Metodyka integrowanej ochrony buraka cukrowego i pastewnego - Instytut Hodowli Roślin - Państwowy Instytut Badawczy - Poznań 2012 

Redakcja KalendarzRolnikow.pl Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj