Polskie pszczelarstwo w liczbach

Liczba pni pszczelich 

Według stanu na październik 2018 r., liczba pni pszczelich w Polsce wynosiła 1 633 355. W zestawieniu z rokiem 2017 (1 552 765), widzimy, że wzrosła ona o ok. 5,2%. Najwięcej pni pszczelich odnotowano w województwie lubelskim 196,6 tys., najmniej w podlaskim – 41,7 tys. Najwięcej pni, bo ok. 591 tys., skupiały pasieki o wielkości od 21 do 50 pni, najmniej te do 5 pni – ponad 49 tys. W pasiekach w liczbie do 20 pni zarejestrowanych było ponad 544 tys. pni pszczelich.

Przeciętna pasieka w Polsce w 2018 roku liczyła 22 pnie pszczele. Nasz kraj charakteryzuje się nierównomiernym napszczeleniem i ma to związek z warunkami pożytkowymi oraz z tradycją chowu pszczół. Najwięcej pni na 1 km2 znajduje się w województwie małopolskim (9,7), najmniej (2,1) w województwie podlaskim. Średnio na 1 km2 powierzchni kraju w 2018 r. przypadało 5,2 pnia pszczelego.

Liczba pni pszczelich w pasiekach ponad 150-pniowych

W pasiekach liczących więcej niż 150 pni zarejestrowanych było prawie 77,1 tys. pni pszczelich. Najwięcej pasiek tego typu zlokalizowanych jest w województwie warmińsko-mazurskim, lubelskim i wielkopolskim, najmniej w podlaskim, śląskim i naszym – łódzkim. Średnia wielkość pasieki towarowej wynosi 263 pnie. Największe można było spotkać w województwie lubuskim (średnio prawie 430 uli), najmniejsze w podlaskim (ok. 209 pni). Pszczelarze mający pasieki towarowe powyżej 150-pniowe łącznie mieli ok. 4,7% ogólnej liczby pni pszczelich w Polsce.

Liczba pszczelarzy

Zarejestrowanych pszczelarzy w 2018 r. było 74 302, co w porównaniu z rokiem 2017 (68 397) dało wzrost o 8,6%. Najwięcej miłośników pszczół skupiało województwo małopolskie i lubelskie, najmniej podlaskie; 1 371 pszczelarzy miało ponad 80 pni pszczelich. Ponad 51 tys. pszczelarzy prowadziło pasieki liczące do 20 pni.

Liczba pszczelarzy utrzymujących ponad 150 pni pszczelich

Pszczelarzy utrzymujących pasieki ponad 150-pniowe w 2018 r. było 293, co stanowi 0,52% całkowitej liczby pszczelarzy w Polsce. Najwięcej odnotowano ich w województwie warmińsko-mazurskim (57), a najmniej w podlaskim (5).

Liczba pszczelarzy zrzeszonych w organizacjach pszczelarskich 

Organizacje pszczelarskie w 2018 r. zrzeszały ponad 47 tys. pszczelarzy utrzymujących łącznie ponad 1,3 mln pni pszczelich. Pszczelarze zrzeszeni stanowili ponad 63,2% ogólnej ich liczby w kraju i mieli ponad 79,7% ogólnej liczby pni pszczelich.

Produkcja miodu

Produkcja miodu w 2018 r. wynosiła ponad 22,3 tys. ton i był to lepszy rok od 2017, w którym uzyskano prawie 15,2 tys. ton. Średnia zbioru miodu w pasiekach stacjonarnych (amatorskich) wynosiła 17,4 kg z jednego pnia pszczelego, natomiast w pasiekach wędrownych (towarowych) 29,9 kg.

Cena miodu i struktura sprzedaży

Wyższa produkcja miodu w 2018 r. nie spowodowała spadku cen w skupie hurtowym. Za kilogram miodu wielokwiatowego i rzepakowego w skupie hurtowym płacono przeciętnie 12 zł. Cena miodów akacjowych, lipowych i gryczanych w skupie hurtowym wynosiła średnio 17-18 zł/kg. Miody rzadziej produkowane – spadziowy ze spadzi iglastej i wrzosowy – skupowano odpowiednio po 26 i 40 zł/kg.

W ramach sprzedaży bezpośredniej (od producenta) cena miodów rzepakowych wynosiła średnio 23,3 zł/kg, natomiast za miód wielokwiatowy płacono prawie 25 zł/kg. Najcenniejszy okazał się miód gryczany – 30 zł/kg, a średnia cena miodu wrzosowego w sprzedaży bezpośredniej kształtowała się na poziomie 53,60 zł/kg. W ramach sprzedaży bezpośredniej i detalicznej wprowadzono na rynek 82% miodu wyprodukowanego w pasiekach. Pozostała jego część została skierowana do punktów skupu.

Koszty produkcji

Koszty produkcji miodu zależą od specyfiki prowadzenia pasiek i są różne dla pasiek amatorskich oraz towarowych.
W pasiekach towarowych w 2018 r. koszty produkcji miodu ogółem (stałe i zmienne) na 1 pień pszczeli szacuje się na ok. 340 zł, a w pasiekach amatorskich na nieco ponad 273 zł. Wydatki stałe w pasiekach amatorskich stanowiły ok. 15,7% ogółu kosztów, a w pasiekach towarowych ponad 20,6%. 

Spośród kosztów zmiennych (w obu typach pasiek) największe okazały się nakłady na pracę. Zaraz po nich w pasiekach amatorskich klasyfikowały się wydatki na zimowe dokarmianie rodzin, a w pasiekach towarowych – na transport. Ogółem, nakład pieniężny na utrzymanie pasiek w zestawieniu z rokiem 2017 wzrósł: w przypadku pasiek amatorskich o 8,4%, natomiast w towarowych o 6,9%.

Mimo że w przeliczeniu na pień pszczeli koszt utrzymania pasieki towarowej jest wyższy w porównaniu z pasieką amatorską, w przeliczeniu na jednostkę produktu (1 kg miodu) prowadzenie pasieki towarowej jest bardziej opłacalne.

Kalkulacja najważniejszych kosztów produkcji na 1 pień pszczeli w zł (według cen w 2018 r.)

Dominika Wojtowicz-Królik Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach  Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj