Rolnictwo ekologiczne

Podstawowe założenia rolnictwa ekologicznego to produkcja żywności przyjaznej dla człowieka, ochrona przyrody przez rezygnację ze szkodliwych substancji na korzyść tych naturalnych, stosowanie właściwego płodozmianu i międzyplonów wzbogacających i aktywizujących glebę oraz właściwego sąsiedztwa roślin, a także stworzenie zwierzętom gospodarskim optymalnych warunków bytowych przy jednoczesnej dbałości o jakość całego środowiska naturalnego. Zaletami rolnictwa ekologicznego jest bez wątpienia wytwarzanie produktów wysokiej jakości o dobrych parametrach przechowalniczych, za które to rolnicy mogą domagać się wyższej ceny, ochrona gleb i wód gruntowych oraz korzystanie z odnawialnych źródeł energii. Ważna jest także ochrona organizmów użytecznych będących naturalnymi wrogami szkodników oraz zachowanie naturalnych krajobrazów o wysokich walorach wypoczynkowych.

Z rolnictwem ekologicznym związane są jednak pewne trudności i ograniczenia. Dowiedziono, że wielkość produkcji jest o 1/3 niższa niż w przypadku gospodarstw konwencjonalnych. Stwierdzono również, że produkcja ekologiczna jest bardziej czasochłonna i wymaga większego nakładu kosztów. Unia Europejska chcąc wyróżnić gospodarstwa ekologiczne gwarantuje wiarygodność produktów z nich pochodzących (atest) i zapewnia dokładne etykietowanie wyrobów. Na produkcie umieszcza się informację o producencie i przetwórcy oraz nazwę jednostki certyfikującej. Rolnicy i producenci żywności mogą zamieszczać unijne logo ekologiczne w przypadku, gdy 95% składników produktu zostało wyprodukowane metodami ekologicznymi, a wyrób był nadzorowany podczas procesu produkcji. 

Logo rolnictwa ekologicznego Unii Europejskiej

Atestację gospodarstw ekologicznych zapoczątkowali sami rolnicy, z potrzeby uwiarygodnienia konsumentom ekologicznej jakości produktów. W Polsce atestowanie produktów ekologicznych rozpoczęło Stowarzyszenie Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi EKOLAND. Dzięki kilkunastoletniej działalności członków logo tego stowarzyszenia jest znanym znakiem handlowym na rynku żywności w Polsce i za granicą.

Logo Stowarzyszenia EKOLAND

Rolnik zamierzający przekwalifikować swoje gospodarstwo na produkcję ekologiczną musi spełnić szereg wymogów, a także wyrazić zgodę na kontrolowanie gospodarstwa przez jednostki certyfikujące. Na wstępie trzeba zgłosić chęć przekształcenia produkcji, następnie wziąć udział w szkoleniach. Po otrzymaniu zgłoszenia jednostka certyfikująca obejmuje gospodarstwo planem kontroli, a rolnik zaczyna procedurę przestawiania. Musi on wykonać szereg koniecznych zmian dotyczących ukształtowania pól i ich wielkości, urządzenia siedliska i terenów wokół gospodarstwa, doboru roślin i wypracowania docelowego płodozmianu, parku maszynowego i narzędzi, warunków żywienia i bytowania zwierząt, kierunku produkcji  i działań marketingowych. Na tym etapie można już starać się o zaświadczenie wymagane przy składaniu wniosku o przystąpienie do programu rolnośrodowiskowego i przyznanie przysługującej z tego tytułu dotacji z funduszy unijnych.

Jednostka certyfikująca po otrzymaniu zgłoszenia dokonuje wstępnej kontroli gospodarstwa. W jej trakcie weryfikowane są dane podane w deklaracji zgłoszeniowej. Rolnik musi zapewnić dostęp do wszystkich pól i obiektów gospodarstwa oraz dokumentacji, a także dostarczyć wszystkich informacji niezbędnych do przeprowadzenia kontroli. Inspekcja taka odbywa się co roku, niezależnie od tego czy gospodarstwo jest w fazie przekształcania czy posiada już certyfikat. Rolnik otrzymuje pisemne zawiadomienie o kontroli i w określonym dniu powinien być do niej przygotowany. Poza zapowiedzianymi wizytacjami jednostka certyfikująca może przeprowadzać dodatkowe, niezapowiedziane kontrole i pobierać próbki produktów do analizy. Rolnik ponosi koszty kontroli, które uzależnione są od wielkości gospodarstwa. Gdy kontrola wypada pozytywnie, można starać się o refundację jej kosztów. Zazwyczaj po dwóch latach przekwalifikowywania gospodarstwa i pozytywnych wynikach kontroli rolnik otrzymuje zaświadczenie, że gospodarstwo jest uznane za ekologiczne, a w trzecim roku otrzymuje ono certyfikat. Na świecie wciąż rośnie zainteresowanie żywnością z gospodarstw ekologicznych, co może być szansą rozwoju dla polskiego rolnictwa.

Małgorzata Kowalska Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie Jeden z 16 Ośrodków Doradztwa Rolniczego w kraju. Podstawowym zadaniem KPODR jest udzielanie wszechstronnej pomocy rolnikom, mieszkańcom obszarów wiejskich oraz przedsiębiorcom związanym z przetwórstwem rolno-spożywczym w celu zwiększania dochodów gospodarstw rolnych oraz poprawy warunków życia na wsi.Główna siedziba znajduje się w Minikowie (pow. Nakielski). Ośrodek posiada oddziały w Zarzeczewie (pow. Włocławski) oraz w Przysieku (pow. Toruński). Posiada własne wydawnictwo,które jest wydawcą miesięcznika Wieś Kujawsko-Pomorska oraz wielu poradników. Organizuje liczne wystawy i targi -m.in Międzynarodowe Targi Rolno-Spożywcze "Agrotech" w Minikowie, które na obszarze 12ha odwiedza corocznie ok. 350 wystawców i około 35 tys. zwiedzających.   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj