KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych

WYSZUKIWARKA

Rola wody i pasz stałych w żywieniu prosiąt

Opublikowano 25.10.2021 r.
Woda jest głównym składnikiem organizmu trzody chlewnej. Jej zawartość zależy od wieku, płci, zawartości tkanki tłuszczowej, rodzaju skarmianej paszy, temperatury otoczenia i zmienia się od 75% po urodzeniu do 50% u dorosłego zwierzęcia.

Woda pełni szereg funkcji:
• uczestniczy w procesach trawienia i wchłaniania
• bierze udział w regulacji ciepłoty ciała
• utrzymuje równowagę elektrolitową
• pomaga w usuwaniu szkodliwych substancji z orga-
nizmu.

Ilość płynów pobranych przez prosię z siarą i mlekiem jest niewystarczająca, a pragnienie wzmaga dodatkowo wysoka koncentracja składników odżywczych w siarze. Dlatego też producenci mają obowiązek zapewnić oseskom możliwość swobodnego picia już w pierwszych dniach życia. Mechanizm regulacji gospodarki wodnej nie jest u takich zwierząt jeszcze w pełni rozwinięty i w przeliczeniu na masę ciała wymagają one dostarczenia kilkakrotnie większej ilości płynów niż osobniki dorosłe. W przypadku braku dostępu do wody można zaobserwować u prosiąt zahamowanie wzrostu, różnice wagowe miotów oraz niechętne pobieranie paszy treściwej, co w następstwie sprzyja wystąpieniu problemów w okresie odsadzeniowym.

Pragnienie może również popychać młode zwierzęta do poszukiwania wody w gnojówce, co z kolei prowadzi do zaburzeń pracy układu pokarmowego (biegunki, a nawet padnięcia).

Średnie dobowe zapotrzebowanie na wodę dla jednego prosięcia wynosi 1-2 l. Świnkom ssącym (pierwsze dni po urodzeniu) należy podawać przegotowaną wodę o temperaturze 30° C. W miarę ich wzrostu trzeba obniżyć jej temperaturę do 10-15° C.

Dokarmianie prosiąt powinno rozpocząć się już w pierwszym tygodniu życia. Początkowe mieszanki muszą zawierać komponenty o wysokiej strawności (mleko lub serwatkę w proszku) oraz paszę ze skrobią poddaną zabiegom hydrotermicznym, jak również różne składniki umożliwiające wytworzenie równowagi mikrobiologicznej w przewodzie pokarmowym (probiotyki, zakwaszacze, modulatory immunologiczne). W celu zachęcania młodych do ich pobierania często stosowane są dodatki zapachowo-smakowe, np. wanilia. Czynnikiem zwiększającym wykorzystanie karmy jest także granulowanie. Pasza powinna być zawsze świeża, a korytka lub automaty utrzymywane w czystości!

Mieszanki stosowane w początkowej fazie życia mogą być przygotowane samodzielnie w gospodarstwie, jednak lepszym rozwiązaniem wydaje się skarmianie zakupionych preparatów pełnoporcjowych. Są one bowiem lepiej zbilansowane pod względem składników pokarmowych niż pasze gospodarskie. Poza tym ich komponenty są często poddawane obróbce termicznej, dzięki czemu są lepiej strawne. Charakteryzują się także wysoką czystością mikrobiologiczną. Powinny być one wolne od mykotoksyn (toksyn pochodzących od grzybów) i patogennych bakterii.

Jednotygodniowe prosięta zjadają niewielkie ilości paszy. Aby więc wciąż była ona czysta i świeża, powinno się ją podawać często, lecz w małych porcjach, początkowo za pomocą tacek lub misek, które umieszczamy w okolicy promiennika/maty grzewczej. Karmę tę serwujemy na ogół do 3. tygodnia życia, a potem stopniowo przyzwyczajamy prosięta do spożywania kolejnej.

Przed odsadzeniem prosiąt dobrze jest podawać im preparaty granulowane, które mają wysoki poziom laktozy i białka strawnego oraz łatwo dostępne aminokwasy, takie jak: lizyna, metionina, treonina i tryptofan.

Na dwa-trzy dni przed odłączeniem od lochy pasza powinna już mieć obniżony poziom białka ogólnego (18-19%), ale wyższy poziom włókna (minimum 4,5-5%), które sprzyja pracy układu pokarmowego oraz powoduje zmniejszenie lepkości treści jelitowej.

Ułatwia to jej transport do kolejnych odcinków przewodu pokarmowego. Trzeba pamiętać, że niestrawiony i zalegający pokarm ulega rozkładowi, wydzielając do organizmu substancje toksyczne. Stosowanie probiotyków w mieszankach paszowych przyczynia się do wzbogacania flory bakteryjnej układu trawiennego i zapobiega zasiedlaniu się niekorzystnych drobnoustrojów.

Niektóre dodatki probiotyczne zwiększają odporność zwierząt, a także są doskonałym podłożem do namnażania się i zasiedlania mikroorganizmów, które wspomagają procesy trawienia. Częste i długotrwałe biegunki są przyczyną osłabienia odporności zdrowotnej zwierząt, co w okresie wzrostu skutkuje mniejszymi przyrostami, a w konsekwencji następuje wydłużenie dalszego tuczu. Aby temu zapobiec, należy stworzyć zwierzętom odpowiednie warunki środowiskowe oraz stosować w żywieniu prosiąt najlepszej jakości pasze, zakwaszacze oraz dodatki enzymatyczne.

 

 
Anna Krzciuk
Artykuł opracowany we współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO