Uprawa słonecznika na kwiat cięty

Wymagania glebowe, świetlne i wodne

Słonecznik ma dość wysokie wymagania w stosunku do podłoża, gdyż dobrze rośnie jedynie na glebach żyznych, próchniczych i umiarkowanie wilgotnych. Nie toleruje gleb ciężkich, mokrych, zimnych, jałowych ani suchych, dlatego nie warto sadzić ich na takich stanowiskach. Gleby powinny być przepuszczalne, o pH 6,6-7,2. Gleby zakwaszone koniecznie należy zwapnować, najlepiej pod przedplon, a ostatecznie przed orką przedzimową. 

Roślina ta ma także duże wymagania świetlne i bardzo źle znosi zacienienie. Z powodu grubej i omszonej skórki jest natomiast odporna na suszę. Najwięcej wody potrzebuje podczas tworzenia pąków kwiatowych i kwitnienia, co ma najczęściej miejsce w lipcu. Pielęgnacja polega głównie na obfitym podlewaniu w czasie suszy. 

Przedplon

Dobrym przedplonem dla słonecznika są rośliny motylkowate. Najczęściej jednak uprawiany jest po zbożach. Wartość tego przedplonu można poprawić, wysiewając międzyplony ścierniskowe, które przyoruje się przed zimą jako nawóz zielony. 

Uprawa przedsiewna

Słonecznik wymaga starannie doprawionej roli przed siewem. Najlepiej nadaje się do tego agregat uprawowy składający się z kultywatora i wału strunowego. Jesienią koniecznie trzeba wykonać głęboką orkę przedzimową na głębokość 20-30 cm. Wiosną jak najwcześniej należy zrobić bronowanie, aby przerwać parowanie wody z gleby. Z tego samego względu należy ograniczyć do minimum uprawę wiosenną. Nie wolno doprowadzić do nadmiernego ubicia gleby, zwłaszcza przy jej zbyt dużej wilgotności, bowiem utrudnia to późniejszy wzrost korzeni. 

Nawozy fosforowe i potasowe należy stosować przede wszystkim jesienią, a azotowe wiosną, przed uprawkami doprawiającymi rolę do siewu. Azot powinien być wnoszony w formie mocznika lub RSM. Z nawozów fosforowych polecany jest superfosfat potrójny, a z potasowych - wysokoprocentowe sole potasowe. 

Siew

Słonecznik wysiewa się, gdy gleba na głębokości 5 cm ogrzeje się do temperatury 6-8 st. C (pora kwitnienia mniszka lekarskiego), co przypada na 15-25 kwietnia. Siewy w zbyt zimną glebę powodują nierównomierne i opóźnione wschody. Niedopuszczalne są także siewy w maju. Na hektar wysiewa się pół jednostki siewnej, czyli 75 tys. nasion, co zapewnia obsadę 64 tys. roślin. Rozstawa rzędów powinna wynosić 50-60 cm, a odległości w rzędzie - 22-30 cm. Głębokość siewu to 2-3 cm. 
Bardzo ważny jest staranny siew siewnikiem punktowym (pneumatycznym lub mechanicznym). Prędkość robocza nie powinna przekroczyć 5 km/h. Przy niestarannym siewie obniżki plonu nasion wynikające z nierównomiernego rozmieszczenia roślin oraz zbyt małej obsady mogą wynosić nawet 30%.

Nasiona przed siewem należy zaprawić Zaprawą nasienną T zawiesinową, która chroni siewki słonecznika przed zgorzelą. 

Zwalczanie chwastów

Z chwastów dwuliściennych w uprawie słonecznika najczęściej pojawia się komosa biała. Zwalcza się ją, podobnie jak inne chwasty dwuliścienne, stosując bezpośrednio po siewie herbicydy. Po zabiegu nie wolno wykonywać bronowania.
Nie ma obecnie zarejestrowanych herbicydów do zwalczania chwastów jednoliściennych w uprawie słonecznika. Chwasty można także zwalczać mechanicznie, stosując jedno-dwukrotnie opielacz w szerokich międzyrzędziach. Opielanie wykonujemy do momentu zakrycia międzyrzędzi przez liście słonecznika.

Zwalczanie chorób i szkodników

Słonecznik jest porażany przez zgorzel siewek, zgniliznę twardzikową i szarą pleśń. Pierwszej chorobie zapobiega się poprzez zaprawianie nasion, a dwóm pozostałych przez przestrzeganie co najmniej 5-letniej przerwy w uprawie słonecznika na tym samym polu, niezbyt gęsty siew i energiczną pielęgnację mechaniczną w międzyrzędziach.

Mszyce zwalcza się tylko w uprawach nasiennych słonecznika. Oprysk należy wykonać z chwilą wystąpienia pierwszych kolonii mszyc.

W okresie wschodów słonecznika niebezpieczne są ptaki krukowate. Natomiast podczas dojrzewania nasion utrapieniem są na przykład wróble. Odstrasza się je różnymi „strachami” lub odstraszaczami dźwiękowymi. Rosnące rośliny warto zasilić nawozami płynnymi.

Odmiany

Wśród odmian ozdobnych słonecznika można spotkać wiele ciekawych form, różniących się wielkością, barwą i budową kwiatów. Prawdziwą ucztę dla oczu zapewnią ozdobne odmiany, np. Teddy Bear i Sonnengold o pełnych kwiatach, wielobarwne Ring of Fire (żółto-brązowe), Floristan (czerwonobrązowe), Bicolor (żółtoczerwone) oraz te obsypane licznymi drobnymi kwiatami, np. Sonja, Soraya. Nie ustępują im w niczym urodą słoneczniki Sunrich Lemon, Big Smile czy Fullsun o żółtych kwiatach z ciemnym środkiem. Na rynku dostępne są już odmiany kredowobiałe (Vanilla Ice), cytrynowe (Sunrich Lemon), pomarańczowe (Holiday) i czekoladowe (Chocolat). 

Izabela Pyska Artykuł opracowany we współpracy z Lubelskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj