Małe rzeźnie rolnicze - kto i na jakich zasadach może je prowadzić?

Wszystkie te warunki określone są w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 grudnia 2019 r. w sprawie niektórych wymagań weterynaryjnych, jakie powinny być spełnione przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego w rzeźniach o małej zdolności produkcyjnej, położonych na terenie gospodarstw (Dz. U. z 2020r. poz. 56).

Celem powstawania małych ubojni jest ułatwienie rolnikom sprzedaży bezpośredniej, rolniczego handlu detalicznego i innej działalności lokalnej w ramach produkcji żywności pochodzenia zwierzęcego, zatwierdzonego zakładu przetwórstwa mięsnego. Coraz więcej konsumentów zrażonych jest do produktów zwierzęcych z wielkich hodowli i wielkich zakładów przetwórczych. Sieć rzeźni rolniczych może być doskonałą okazją na wejście w rynek z mięsem ze zwierząt z hodowli przydomowych i hodowanych w dobrych warunkach. Niewątpliwie, zapotrzebowanie na takie produkty jest coraz większe, wraz ze wzrostem świadomości konsumentów.

Kto może otworzyć małą rzeźnię?

Małe rzeźnie rolnicze będą również musiały spełniać określone wymogi weterynaryjne, ale osoba, która w niej pracuje musi mieć odpowiednie przygotowanie. Dlatego też, aby rolnik mógł dokonywać uboju samodzielnie, będzie musiał uczestniczyć w szkoleniu teoretycznym, organizowanym przez powiatowego lekarza weterynarii i odbyć trzymiesięczną praktykę na stanowisku ubojowym. Pozyskanego mięsa nie będzie można jednak przetwarzać w rzeźniach przy gospodarstwach. Aby podmiot mógł, pozyskane w rzeźni położonej na terenie gospodarstwa, mięso przetwarzać może taką produkcję prowadzić np. w ramach działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej lub działalności rolniczego handlu detalicznego.

Mała czyli jak duża?

Samo określenie rzeźnia rolnicza czy ,,mała'' rzeźnia niewiele mówi. Dlatego też w rozporządzeniu określono konkretne normy uboju.

Określono maksymalny dzienny limit liczby zwierząt poddawanych ubojowi na:
- 6 świń/owiec/kóz (powyżej 15 kg),
- 10 świń/owiec/kóz (poniżej 15 kg),
- 2 sztuki bydła lub konia w wieku poniżej 3 miesięcy,
- 1 sztukę bydła lub konia w wieku równym lub powyżej 3 miesięcy,
- 3 sztuki zwierząt dzikich utrzymywanych w warunkach fermowych.
- 50 sztuk drobiu lub zajęczaków,
- 1 ptaka bezgrzebieniowego.

W specjalnej sytuacji limity dzienne mogą zostać podwyższone za zgodą powiatowego lekarza weterynarii, wydaną na wniosek danego podmiotu, pod warunkiem uboju w danym dniu lub dniach zwierząt jednego gatunku oraz nieprzekroczenia rocznego limitu ubijanych zwierząt, określonego w przepisach rozporządzenia. To znaczy, że jeśli rolnik chce jednego dnia ubić więcej niż pozwala limit świń, na przykład 10 świń powyżej 15 kilogramów, musi wystąpić o zgodę do powiatowego lekarza weterynarii i jeśli taką zgodę otrzyma, to wyznaczonego dnia będzie mógł ubić wyłącznie świnie. 

Pomimo tego, że można wnioskować o dodatkowy limit dzienny, mała rzeźnia rolnicza nie może przekroczyć limitów rocznych, które zostały także określone w rozporządzeniu MRiRW. 

Limity roczne są bowiem następujące:
- drób albo zajęczaki – 18250 szt.
- ptaki bezgrzebieniowe – 365 szt.
- świnie do 15 kg – 3650 szt.
- świnie powyżej 15 kg – 2190 szt.
- owce i kozy do 15 kg – 3650 szt.
- owce i kozy powyżej 15 kg – 2190 szt.
- bydło i konie do 3 miesięcy – 730 szt.
- bydło i konie powyżej 3 miesięcy – 365 szt.
- dzikie zwierzęta kopytne utrzymywane w warunkach fermowych – 1095 szt

Małe rzeźnie rolnicze - jakie ułatwienia?

Małe rzeźnie rolnicze będą musiały spełniać odpowiednie wymogi weterynaryjne i sanitarne, ale przy ich budowie i wyposażeniu wymagania dotyczące obiektu nie będą tak rygorystyczne jak w przypadku dużych budowli tego typu. 

Największym ułatwieniem konstrukcyjnym jest fakt, że rzeźnie rolnicze będą mogły składać się z co najmniej jednego pomieszczenia pod warunkiem rozplanowania produkcji w rzeźni, która zapewni bezpieczeństwa produkowanej żywności. Jedno i to samo pomieszczenie może być wykorzystywane do ogłuszania, wykrwawiania, wytrzewiania i patroszenia, obróbki i czyszczenia podrobów, a nawet pakowania wysyłki mięsa, o ile czynności te są wykonywane w innym czasie. Chodzi o to, aby uniemożliwić zanieczyszczenie mięsa. Dlatego po poszczególnych działaniach należy przeprowadzić czyszczenie i odkażenie miejsc czy pomieszczeń, gdzie odbywały się kolejne procesy produkcyjne. 

Oczywiście kryteria sanitarne będą musiały być rygorystycznie przestrzegane. Jak określa rozporządzenie, w rzeźniach na terenie gospodarstw rolnych będą musiały być spełnione wymogi określone dla rzeźni w innych przepisach prawa krajowego lub unijnego, dotyczące, np. kryteriów mikrobiologicznych dla mięsa, łańcucha chłodniczego, czy kwalifikacji osób dokonujących uboju.

Wszystkie informacje istotne dla rolników i przetwórców rolnych, którzy chcieliby się zająć prowadzeniem rzeźni rolniczych znajdują się w rozporządzeniu ministra rolnictwa. Wskazano tu także bardzo szczegółowo, jaki powinien być system odkażania, jaka liczba toalet, szatni, urządzeń do mycia i sposobu i miejsca przechowywania obornika i odpadów poubojowych. Chociażby z tego powodu dokładne przeczytanie rozporządzenia, przez osoby, które chciałyby taką rzeźnię otworzyć, jest niezbędne. A potem... potem warto wziąć kartkę papieru, długopis i... policzyć. Warto też popytać o zapotrzebowanie w okolicy na ,,domowe'' mięso. I tak naprawdę dopiero wtedy można myśłeć o biznesie. Ale... być może warto.

Redakcja KalendarzRolnikow.pl Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj