KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • ODR Bratoszewice
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Narodowy Instytut Wolności

WYSZUKIWARKA

Choroby chrzanu - jak skutecznie chronić plantację?

Opublikowano 05.04.2022 r.
Uprawa chrzanu jest raczej niszowa i charakteryzuje się specyficznymi uwarunkowaniami. Rolnicy zajmujący się nią muszą posiąść wiedzę, m.in., na temat chorób grzybowych, bakteryjnych, wirusowych i nieinfekcyjnych. Skuteczna ochrona plantacji wymaga prawidłowej identyfikacji patogenu oraz doboru odpowiednich środków ochrony roślin i ich użycia we właściwym okresie i dawce.

Choroby chrzanu

Najważniejsze choroby grzybowe i ich objawy:
1) mączniak prawdziwy – na liściach biały mączysty nalot, liście żółkną
2) mączniak rzekomy – nieregularne duże plamy na dolnej stronie liści pokryte białoszarym nalotem grzyba
3) biała plamistość chrzanu – zasychające liście, jasnobrązowe plamy, pędy kwiatowe poskręcane
4) alternarioza chrzanu – małe ciemno zabarwione, okrągłe plamy, nalot na najstarszych liściach
5) septorioza chrzanu – nieregularne plamy na liściach 6) biała zgnilizna – korzenie pokryte białym nalotem grzyba, tkanka mięknie
7) werticilioza chrzanu – czernienie wiązek przewodzących, więdnięcie roślin
8) bielik krzyżowych (biała rdza) – biały guzowaty nalot pod spodem liści.

Ostatnia z nich, to choroba, która występuje prawie na każdej plantacji chrzanu, wywołana jest przez grzyb Albugo candida zimujący w pozostawionych na polu resztkach liści. Przy silnym porażeniu cała ich dolna strona może być pokryta białym nalotem zarodników. Wtedy zasychają i zamierają przedwcześnie. Choroba najlepiej rozwija się w okresie wegetacji przy temperaturze 15-20° C i dużej wilgotności powietrza. Grzyb zimuje na liściach i dlatego skutecznym zabiegiem profilaktycznym jest ich usuwanie z pola jesienią przy zbiorze korzeni.

Fungicydy powinno się stosować zgodnie z zaleceniami aktualnego Programu ochrony roślin, pamiętając o ich rotacji, aby patogeny nie uodparniały się. Zwykle zabiegi ponawia się po 5-7 dniach, co zwiększa ich skuteczność. Wykonuje się je w czasie bezdeszczowej i bezwietrznej pogody, by substancja nie została szybko wymyta lub przeniesiona na inne uprawy.

  • KIER 450 SC – koncentrat w formie stężonej zawiesiny (SC), o działaniu układowym, do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego przed chorobami grzybowymi w chrzanie.

Maksymalna dawka dla jednorazowego zastosowania: 1,0 l/ha

Zalecana dawka dla jednorazowego stosowania: 0,8-1,0 l/ha

Termin wykonania: zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów chorób, takich jak: mączniak prawdziwy, bielik krzyżowych, alternarioza kapustnych, szara pleśń. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 1

Zalecana ilość wody: 200-300 l/ha

Zalecane opryskiwanie: średnio kropliste.

  • Difcor 250 EC – środek o działaniu układowym; przeznaczony do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego (zaraz po zauważeniu pierwszych objawów infekcji na liściach chrzanu); dawka 0,5 l /ha.

Choroby bakteryjne i ich objawy:
1) guzowatość – na głównych lub bocznych korzeniach występują guzy (narośla)
2) bakteryjna zgnilizna chrzanu – miąższ korzenia mięknie i rozpada się.

Choroby wirusowe i ich objawy:
1) mozaika – na liściach chlorotyczne plamy, zahamowanie wzrostu

Wirus przenoszony jest przez mszycę kapuścianą. Liście chrzanu w miejscach nakłutych i przez nią wyssanych ulegają silnym zniekształceniom, powstają na nich również białawe do różowofioletowych przebarwienia. Zapobieganie polega na zwalczaniu mszyc.

Choroby nieinfekcyjne i ich objawy:
1) chimery – zmiany kształtu i wybarwienia liści
2) czernienie korzeni – wyłącznie na korzeniach tworzą się smugi o barwie ciemnobrązowej (zlewają się i tworzą linie).

Jest to groźna choroba, gdyż dyskwalifikuje chrzan jako towar handlowy. Przyczyny jej powstawania są różnorakie i nie w pełni poznane. Objawy mogą być stwierdzone po przekrojeniu korzenia. Zapobieganie polega na: stosowaniu prawidłowego płodozmianu, uprawie chrzanu na glebach bogatych w wapń, właściwym przechowywaniu sadzonek w odpowiedniej
temperaturze oraz stosowanie dobrze dobranego nawożenia. Nie wolno uprawiać chrzanu na glebach, na których stwierdzono silną toksyczność glinu – ilość dostępnego glinu przewyższa wtedy ilość dostępnego wapna (wg Macias W. 1996–1998). Toksyczność glinu ujawnia się na liściach chrzanu.

Najstarsze z nich żółkną i zamierają od dołu. Wzrost roślin jest zahamowany, są mniejsze i jasno zabarwione. Ponadto ograniczony jest rozwój systemu korzeniowego chrzanu.

Jak widać, możliwości chemicznej ochrony są bardzo ograniczone. Podstawą zachowania zdrowotności roślin jest więc przestrzeganie prawidłowych zasad agrotechniki.

 

 

Henryka Dubecka

artykuł opracowany we współpracy z ŁODR w Bratoszewicach

Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO