Ponad 100 mln zł na Uniwersytety Ludowe

Uniwersytety ludowe realizują swoje cele w oparciu o unikalne metody edukacji dorosłych wypracowane w trakcie ponad 150  letniej  tradycji  tych  placówek.  Pierwsze  uniwersytety  ludowe powstały w połowie XIX wieku w Danii, a następnie w Niemczech, pozostałych częściach Skandynawii i Polsce, gdzie największy ich rozkwit nastąpił w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Placówki oparte były na tzw.  idei  grundtvigiańskiej  (od nazwiska ojca uniwersytetów  ludowych, duńskiego pastora, pisarza i działacza społecznego N.F.S. Grundtviga). 

W Polsce jednym z powodów, dla których aż  60% osób dorosłych nie ma zamiaru  uczestniczyć  w kształceniu,  jest  powszechne  stosowanie  metod  na  wzór  edukacji  formalnej  dzieci  i  młodzieży. Utrzymywany podział ról na wykładowców i słuchaczy osłabia motywację i zmniejsza zainteresowanie udziałem  w  tego  typu  „szkolnych”  formach  edukacji  dorosłych. 

Założenia  grundtvigiańskie  są odpowiedzią  na  ten  problem,  ponieważ  wg  nich  uczeń i  nauczyciel  są  partnerami  w  procesie kształcenia.

Założenia te obejmują:

• Uczenie się przez całe życie: Lifelong Learning (LLL),

• Otwartą, atrakcyjną formę edukacji,

• Autonomię słuchacza i programów nauczania,

• Pedagogikę wspólnoty i więzi międzyludzkich,

• Edukację do wolności i demokracji,

• Rozwój osobisty,

• Dialog różnych poglądów i nurtów,

• Zaangażowanie wspólnot lokalnych.

Metoda  edukacji  grundtvigiańskiej  i  programy  realizowane  przez  uniwersytety  ludowe  znakomicie wpisują  się  w  potrzeby  współczesności,  dlatego  warto  je  rozwijać.  Potwierdzają  to  doświadczenia krajów skandynawskich oraz niemieckojęzycznych, gdzie taka forma edukacji doskonale się sprawdza, przynosząc efekty zarówno w obszarze wzmocnienia kompetencji osobistych i wspólnotowych, jak i wiedzy  oraz  umiejętności –  mówi  prof.  Piotr  Gliński,  Wicepremier,  Przewodniczący  Komitetu  ds. Pożytku  Publicznego.  – Podstawowezałożenia  tej  metody  bliskie  są  założeniom  aktualnych  polityk rozwoju edukacji dorosłych, stawiających sobie za cel m.in. aktywne uczestnictwo i tworzenie kultury, jako efektu kształcenia – dodaje.

Uniwersytety  ludowe  przygotowują  do  aktywnego  udziału  w  życiu  społecznym  i  umożliwiają  ich uczestnikom  nabycie  umiejętności  radzenia  sobie  ze  skomplikowanymi  problemami  współczesnej rzeczywistości. Program ma szerokie oddziaływanie społeczne: od rozwoju kompetencji zawodowych i społecznych młodych bezrobotnych osób, poprzez edukację i zapobieganie cyfrowemu wykluczeniu seniorów,  zapobieganie  wykluczeniu  zawodowemu  i  walidację  kwalifikacji,  po  kulturę  ludową  jako narzędzie budowy tożsamości lokalnej wspólnoty, kształtowanie postawy odpowiedzialności za „małe ojczyzny” oraz wychowywanie lokalnych liderów.   

Program wspierania rozwoju współczesnego modelu uniwersytetów ludowych wyrasta z potrzeby kreowania  aktywnych  postaw  obywatelskich  i  gotowości  do  współpracy  w  odpowiedzialnym przekształcaniu rzeczywistości, zarówno społecznej, jak i gospodarczej, przy wykorzystaniu unikalnej metody  uniwersytetów  ludowych,  ich  koncepcji wychowawczej  i  programowej –  wyjaśnia  Wojciech Kaczmarczyk,   Dyrektor   Narodowego   Instytutu   Wolności -   Centrum   Rozwoju   Społeczeństwa Obywatelskiego, operatora Programu.

Przemawia  za  tym  wizja  twórcy  koncepcji  uniwersytetów  ludowych  N.F.S.  Grundtviga,  tradycja działalności  uniwersytetów  ludowych  w  Polsce,  nierozłącznie  związana  z  edukacją  obywatelską  i społecznym   zaangażowaniem,   aktualny   profil   aktywności   i   dorobek   działających   współcześnie uniwersytetów  oraz  doświadczenia  tych  krajów,  które uczyniły  uniwersytety  trwałym  elementem systemu  kształcenia  i  edukacji  obywatelskiej.  Uniwersytety  ludowe  oferują  swym  uczestnikom możliwość  zespołowego  doświadczania  kultury  i  historii,  umacniają  poczucie  przynależności  do wspólnoty.  To  buduje  w  uczestnikach  poczucie  własnej wartości,  zdolność  podejmowania  decyzji  i odpowiedzialność za wspólnotę – fundament obywatelskiego zaangażowania.   

Program  Wspierania  Rozwoju  Uniwersytetów  Ludowych  na  lata  2020-2030  (PWRUL)  ma  tę  samą wieloletnią perspektywę, co uruchomione dotychczas i wdrażane przez Narodowy Instytut Wolności - Centrum   Rozwoju   Społeczeństwa   Obywatelskiego   (NIW   CRSO)   programy   wspierania   rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w rozumieniu art. 23 ustawy z dnia 15 września 2017 r. o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (UoNIW).

Najważniejsze informacje nt.Programu Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych na lata 2020-2030 (PWRUL):

Budżet: 100.000.000 zł (9,3 mln zł rocznie w latach 2020-2030)

Pięć priorytetów: 

Priorytet  1.   Wsparcie   infrastrukturalne   i   programowe   działających   uniwersytetów ludowych

Priorytet  2.   Wsparcie   tworzenia   nowych   oraz   reaktywacji   wcześniej   istniejących uniwersytetów ludowych

Priorytet 3. Wsparcie sieci i porozumień uniwersytetów ludowych oraz upowszechnienie edukacji grundtvigiańskiej

Priorytet  4.  Wsparcie  rozwoju  edukacji  obywatelskiej  i  zachowania  dziedzictwa  w środowiskach lokalnych

Priorytet 5. Pomoc techniczna.

Program  jest  m.in.  odpowiedzią  na  wezwanie  Rady  UE z  2002  r.  do  tworzenia  krajowych  strategii uczenia  się  przez  całe  życie  (LLL  -  life  long  learning)  i  dokument  pn.  „Perspektywa  uczenia  się  przez całe życie”, przyjęty przez Radę Ministrów w 2013 r.

To już piąty program rozwoju społeczeństwa obywatelskiego przygotowany w latach 2018-2020 przez Przewodniczącego    Komitetu    ds.    Pożytku    Publicznego,    po    programach    rozwoju    organizacji obywatelskich PROO, wsparcia wolontariatu „Korpus Solidarności”, rozwoju organizacji harcerskich i skautowych   ROHiS   i   wsparcia   doraźnego   w   czasie   epidemii   Covid-19.   Łącznie   w   tym   czasie dofinansowanie  organizacji  obywatelskich  w  ramach  programów  zwiększyło  się  niemal  trzykrotnie  z 60 do 170 milionów złotych rocznie.

Źródło: Narodowy Instytut Wolności

Redakcja KalendarzRolnikow.pl Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj