Polskie znaki systemów jakości żywności

Jakość Tradycja

„Jakość Tradycja” za krajowy system jakości żywności został już uznany w 2007 roku. W ramach tego systemu do produkcji wykorzystuje się surowce o identyfikowalnym pochodzeniu pochodzące między innymi z gospodarstw ekologicznych, gospodarstw o systemie produkcji stosujących Dobrą Praktykę Rolniczą i Dobrą Praktykę Hodowlaną, niezawierających komponentów żywności modyfikowanej genetycznie (GMO). Wytworzone produkty muszą charakteryzować się tradycyjnym składem lub tradycyjnym sposobem wytwarzania. Za tradycyjny skład, tradycyjny sposób wytwarzania, tradycyjny charakter uważa się takie produkty, które posiadają co najmniej 50-letni rodowód (wytwarzane są od co najmniej dwóch pokoleń). Dla produktów nieprzetworzonych (roślin i zwierząt) dodatkowym wymogiem jest tradycyjna rasa lub odmiana, której produkcja została zapoczątkowana przed 1956 r. Producenci poddawani są kontrolom, których celem jest zagwarantowanie, że stosowana metoda wytwarzania jest zgodna z metodą deklarowaną we wniosku o nadanie takiego znaku. Ponad 300 produktów posiada certyfikat „Jakość Tradycja”. W województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowano 14 produktów pochodzących od pięciu producentów. Są to twarogi (klinek, krajanka, śmietankowy), śmietana, kefir oraz masło ekstra osełkowe produkowane przez Kujawską Spółdzielnię Mleczarską z Włocławka, kajmak (śmietankowy, czekoladowy, z masłem solonym) produkowanym przez Polder sp. z o.o, zsiadłe mleko z firmy Agrocomex sp. z o.o., olej rzepakowy tłoczony na zimno nierafinowany z Gospodarstwa Rolnego Michała Musiała oraz świeży sok marchewkowy produkowany przez Marwit sp. z o.o. Z tym znakiem możemy spotkać w sklepach naszego województwa także wyroby pochodzące spoza regionu. Są to wędzonki, kiełbasy, sery żółte, ciasta i chleby różnego rodzaju, lody, powidła, soki, majonezy oleje, makarony i miody. 

Poznaj Dobrą Żywność

Pokazem możliwości polskiego rolnictwa i producentów żywności jest znak „Poznaj Dobrą Żywność” (PDŻ). Oznaczenie przyznawane przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi pomaga konsumentom w wyborze artykułów rolno spożywczych spełniających najwyższe kryteria i wyróżniających się doskonałymi walorach smakowymi i zdrowotnymi. Kryteria opracowywane są przez Kolegium Naukowe ds. jakości produktów żywnościowych, w którego skład wchodzą wybitni profesorowie i naukowcy z dziedziny żywienia, uprawy roślin, hodowli zwierząt oraz prawa. Znak „Poznaj Dobrą Żywność” można znaleźć na produktach o ugruntowanej pozycji na rynku, produkowanych przez co najmniej rok, wytwarzanych w firmach z wdrożonymi systemami zapewniania bezpieczeństwa żywności i zarządzania jakością, o minimalnej zawartości substancji dodatkowych i zawartości soli nie większej niż 2% (za wyjątkiem mięs suchych, przetworów z ryb oraz niektórych serów). Charakteryzują się niską zawartością cukrów prostych i są bez dodatku mięsa odkostnionego mechanicznie.  Produkty z tym znakiem zasługują na to, aby je wyszukiwać na sklepowych półkach. 

Produkt polski

W celu umożliwienia konsumentom łatwiejszego wyszukiwania produktów wytworzonych w Polsce z użyciem polskich surowców Ministerstwo Rolnictwo i Rozwoju Wsi  z dniem 1 stycznia 2017 roku wprowadziło znak „Produkt polski”. Przecież Polska w Europie postrzegana jest jako kraj, w którym produkuje się żywność wysokiej jakości. Wiedzą o tym sami Polacy. Dla większości z nich wystarczającą zachętę do zakupu danego produktu stanowi to, że pochodzi on z Polski. Kupując artykuły rolno-spożywcze z tym znakiem jesteśmy pewni, że produkcja, uprawa lub hodowla, w tym zbiory, dojenie w przypadku krów, owiec i kóz odbywa się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku mięsa dodatkowo wymaga się, aby zostało pozyskane ze zwierząt urodzonych, chowanych i ubitych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W produktach przetworzonych dopuszcza się użycie importowanych składników (np. przypraw, bakalii) w ilości do 25% masy tych produktów, jednakże pod warunkiem, że składniki takie nie są wytwarzane w kraju. 

Integrowana Produkcja (IP)

Jest to nowoczesny i rozwijający się krajowy system jakości żywności, który polega na utrzymaniu zrównoważonego postępu technicznego i biologicznego w uprawie, ochronie roślin i ich nawożeniu. Umożliwia uzyskanie płodów rolnych o najwyższych wartościach biologicznych i odżywczych oraz bezpiecznych dla zdrowia ludzi, zwracający szczególną uwagę na ochronę środowiska. Uczestnictwo w systemie IP pozwala na otrzymanie zdrowej żywności pochodzenia roślinnego, zwłaszcza wysokiej jakości owoców i warzyw, w których nie zanotowano przekroczeń dopuszczalnych poziomów pozostałości środków ochrony roślin, metali ciężkich, azotanów i innych pierwiastków oraz substancji szkodliwych. Potwierdzeniem wysokiej jakości plonów pochodzących z IP jest certyfikat i zastrzeżony znak IP. Ważnym elementem IP jest możliwość identyfikacji miejsca pochodzenia certyfikowanego produktu, gdyż każdy z producentów już w trakcie zgłoszenia się do systemu IP otrzymuje niepowtarzalny numer wpisu do rejestru.

Produkcja ekologiczna 

Konsumenci, którzy kupują produkty oznakowane jako ekologiczne mogą mieć zaufanie, że zostały wyprodukowane zgodnie ze wszystkimi wymogami rolnictwa ekologicznego, bez użycia sztucznych nawozów azotowych (stosowane jest nawożenie naturalne, np. obornik, kompost), syntetycznych środków ochrony roślin (używane są naturalne metody zwalczania chwastów i szkodników), bez składników zmodyfikowanych genetycznie (GMO). Zasady produkcji ekologicznej dotyczą wszystkich etapów łańcucha dostaw, a więc produkcji na poziomie gospodarstw rolnych, przetwarzania, dystrybucji i handlu detalicznego. Każdy podmiot uczestniczący w tym łańcuchu musi przestrzegać przepisów i zasad z zakresu rolnictwa ekologicznego. Żywność przetworzoną można uznać za ekologiczną, jeżeli co najmniej 95% masy jej składników pochodzenia rolniczego stanowią składniki ekologiczne. Wybierając produkt ekologiczny powinniśmy pamiętać, iż uniwersalna etykieta dla produktów ekologicznych (Unia Europejska) jest tylko jedna i  przedstawia biały wizerunek liścia na zielonym tle.

System certyfikacji mięsa wieprzowego (PQS)

Bazuje przede wszystkim na wykorzystaniu odpowiednich ras świń i określonych zasadach żywienia. Jego celem jest wytwarzanie chudego, wykazującego małą zawartość tłuszczu mięsa wieprzowego przy zachowaniu ważnych dla konsumentów i przetwórców parametrów jakości mięsa. Obejmuje etap produkcji pierwotnej, czyli hodowlę i chów oraz obrót przedubojowy wraz z przetwórstwem. Mięso wyprodukowane w Systemie PQS charakteryzuje trwałość, przydatność kulinarną                             i przetwórczą oraz smakowitość i atrakcyjność dla konsumentów. 

System gwarantowania jakości mięsa wołowego (QMP)

Jest pierwszym w Polsce systemem gwarantowania jakości mięsa opracowanym i wdrożonym przez Polskie Zrzeszenie Producentów Bydła Mięsnego. W systemie biorą udział rolnicy, małe i średnie przedsiębiorstwa, w tym w szczególności grupy producentów żywca wołowego i wołowiny, ubojnie i zakłady rozbioru, uczestnicy łańcucha dystrybucji mięsa wołowego. Wołowina QMP pozyskiwana jest ze specjalnie wyselekcjonowanych ras bydła mięsnego lub krzyżówek. Cechuje ją: naturalna kruchość, miękkość i soczystość, łatwość obróbki oraz wysoka powtarzalna jakość.

System Gwarantowanej Jakości Żywności (QAFP) 

Został opracowany w 2009 roku z inicjatywy Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego, organizacji zrzeszającej przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży mięsnej. Znak jakości QAFP gwarantuje konsumentom, że w całym procesie produkcyjnym obowiązywał absolutny zakaz stosowania antybiotykowych stymulatorów wzrostu i hormonów, a mięso jest wolne od nastrzykiwania, czy wprowadzania substancji dodatkowych. System kładzie szczególny nacisk na kwestie dobrostanu zwierząt, odpowiedniej infrastruktury produkcji, zapewnienie stałego nadzoru weterynaryjnego, a także utrzymywania w procesie produkcji wysokiej higieny pracy ludzi, urządzeń technicznych i pojazdów. Systemem objęte jest kulinarne mięso wieprzowe, mięso z piersi kurczakai  indyka oraz tuszki i elementy młodej polskiej gęsi owsianej oraz wędliny drobiowe i wieprzowo-wołowe. 

Mam nadzieję, że znajomość oznakowań produktów pozwoli Państwu dokonywać świadomych i lepszych wyborów przy zakupie. Czytajmy etykiety i odżywiajmy się zdrowo, tym bardziej, że żywność wysokiej jakości staje się w coraz większym stopniu polskim znakiem rozpoznawczym nie tylko w Europie, ale także na świecie.

Piotr Sawa  Artykuł opracowany we współpracy z Kujawsko-Pomorskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Minikowie   Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj