KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • ODR Bratoszewice
  • Narodowy Instytut Wolności
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych

WYSZUKIWARKA

Koszty i opłacalność uprawy trzeciej rośliny w płodozmianie

Opublikowano 16.10.2020 r.
Podejmowane przez rolników próby poprawy płodozmianu poprzez wprowadzanie do niego kukurydzy lub buraków cukrowych nie zawsze przynoszą oczekiwane efekty. Roślinami godnymi rozważenia i ewentualnego uwzględniania w płodozmianie są na dziś: soja, groch, koniczyna czerwona i gryka, a w przyszłości również inne, na które rynek wytworzy stały i stabilny popyt, jak np.: konopie na nasiona, ostropest, szarłat, facelia.

W gospodarstwach bez produkcji zwierzęcej występuje zwykle bardzo uproszczony płodozmian, gdzie zboża w strukturze zasiewów stanowią około 65%. Składa się on zwykle z różnych gatunków zbóż jarych i ozimych oraz rzepaku ozimego, stanowiącego klasyczną roślinę niezbożową. Większe obszarowo gospodarstwa, powyżej 30-40 ha, zwykle wprowadzają dodatkowo inne rośliny, np. kukurydzę czy burak cukrowy, lokalizując je na glebach lepszych.

Wady tego najbardziej uproszczonego płodozmianu zbożowo-rzepakowego najbardziej obnażył bieżący rok, szczególnie w przypadkach kilkunasto- czy kilkudziesięcioletniej kontynuacji. Odczuł to przede wszystkim rzepak, który w wyniku licznych chorób grzybowych i nasilenia występowania kiły kapuścianej, plonował katastrofalnie nisko, około 1,5 t z ha. Dodatkowo słaba jakość ziarna nie pozwalała uzyskać zadowalających cen. W związku z tą sytuacją wielu rolników stanęło przed koniecznością wyboru tzw. trzeciej rośliny do płodozmianu, po to by przerwać lub zniwelować te niekorzystne zjawiska.

Podejmowane przez rolników próby poprawy płodozmianu poprzez wprowadzanie do niego kukurydzy lub buraków cukrowych nie zawsze przynoszą oczekiwane efekty. Rośliny te bowiem znacznie wpływają na ujemny bilans materii organicznej w glebie. Łatwiej przenoszą niektóre choroby na zboża, np. kukurydza choroby fuzaryjne. Poza tym powstają dodatkowe problemy ze zwalczaniem niektórych samosiewów, np. rzepaku w burakach cukrowych. Wprawdzie w łącznym bilansie ekonomicznym ich uprawa jest korzystniejsza dla rolnika, jednak na dłuższą metę nie dają one możliwości trwałej poprawy stanu fitosanitarnego gleby.

Roślinami godnymi rozważenia i ewentualnego wprowadzenia do płodozmianu są na dziś, według mnie: soja, groch, koniczyna czerwona i gryka, a w przyszłości również inne, na które rynek wytworzy stały i stabilny popyt, jak np.: konopie na nasiona, ostropest, szarłat, facelia.

Wprowadzając do uprawy trzecią roślinę, w celu poprawy płodozmianu, nie można liczyć na krociowe zyski, gdyż często jest właśnie odwrotnie. Aby zobrazować to na liczbach, posłużę się zestawieniem (tabela). Wynika z niego, że dochód rolnika stanowią zwykle dopłaty. W przypadku, gdy ten nie osiąga założonych w kalkulacji plonów, muszą one pokryć poniesione koszty, aby w ogóle było możliwe wyjście „na zero”. Sposobu poprawy opłacalności uprawy tych roślin należy więc szukać po pierwsze, doskonaląc technologię uprawy i możliwości wzrostu plonów, a po drugie, pozyskując dodatkowe dopłaty, np. z Programu Rolno-Środowiskowo-Klimatycznego.

Obiecującą w przyszłości rośliną mogą być konopie. W kalkulacjach opłacalności ich uprawy należy uwzględnić również dodatkowe koszty, np. dosuszania, pozwoleń. Na dzień dzisiejszy lista roślin racjonalizujących płodozmian nie jest długa.

Koszty i opłacalność uprawy trzeciej rośliny w płodozmianie

Wyszczególnienie

 

Soja

na

nasiona

Groch

na

nasiona

Koniczyna czerwona

na nasiona (wraz z plonem ubocznym)

Burak

cukrowy

Gryka

na

nasiona

Plon (dt z ha)

 

25

 

30

 

2,5 + 5 t siana

 

550

 

15

 

Wartość produkcji (zł/ha)

 

3300,00

 

2730,00

 

2064

 

6947,00

 

2550,00

 

Razem koszty (zł/ha)

 

3634,61

 

2687,00

 

2317

 

5367,61

 

2243,75

 

Dochód rolniczy (zł/ha)

 

-334,61

 

-308,67

 

-253

 

1568,11

 

306,25

 

Razem dopłaty (zł/ha)

 

1728,96

 

1738,96

 

1251,89

 

2312,96

 

788,16

 

Dochód rolniczy wraz z dopłatami (zł/ha)

 

1394,35

 

1430,29

 

998,89

 

3881,07

 

1094,41

 

Wskaźnik opłacalności (%)

 

90,79

 

89,84

 

89,08

 

129,42

 

113,64

 

 

 

 

Józef Piszczek

LODR w Końskowoli

Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj

Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO