Jak urządzić fermę dla jeleniowatych?

Taka hodowla stanowi interesującą alternatywę dla rolników nie tylko dlatego, że daje możliwość wykorzystania mniej atrakcyjnych gleb, lecz także ze względu na wielokierunkowość produkcji. Decydujący się na rozpoczęcie takiej działalności muszą poznać biologię i charakterystyczne zachowania tych zwierząt, by planować urządzenie chowu tak, aby zapewnić wszystkim osobnikom odpowiednie warunki utrzymania.

Ważna jest lokalizacja fermy. Wiadomo, że w dużym stopniu jest ona uzależniona od usytuowania gruntów, które chcemy przeznaczyć pod hodowlę. Nie zawsze teren ten będzie idealny, ale jest kilka elementów, które na pewno bardzo ułatwią nam start. Należy zwrócić uwagę na obecność naturalnych zadrzewień. Mimo że jeleniowate są bardzo dobrze przystosowane do zmiennych warunków atmosferycznych – naturalne zadrzewienia pozwolą jednak ograniczyć ich niekorzystny wpływ na zwierzęta (ochrona przed wiatrem i słońcem). Jeżeli na działce nie ma drzew lub krzewów, trzeba zastanowić się nad zbudowaniem wiat. Warto też wykorzystać istniejące zbiorniki lub cieki wodne jako wodopój. Jeleniowate chętnie korzystają też z błotnych kąpieli.

Dobrze byłoby gdyby w pobliżu fermy nie było ruchliwych dróg i bardzo gęstej zabudowy mieszkalnej. Warto przemyśleć możliwość adaptacji istniejących już budynków. Można je wykorzystać jako magazyny, izolatki, pomieszczenia do zimowania cieląt i tym podobne.

Fermę w miarę wzrostu liczebności stada można stopniowo rozbudowywać, ale jest kilka istotnych elementów, które muszą się w niej znajdować, i tak:
1. Ogrodzenie – jego budowa i zakup zwierząt to największe z kosztów, które musi ponieść hodowca. Zewnętrzny parkan powinien mieć mniej więcej 2 metry wysokości, co uniemożliwi ucieczkę zwierząt poza fermę, jak i ograniczy możliwość dosta- nia się drapieżników. Najczęściej wykorzystuje się do tego odpowiednio zaimpregnowane słupki drewniane oraz siatkę, która powinna być sztywna, ale jednocześnie sprężysta i umożliwiająca silne naprężenie (należy podkreślić, że zwykła leśna nie sprawdzi się). Na rynku znajdziemy specjalistyczne materiały do tego typu hodowli. Poważnym problemem mogą być drapieżniki, które się podkopują (wilki, zdziczałe psy). Aby temu zapobiec, można zamontować dodatkową siatkę, która częściowo będzie pionowo przyczepiona do ogrodzenia, a częściowo wyłożona poziomo na powierzchni gruntu od zewnętrznej strony. Można po prostu jej dolną część wkopać na głębokość ok 25-40 cm.

2. Kwatery – wydzielone tereny do utrzymania zwierząt, które możemy podzielić na:

• letnie – przeznaczone do wypasu jeleniowatych, muszą być dostosowane do wielkości stada tak, aby umożliwić racjonalne wykorzystywanie pastwiska
• zimowe – zazwyczaj mniejsze od letnich, służące do przetrzymywania zwierząt w okresie zimowym.

3. Korytarze i leje przepędowe powinny być skonstruowane w taki sposób, aby jeleniowate bezpiecznie poruszały się między kwaterami; leje to szerokie i stopniowo zwężające się korytarze umożliwiające przemieszczenie zwierząt z większej kwatery na mniejszą.

4. Bramy muszą być zbudowane z lekkich materiałów – najczęściej stosowane są ramy stalowe wypełnione siatką.

5. Odłownia – niezbędny element fermy; wykonuje się w niej konieczne zabiegi zootechniczne; podstawą jej wyposażenia jest poskrom umożliwiający unieruchomienie zwierzęcia.

6. Pomieszczenia/budynki pomocnicze – różnorodność prac prowadzonych w tego typu gospodarstwie niejako wymusza posiadanie, np.:

• izolatek dla chorych zwierząt
• pomieszczeń do zimowania cieląt (dotyczy głównie danieli)
• magazynów na pasze
• silosów
• garaży.

Na lokum dla zwierząt najlepsze są budynki drewniane, które zapewniają odpowiednią wentylację zapobiegającą nadmiernemu stężeniu szkodliwych gazów oraz wzrostowi wilgotności.

Jak już wspominałam, fermę można rozbudowywać wraz z jej rozwojem. Ważne jest, aby zwrócić uwagę na opisane elementy, ponieważ właściwe urządzenie fermy pozwoli na prawidłowe funkcjonowanie hodowli.