KalendarzRolników.pl
PARTNERZY PORTALU
  • Partner serwisu Krajowa Rada Izb Rolniczych
  • Partner serwisu Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi w Warszawie
  • Partner serwisu Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
  • ODR Bratoszewice
  • Narodowy Instytut Wolności

WYSZUKIWARKA

Skąd się wzięły daty? Krótka historia powstania kalendarza

Opublikowano 29.12.2022 r.
Kiedy przychodzi Nowy Rok, kupujemy różne kalendarze, które wyznaczają rytm naszych kolejnych dni. Dziś wydaje nam się to oczywiste, a jak było kiedyś? Poznajmy historię powstania kalendarzy. 

kalendarze

Calendae - kalendarz

Słowo kalendarz wywodzi się z łacińskiego calendae, czyli pierwszy dzień roku i miesiąca. Dawniej był to także termin spłacania długów. Kapłani rzymscy na początku każdego miesiąca ogłaszali jego długość, a także święta w nim przypadające.

Z kolei księga, w której zapisywano kolejne lata, wydarzenia czy nadzwyczajne zjawiska zwana była calendarium. 
Właśnie na wzór tych starożytnych ksiąg, w średniowieczu zaczęły powstawać książki, opisujące zjawiska niebieskie, porady, fazy księżyca czy zmiany klimatyczne. Taki kalendarz stanowił podręczną księgę dla domowników. Z każdym rokiem były to książki coraz bardziej interesujące, można było znaleźć w nich ciekawostki historyczne, różne życiowe wskazówki, a nawet elementy humorystyczne. 

Kalendarze, kalendarze…

Kieszonkowe, biurkowe, książkowe, ścienne, a nawet elektroniczne – te różnego rodzaju kalendarze przypominają nam o ważnych datach, z nimi przeżywamy kolejne lata. Dawniej, w polskich domach pojawiały się głównie kalendarze kupowane na odpustach czy jarmarkach. Nie wolno było jednak przeglądać ich wcześniej niż w Nowy Rok, aby nie sprowadzić na siebie nieszczęścia. 

Pierwszy polski kalendarz powstał w 1516 r. Zawierał wiele ciekawych wiadomości, m.in. prognozy pogody czy porady dla gospodarzy. W kolejnych wiekach zaczęły powstawać różne rodzaje kalendarzy – polityczne, lekarskie, sejmowe, religijne czy ekonomiczne. Największymi ośrodkami wydawniczymi były Kraków i Warszawa. W XIX wieku nastąpiła prawdziwa ekspansja kalendarzy, stały się nie tylko potrzebne, ale także modne. Niestety, nawet w zbiorach bibliotek zachowało się niewiele dawnych kalendarzy. Korzystali z nich zarówno ludzie zamożni, jak i chłopi. Kalendarz stawał się towarzyszem człowieka, odmierzał czas, ale był również cennym poradnikiem, skarbnicą wiedzy. To właśnie dzięki kalendarzom, na wsiach zaczęły pojawiać się poźniej inne książki. Ludzie coraz chetniej je kupowali i czytali. Kalendarze przyczyniły się zatem do szerzenia oświaty na polskich ziemiach. 


Współcześnie rolę inspirującego przewodnika dla ludzi mieszkających na wsi (i nie tylko) pełni "Kalendarz Rolników", wydawany przez WDR. Najnowszą edycję 2023 można zamówić na stronie księgarni internetowej, zapraszamy także do zapoznania się z ofertą kalendarzy ściennych i kieszonkowych.

W nowym roku nie zapominajcie również o odwiedzaniu portalu internetowego KalendarzRolnikow.pl. Czekamy na Was codziennie!

 

Źródło: J. Uryga, Rok polski [...], Włocławek 2013, s. 69-71. 

kontakt1.jpg Redakcja KalendarzRolnikow.pl
 
 
Zainteresował Cię ten artykuł? Masz pytanie do autora? Napisz do nas tutaj
Komitet do spraw pożytku publicznego
NIW
Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030
PROO