Aplikacja IRZplus – nie taka straszna, jak nam się wydaje

Przypomnijmy sobie, jak tworzymy dokumenty. Po zalogowaniu do aplikacji IRZplus, z prawej strony ekranu znajduje się czerwone pole z napisem „Utwórz nowy dokument” (Fot. 1). Po kliknięciu wyświetli się nam lista dokumentów do wyboru. Znajduje się tam także pole do wyszukiwania dokumentów, w którym możemy wpisać dokładną nazwę dokumentu bądź skrót tej nazwy. Oprócz tego pojawiają się propozycje dokumentów do wyboru, opisane jako „Ostatnio używane”. 

Fot. 1. Strona główna IRZplus

„Ostatnio używane” dokumenty są to te, które otworzyliśmy podczas aktualnego logowania. Jeżeli dopiero się zalogowaliśmy i nie wykonaliśmy jeszcze żadnej czynności, ta pozycja się nie wyświetli. 

Pojawia się także opcja „Kreator dokumentów”, o której powiemy sobie w innym artykule.
Po aktualizacji systemu IRZplus na początku marca tego roku, pojawiło się spore ułatwienie w zakresie wyboru dokumentu przeznaczonego dla odpowiedniego gatunku zwierząt. Dokumenty są pogrupowane oraz oznaczone odpowiednią grafiką (Fot. 2).

Fot. 2. Dokumenty zostały podzielone i oznaczone odpowiednią grafiką

Dokumenty dedykowane dla zwierząt znakowanych indywidualnie

Polecam poruszać się po dokumentach od lewej do prawej, a nie góra – dół. 
1. Zgłoszenie urodzenia (ZR).

Po otwarciu formularza uzupełniamy „Podstawowe informacje o zgłoszeniu”. Nasz numer producenta jest już wpisany. Z listy rozwijalnej musimy wybrać numer działalności (np. -001). Następnie wybieramy gatunek zwierząt, którego ma dotyczyć zgłoszenie (bydło, owce, kozy, wielbłądowate, jeleniowate). 

W przypadku wyboru bydła, owiec lub kóz, pola obowiązkowe są jednakowe. 

Należy zacząć od „numeru identyfikacyjnego rejestrowanego zwierzęcia”. Po kliknięciu w dane pole możemy wpisać numer zwierzęcia. System wyświetla także listę numerów identyfikacyjnych, które zostały przydzielone producentowi. Jeżeli wpisywany „z ręki” numer nie wyświetla się na liście, musieliśmy popełnić błąd.

Kolejne pola obowiązkowe to: płeć, data urodzenia, data przybycia do działalności, rasa, typ użytkowy oraz numer identyfikacyjny matki. 
Pole „kierunek użytkowania” nie jest polem obowiązkowym, jednak w ramach płatności dobrostanowych do bydła opasowego, wymaganym jest, aby kierunek użytkowania takiego zwierzęcia był określony jako: do opasu, mleczny do opasu lub mięsny do opasu. 

Niezbędne jest także dodanie środka identyfikacji zwierzęcia. Aby to zrobić musimy kliknąć „Dodaj środek identyfikacji” znajdujący się na czerwonym tle (Fot. 3). Pojawi się pole, w którym z listy rozwijalnej musimy wybrać sposób oznakowania: zwykły kolczyk, wszczepiany transponder lub kolczyk elektroniczny. Po wyborze odpowiedniego oznakowania, czynność tę należy powtórzyć. Na liście muszą być dwa środki identyfikacji.

Fot. 3. Dodanie środka identyfikacji

Tak wypełniony dokument weryfikujemy i wprowadzamy do systemu. 
W tabeli nr 1. zostały podane parametry dotyczące matki rejestrowanego zwierzęcia. Jeżeli któryś parametr będzie wykraczał poza normę, system na etapie weryfikacji dokumentu, wyświetli błąd.

Tabela 1. Parametry dla zwierząt znakowanych indywidualnie

W przypadku jeleniowatych i wielbłądowatych dodatkowym polem obowiązkowym jest „Rodzaj (podagatunek)”. Musimy także wybrać „Typ zdarzenia”, gdzie do wyboru jest: pierwsza rejestracja albo oznakowanie zwierzęcia urodzonego.

Zgodnie z ustawą o Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt, posiadacze zwierząt z gatunku jeleniowate i wielbłądowate, mieli obowiązek ich oznakowania i zgłoszenia do bazy IRZ do lipca 2024 r. Wyjątek stanowią te jeleniowate, które chowane są w warunkach ekstensywnych i nie są przyzwyczajone do regularnego kontaktu z ludźmi. W takim wypadku zwierzę podlega identyfikacji przed opuszczeniem siedziby stada, po czym należy zgłosić w pierwszej kolejności rejestrację, a następnie przemieszczenie.

Dla jeleniowatych i wielbłądowatych dostępnym środkiem identyfikacji jest wszczepiany transponder.

2. Zgłoszenie przemieszczenia (ZP).

Wypełnianie formularza zaczynamy od określenia gatunku i typu zdarzenia. W zależności od wyboru: przybycie (kupno) lub wybycie (sprzedaż), automatycznie naszym numerem producenta uzupełniają się komórki „Do działalności” bądź „Z działalności”. Z listy rozwijalnej koniecznym jest jednak wybranie numeru działalności (np. -001). Oczywiście należy również wpisać numer drugiego producenta i datę zdarzenia. 

Poniżej, w sekcji „Pozycje dokumentu” wpisujemy numer identyfikacyjny zwierzęcia. Na jednym dokumencie możemy zgłosić kilka sztuk, dodając je poprzez kliknięcie „Dodaj nową pozycję”. 

W przypadku owiec, kóz, jeleniowatych i wielbłądowatych obowiązkowe jest uzupełnienie pól: WIN przewoźnika, środek transportu oraz numer rejestracyjny środka transportu. Jeżeli sztuka była przewożona od rolnika do rolnika, należy zaznaczyć pole „Transport własny”(w takim wypadku wyżej wymienione pola tracą możliwość ich uzupełnienia).

Dla bydła NIE są to pola obowiązkowe.
 

3. Zgłoszenie padnięcia zabicia uboju (ZPZU).
Na początku wybieramy gatunek zwierzęcia, dla którego chcemy dokonać zgłoszenia. Kolejnym polem jest „Typ zdarzenia”, gdzie do wyboru jest:
- Inne (kradzież, utrata) – zgłaszając tego typu zdarzenie musi ono być potwierdzone odpowiednimi dokumentami,
- Padnięcie,
- Śmierć zwierzęcia (inna przyczyna),
- Ubój z innej siedziby,
- Ubój z własnej siedziby,
- Ubój z konieczności,
- Ubój z nakazu,
- Zabicie.

W pozycji „Numer działalności” z listy rozwijalnej wybieramy numer siedziby stada. Dalej wpisujemy „Numer zakładu przetwórczego lub spalarni/Numer rzeźni” (pole to jest obowiązkowe w przypadku wybrania typu zdarzenia: padnięcie, zabicie).
Oczywiście uzupełniamy także datę zdarzenia. Poniżej wpisujemy „z ręki” albo wybieramy z listy numer identyfikacyjny zwierzęcia.
Na koniec weryfikujemy i wprowadzamy do systemu bezbłędnie wypełniony dokument.

4. Zgłoszenie typu użytkowego i kierunku użytkowania (ZTUKU).
Ten dokument jest szczególnie ważny dla producentów, którzy starają się o płatności w ramach dobrostanu opasów.
Jak podaje ARiMR „w przypadku opasów, które nie pochodzą od krów mamek objętych interwencją ekoschemat Dobrostan zwierząt – do płatności kwalifikuje się bydło opasowe w wieku od ukończenia 4. miesiąca do ukończenia 18. miesiąca, utrzymywane w danym gospodarstwie – co najmniej przez 120 dni.
W przypadku opasów, które pochodzą od krów mamek objętych interwencją ekoschemat Dobrostan zwierząt – do płatności kwalifikuje się bydło opasowe o masie ciała powyżej 300 kg do ukończenia 18. miesiąca, utrzymywane w danym gospodarstwie w tym okresie co najmniej przez 120 dni, przy czym przyjmuje się, że opasy te osiągają masę ciała 300 kg w wieku 8 miesięcy.” 
Płatność do opasów otrzyma tylko ten rolnik, który posiada zwierzęta spełniające powyższą definicję łącznie z określeniem w aplikacji IRZplus ich typu użytkowego jako „do opasu”, „mleczny do opasu”, „mięsny do opasu”.
Jeżeli dane zwierzęta pochodzą z naszego gospodarstwa możemy ich kierunek użytkowania określić już podczas zgłoszenia urodzenia. Jednak kiedy kupujemy sztuki czy też przy zgłoszeniu urodzenia nie jesteśmy jeszcze pewni, jakie będzie przeznaczenie tych zwierząt, możemy zmienić kierunek użytkowania w późniejszym czasie. 
Standardowo zaczynamy wypełnianie dokumentu od wybrania z listy rozwijalnej numeru siedziby stada. W sekcji „Pozycje dokumentu” wpisujemy numer zwierzęcia, a następnie wybieramy cel zmiany. Możemy zmienić sam kierunek użytkowania albo sam typ użytkowy, bądź skorzystać z funkcji zmiany obydwóch cech.

Typ użytkowy do wyboru: kombinowany, mięsny, mleczny. 

Kierunek użytkowania do wyboru: mleczny, mięsny, do opasu, mleczny do opasu, mięsny do opasu. 

Na jednym dokumencie możemy zgłosić zmianę dla kilku sztuk, jednak należy pamiętać o wpisaniu daty określenia typu użytkowego i/lub kierunku użytkowania. Może się zdarzyć, że np. zwierzęta wpisane na dokumencie były kupowane w różnych terminach. Wpisując wspólną datę albo pojawi się błąd, że dane zwierzę na dzień określenia kierunku nie przebywało w siedzibie stada, albo gdy przyjmiemy datę zakupu ostatniego zwierzęcia, pozostałe będą miały określony kierunek dopiero od tego dnia, a nie od faktycznej daty przybycia do działalności. 
Poprawnie wypełniony dokument weryfikujemy i wprowadzamy do systemu. 

5. Wniosek o zezwolenie na zastąpienie środka identyfikacji (WZZSI).
Właśnie tak został nazwany w aplikacji IRZplus dokument, który pozwoli nam na uzyskanie duplikatu kolczyka. Wypełnienie go jest proste, gdyż wszystkie pola w tym dokumencie są obowiązkowe. Ważną informacją dla hodowców jest to, że na jednym dokumencie można wpisać tylko jeden numer identyfikacyjny. 

Pola do uzupełnienia to numer siedziby stada, numer identyfikacyjny zwierzęcia, gatunek, przyczyna zastąpienia środka identyfikacji (uszkodzenie/utrata) i liczba zastępowanych środków identyfikacji (jeden, dwa). Następnie z list rozwijalnych wybieramy rodzaj zastępowanego środka identyfikacji oraz rodzaj nowego środka identyfikacji, który ma zostać zastosowany w wyniku udzielenia zezwolenia na zastąpienie. Jeżeli wnioskujemy o dwa duplikaty pola te musimy wypełnić dwa razy. 

Kolejnym krokiem jest wybór sposobu odbioru odpowiedzi. Dokument można odebrać: osobiście w wersji papierowej w biurze powiatowym ARiMR, za pośrednictwem poczty bądź w formie elektronicznej w IRZplus. 

Wypełniony dokument weryfikujemy i wprowadzamy do systemu. Na liście dokumentów będzie on miał status „w trakcie kontroli”. Oznacza to, że pracownik do spraw IRZ w biurze ARiMR musi skontrolować dany dokument i zatwierdzić wydanie decyzji. W szczególnych wypadkach, np. gdy historia zwierzęcia jest niejednoznaczna, decyzja może być odmowna. Jeżeli wszystko jest w porządku dokumentowi zostaje nadany status „Zatwierdzony – decyzja pozytywna”. Trafia on do podpisu do kierownika biura powiatowego. 

Na liście dokumentów w aplikacji IRZplus pojawia się nowy dokument: „Odpowiedź na wniosek o zezwolenie na zastąpienie środka identyfikacji”. Jeżeli wybraliśmy opcję przekazania w formie elektronicznej, po załączeniu odpowiedzi przez pracownika ARiMR, dokument zyska status „Przekazany do użytkownika”. Dokument o takim statusie należy otworzyć, następnie zjechać na sam dół, gdzie znajduje się pozycja „Załączniki” – rozwinąć pozycję i pobrać załączony dokument.   

6. Wniosek o przydzielenie puli numerów identyfikacyjnych (WPPNSI).

Wszystkie pola formularza są obowiązkowe: numer siedziby stada, gatunek, sposób odbioru odpowiedzi, liczba zamawianych numerów identyfikacyjnych. 

Odbiór „Odpowiedzi na wniosek o przydzielenie puli numerów identyfikacyjnych” odbywa się tak samo, jak w przypadku „Odpowiedzi na wniosek o zezwolenie na zastąpienie środka identyfikacji”.